Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng: Phụ huynh chưa yên tâm khi con không học thêm thì hoạt động này còn tiêu cực

Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng: Phụ huynh chưa yên tâm khi con không học thêm thì hoạt động này còn tiêu cực - Audio

00:00 / 00:00

An audio error has occurred, player will skip forward in 2 seconds.

1 Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng: Phụ huynh chưa yên tâm khi con không học thêm thì hoạt động này còn tiêu cực Audio

Khi phụ huynh vẫn còn nặng nề về thành tích học tập của con, còn chưa yên tâm chỉ vì con không đi học thêm hay chưa thấy hết vai trò của giáo dục gia đình ngoài giáo dục nhà trường… thì dạy thêm, học thêm vẫn còn tồn tại ở góc độ tiêu cực.

Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Phạm Ngọc Thưởng phát biểu tại một sự kiện

Từ ngày 14-2, Thông tư 29 quy định về dạy thêm, học thêm được Bộ GD-ĐT ban hành với rất nhiều điểm mới đã chính thức có hiệu lực. Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Phạm Ngọc Thưởng đã có nhận định nêu trên khi đưa ra những trao đổi xoay quanh quy định mới này.

Bộ GD-ĐT: Hướng tới trường học không có dạy – học thêm

+ PV: Thưa Thứ trưởng, với một vấn đề được xã hội quan tâm như dạy thêm, học thêm, Bộ GD-ĐT đã xây dựng và ban hành Thông tư 29. Xin ông lý giải vì sao bộ ban hành thông tư này?

– Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng: Từ năm 2012 đến 2024, quy định dạy thêm, học thêm được thực hiện theo Thông tư số 17/2012/TT-BGDĐT ngày 16-5-2012 và Quyết định số 2499/QĐ-BGDĐT ngày 26-8-2019. Dạy thêm, học thêm là hoạt động phức tạp, phạm vi cả trong và ngoài nhà trường; nhu cầu lớn trong bối cảnh xã hội ngày càng phát triển nên văn bản đã tồn tại được hơn một thập kỷ chưa đủ chế tài quản lý. Ngày 10-1-2024, Thủ tướng Chính phủ đã có văn bản giao Bộ GD-ĐT xây dựng và ban hành thông tư thay thế Thông tư số 17 về dạy thêm, học thêm. Thực hiện chỉ đạo này và từ yêu cầu thực tế, Bộ GD-ĐT đã nghiên cứu, ban hành Thông tư số 29 quy định về dạy thêm, học thêm với 5 quan điểm và nguyên tắc.

+ Vậy đâu là những điểm mới của thông tư, thưa Thứ trưởng?

– Thông tư mới quy định không dạy thêm, học thêm đối với học sinh tiểu học; trừ các trường hợp bồi dưỡng về nghệ thuật, thể dục thể thao, rèn luyện kỹ năng sống; không dạy thêm đối với học sinh đã được nhà trường tổ chức dạy học 2 buổi/ngày. Việc dạy thêm, học thêm trong nhà trường không được thu tiền của học sinh và chỉ dành cho 3 đối tượng: Học sinh có kết quả học tập môn học cuối học kỳ liền kề ở mức chưa đạt; học sinh được nhà trường lựa chọn để bồi dưỡng học sinh giỏi và học sinh lớp cuối cấp tự nguyện đăng ký ôn thi tuyển sinh, ôn thi tốt nghiệp theo kế hoạch giáo dục của nhà trường.

Các trường phổ thông hiện đang áp dụng Chương trình giáo dục phổ thông 2018, Bộ GD-ĐT đã quy định cụ thể số tiết/môn, đưa ra những yêu cầu cần đạt với từng môn học vừa sức học sinh. Bộ cũng giao các trường quyền tự chủ xây dựng kế hoạch giáo dục của trường đảm bảo hiệu quả và thầy cô giáo chú trọng đổi mới phương pháp dạy học nhằm đạt mục tiêu của chương trình là phát triển năng lực học sinh. Như vậy, về mặt nguyên tắc, nhà trường, thầy cô thực hiện đúng giờ học theo quy định đã đảm bảo cho học sinh lượng kiến thức và đáp ứng yêu cầu cần đạt của chương trình.

Quan điểm của Bộ GD-ĐT là hướng tới các trường không có học thêm, dạy thêm. Thay vào đó, sau giờ học các môn theo chương trình, học sinh có thời gian, không gian để tham gia các hoạt động vui chơi, thể thao, mỹ thuật, âm nhạc… Trong trường phổ thông, học sinh không chỉ học kiến thức mà còn phát triển toàn diện về nhân cách, lối sống, ý thức trách nhiệm, khả năng hòa nhập với xã hội, rèn luyện khả năng giải quyết vấn đề. Các thầy cô, nhà làm giáo dục và toàn xã hội đều thống nhất điều này; học sinh không phải học thêm quá nhiều gây áp lực, mệt mỏi.

Đối với quy định dạy thêm, học thêm ngoài nhà trường, thông tư mới cho phép tổ chức, cá nhân dạy thêm, học thêm có thu tiền của học sinh nhưng phải thực hiện đúng các quy định pháp luật liên quan (đăng ký kinh doanh, khai báo hoạt động, cung cấp thông tin liên quan với chính quyền địa phương); giáo viên đang dạy học tại các trường không được dạy thêm ngoài nhà trường có thu tiền đối với học sinh của mình trên lớp… Quy định mới nhằm đảm bảo quyền lợi cho học sinh, tránh việc giáo viên “kéo” học sinh trên lớp ra ngoài dạy thêm.

Nếu không thuộc đối tượng cần học thêm trong nhà trường, học sinh có nguyện vọng, tự nguyện học thêm ở ngoài để giỏi hơn, phát triển bản thân hơn là chính đáng; do đó, Bộ GD-ĐT không cấm. Tuy nhiên tổ chức, cá nhân đã dạy thêm phải đăng ký kinh doanh và công khai địa điểm, môn học, thời lượng học, kinh phí; phải thực hiện nghiêm quy định của pháp luật…

Giảm thu nhập của giáo viên?

+ Thông tư 29 đã nhận được đánh giá tích cực từ xã hội, tuy nhiên cũng có những lúng túng trong việc triển khai. Thứ trưởng có thể cho biết trách nhiệm của các bên trong việc thực hiện thông tư này như thế nào?

– Cho đến thời điểm này, qua theo dõi dư luận, các quy định của thông tư nhận được sự đồng tình từ xã hội. Bây giờ là quá trình thực hiện, trong đó “hiểu, làm đúng trách nhiệm của các bên” là yếu tố quyết định để Thông tư 29 thực sự đi vào cuộc sống. Về phía Bộ GD-ĐT, sau khi ban hành Thông tư 29 và sau công điện của Thủ tướng Chính phủ ngày 7-2-2025 (về tăng cường chỉ đạo công tác tuyển THCS, THPT và quản lý hoạt động dạy thêm, học thêm), bộ sẽ có các văn bản đôn đốc, chỉ đạo tiếp theo để các sở GD-ĐT tham mưu, ban hành những hướng dẫn thực hiện tại địa phương.

Phía UBND các tỉnh/thành phố cần chỉ đạo thực hiện hiệu quả công tác truyền thông, tổ chức những hội nghị để phổ biến, hướng dẫn triển khai thực hiện… Được biết, hiện nhiều sở GD-ĐT đã ban hành hướng dẫn thực hiện thông tư và đã tham mưu địa phương ban hành các chính sách hỗ trợ phù hợp cho phát triển giáo dục – đào tạo. Đề nghị các sở tiếp tục quan tâm và sớm ban hành hướng dẫn, tham mưu phù hợp với địa phương.

Với các trường và thầy cô, trách nhiệm là dạy học để học sinh hình thành phẩm chất, năng lực, đáp ứng chuẩn đầu ra; việc ra đề kiểm tra, đánh giá cũng đảm bảo đúng, đủ với những yêu cầu cần đạt của chương trình. Với những học sinh thực sự còn đang yếu kém, đang lúng túng chuẩn bị cho các kỳ thi chuyển cấp, kỳ thi tốt nghiệp THPT thì trách nhiệm của nhà trường, giáo viên là hỗ trợ các em. Khi chúng ta xác định được trách nhiệm như vậy, những vấn đề khác sẽ không còn nặng nề.

Những ngày qua, cũng có ý kiến cho rằng không dạy thêm làm giảm thu nhập của giáo viên. Chúng ta đều biết, có rất nhiều giáo viên như giáo viên mầm non, giáo viên vùng sâu vùng xa, giáo viên nhiều bộ môn… không dạy thêm nhưng vẫn tâm huyết, say sưa với nghề. Thời gian qua, khi dạy thêm, học thêm xuất hiện một vài yếu tố tiêu cực, không ít thầy – cô giáo tốt cũng phải chịu mang tiếng, tổn thương. Do đó, quy định mới lần này còn hướng tới bảo vệ sự tôn nghiêm của nghề giáo.

Lĩnh vực giáo dục nói chung và vấn đề dạy thêm, học thêm nói riêng, chỉ nỗ lực của ngành giáo dục là chưa đủ; còn rất cần sự thấu hiểu, vào cuộc, giám sát của phụ huynh và xã hội. Khi phụ huynh vẫn còn nặng nề về thành tích học tập của con, còn chưa yên tâm chỉ vì con không đi học thêm hay chưa thấy hết vai trò của giáo dục gia đình ngoài giáo dục nhà trường… thì dạy thêm, học thêm vẫn còn tồn tại ở góc độ tiêu cực. Sự giám sát của xã hội đối với việc thực hiện thông tư cũng rất quan trọng để quy định được thực hiện hiệu quả.

+ Trân trọng cảm ơn Thứ trưởng!

Mê Tâm