Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính: “Khởi nghiệp là nguồn lực quan trọng phát triển quốc gia”

Khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo là một động lực, nguồn lực quan trọng để phát triển của mỗi quốc gia; đặc biệt trong kỷ nguyên toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế và cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

Thủ tướng Phạm Minh Chính cùng lãnh đạo bộ, ngành và đại biểu tham quan không gian trưng bày các sản phẩm khởi nghiệp

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã khẳng định điều này tại “Ngày hội khởi nghiệp quốc gia của học sinh, sinh viên lần thứ V” năm 2023 do Bộ GD-ĐT phối hợp Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tổ chức ngày 25 và 26-3 tại Thừa Thiên – Huế.

Hệ sinh thái khởi nghiệp chưa tương xứng tiềm năng

Trong phát biểu, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết, những năm qua, Đảng, Nhà nước đặc biệt quan tâm, ban hành, triển khai nhiều chủ trương, chính sách hỗ trợ và khuyến khích khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo. Phong trào khởi nghiệp lan tỏa rộng khắp từ thành phố đến nông thôn, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Tinh thần doanh nhân, khát vọng khởi nghiệp bắt đầu khởi sắc và phát triển ở hầu hết các tầng lớp, thế hệ người dân, nhất là trong giới trẻ, học sinh, sinh viên.

Đặc biệt, ngày hội khởi nghiệp quốc gia của học sinh, sinh viên được tổ chức hằng năm thực sự trở thành sân chơi trí tuệ; nơi hình thành các ý tưởng, những nghiên cứu khoa học, chia sẻ giá trị nhằm thúc đẩy khát vọng khởi nghiệp của thanh niên. Đồng thời, tạo môi trường thuận lợi để hỗ trợ học sinh, sinh viên hình thành và hiện thực hóa các ý tưởng, dự án khởi nghiệp.

Thủ tướng cho biết, trong gần 5 năm thực hiện, Đề án 1665 đã thu hút được gần 2.600 dự án khởi nghiệp của học sinh, sinh viên và trên 4.000 ý tưởng, dự án khởi nghiệp thuộc lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp. Trong đó, nhiều dự án đã đoạt giải thưởng và được thương mại hóa như “Nước súc miệng TX Green nano để phòng, chống bệnh răng miệng học đường”, “Máy đo thân nhiệt và sát khuẩn tự động” đã đi vào sản xuất và xuất khẩu… Đến nay, chúng ta đã có trên 60 quỹ đầu tư mạo hiểm; hơn 3.000 doanh nghiệp khởi nghiệp thành công. Gần 100 trường ĐH đã đưa khởi nghiệp thành một môn học. Nhiều cơ sở đào tạo có quỹ hỗ trợ sinh viên khởi nghiệp; có 98 vườn ươm khởi nghiệp trong trường học…

Tổ chức Đoàn TNCS Hồ Chí Minh các cấp đã tổ chức hơn 3.000 cuộc thi ý tưởng sáng tạo, thu hút gần 370.000 lượt thanh niên tham gia với gần 14.000 ý tưởng khởi nghiệp; hỗ trợ gần 16.000 dự án với tổng kinh phí trên 700 tỷ đồng… Đây là những tín hiệu rất đáng mừng, thành công bước đầu rất đáng trân trọng.

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, Thủ tướng cũng nhìn nhận, hệ sinh thái khởi nghiệp của chúng ta còn chưa tương xứng với tiềm năng, vẫn còn khoảng cách so với một số nước trong khu vực và thế giới. Khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo đối với thanh niên vẫn còn nhiều khó khăn, rào cản. Nhiều thanh niên có ý tưởng tốt nhưng chưa thể biến thành hiện thực; nhiều đề án, dự án còn dở dang; nhiều sản phẩm chưa được thương mại hóa.

Bảo vệ những người dám khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo

Theo Thủ tướng, để hoạt động khởi nghiệp có sự đột phá, thực sự trở thành phong trào rộng khắp trên tất cả các lĩnh vực, ở tất cả các địa phương, các cấp, ngành thì cần sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị; sự đồng lòng, hỗ trợ của người dân, doanh nghiệp nhưng quan trọng nhất chính là tinh thần quyết tâm, khát vọng của thanh niên Việt Nam.

Từ đây, Thủ tướng đề nghị các bộ, ngành, địa phương tạo môi trường, điều kiện, cơ sở pháp lý thuận lợi để thanh niên khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo. Trong đó, rà soát, sửa đổi, bổ sung các cơ chế, chính sách phù hợp tạo điều kiện thuận lợi cho khởi nghiệp; nhất là cơ chế khuyến khích, bảo vệ thanh niên, học sinh, sinh viên trong khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo và cơ chế hỗ trợ về vốn, cơ sở hạ tầng, nhân lực, thuế, phí, lệ phí… Có cơ chế để hình thành và phát triển tinh thần khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo ngay từ cấp học phổ thông; gắn khởi nghiệp trong các trường ĐH, trường nghề với việc giải quyết những vấn đề thực tế đặt ra.

Song song đó, thúc đẩy phát triển các trung tâm ươm tạo và hỗ trợ khởi nghiệp cho thanh niên. Gắn kết các trung tâm hỗ trợ sinh viên khởi nghiệp với những trung tâm khởi nghiệp tại các địa phương; hình thành hệ sinh thái khởi nghiệp quốc gia. Kết nối hệ sinh thái khởi nghiệp quốc gia với mạng lưới chuyên gia, cố vấn khởi nghiệp sáng tạo, nhà đầu tư, quỹ đầu tư trong và ngoài nước bằng tinh thần lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ. Có chương trình, kế hoạch cụ thể, đầu tư xứng đáng cho khởi nghiệp; sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các quy định về quỹ đầu tư khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo theo hướng tạo thuận lợi và đơn giản hóa về thủ tục hành chính.

Đặc biệt, Thủ tướng cho rằng, cần khuyến khích và bảo vệ những người dám khởi nghiệp, dám đổi mới sáng tạo trước các rủi ro về hiệu quả đầu tư… Nghiên cứu, xây dựng cơ chế khuyến khích chuyển giao tri thức, các mô hình khởi nghiệp có hiệu quả của thanh niên; có các biện pháp hữu hiệu nhằm bảo hộ sở hữu trí tuệ, bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của thanh niên.

Đẩy mạnh thương mại hóa các sản phẩm khởi nghiệp của thanh niên cũng là vấn đề được Thủ tướng đề cập; trong đó có việc tiếp tục xây dựng, mở rộng và thu hút nguồn lực vào các quỹ đầu tư khởi nghiệp cho sinh viên; hỗ trợ kết nối cung – cầu, quảng bá, giới thiệu, sử dụng sản phẩm đổi mới sáng tạo của thanh niên; chủ động, tích cực hợp tác quốc tế để học hỏi những kinh nghiệm quý của các nước thành công trong khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo và vận dụng linh hoạt, phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh Việt Nam.

Đối với các trường ĐH, cơ sở giáo dục nghề nghiệp, Thủ tướng đề nghị đẩy mạnh phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo. Theo đó, nhà trường là nền tảng; giáo viên là động lực; học sinh, sinh viên là trung tâm, chủ thể của khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo. Tăng cường huy động nguồn lực xã hội, kết nối doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân, thúc đẩy phong trào khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo trong nhà trường; đẩy mạnh thương mại hóa và bảo hộ các sản phẩm nghiên cứu khoa học.

Đối với Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, tạo động lực, truyền cảm hứng, lan tỏa khát vọng khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo trong thanh niên. Thủ tướng mong mỏi các học sinh, sinh viên luôn cố gắng học tập, rèn luyện; có niềm tin, trách nhiệm, đam mê, hoài bão, ý chí lập thân lập nghiệp; dám dấn thân, mạnh dạn, sáng tạo và khơi dậy khát vọng khởi nghiệp.

Mê Tâm