Thuốc nam – đừng tùy tiện sử dụng – Tạp Chí Giáo Dục TP.Hồ Chí Minh

Là thảo mộc trong nước, giá thành rẻ nên thuốc nam đang ngày càng được nhiều người sử dụng. Tuy nhiên nếu tùy tiện sử dụng, không có sự hướng dẫn của bác sĩ thì hậu quả để lại cho người bệnh là rất nặng nề, có thể nguy hiểm đến tính mạng…

Bác sĩ Bệnh viện Nhi Trung ương đang thăm khám cho bệnh nhi T.X.H. Ảnh: BVCC

Con nguy kịch vì cha mẹ tự ý dùng thuốc nam

Đầu tháng 12-2022, Bệnh viện Nhi Trung ương cùng lúc tiếp nhận 2 bệnh nhi nhập viện trong tình trạng nguy kịch do cha mẹ tự ý sử dụng thuốc nam không rõ nguồn gốc.

Cụ thể, ngày 4-12, bé trai T.X.H (6 tuổi, Hà Nội) nhập viện trong tình trạng phù nề ở vùng chân và mặt, có nguy cơ quá tải dịch. Trước đó 2 tháng, thấy con có biểu hiện sưng phù mắt, tay, chân; thay vì đưa con đến bệnh viện thăm khám và điều trị thì gia đình lại tự ý điều trị bằng thuốc nam và châm cứu theo phương pháp dân gian truyền miệng. Hậu quả là bệnh tình của trẻ không những không thuyên giảm mà ngày một nặng hơn – Trẻ mệt mỏi, tiểu ít, tăng cân nhanh bất thường (tăng 7kg, khoảng 20% cân nặng trong một thời gian ngắn).

Tại Bệnh viện Nhi Trung ương, sau khi tiếp nhận bệnh nhi H., các bác sĩ đã chẩn đoán lâm sàng và làm một số xét nghiệm. Theo đó bệnh nhi được chẩn đoán mắc hội chứng thận hư tiên phát nên nhanh chóng được chuyển đến điều trị tại Khoa Thận và Lọc máu. Tại đây các bác sĩ đã tiến hành điều trị theo phác đồ của hội chứng thận hư tiên phát không đơn thuần. Sau 2 ngày điều trị tích cực, đến ngày 6-12, tình trạng của bệnh nhi H. đã dần ổn định.

Cũng trong ngày 4-12, Bệnh viện Nhi Trung ương tiếp nhận bệnh nhi N.A (15 tuổi, Thanh Hóa). Bệnh nhi A. được chuyển đến bệnh viện trong tình trạng nguy kịch do suy hô hấp, suy thận mạn. Trước đó, tháng 2-2022, gia đình phát hiện chân trẻ bị phù nên có cho trẻ đi khám tại 2 bệnh viện ở Hà Nội. Cả 2 bệnh viện đều chẩn đoán bệnh nhi A. mắc hội chứng thận hư. Sau đó, gia đình đưa A. về điều trị tại bệnh viện địa phương. Tuy nhiên do thấy kết quả chưa được như mong muốn nên gia đình đã không tuân thủ phác đồ của bác sĩ mà tự ý chuyển sang dùng thuốc nam và thuốc bắc. Dùng thuốc nam và thuốc bắc được khoảng 2 tháng thì gia đình thấy sức khỏe trẻ ngày một yếu đi, chân phù nặng hơn, cơ thể mệt mỏi. Ngày 4-12-2022, N.A suy hô hấp, tăng huyết áp phải thở ôxy để chuyển đến Bệnh viện Nhi Trung ương điều trị.

Ngay khi tiếp nhận, trẻ đã được các bác sĩ Khoa Thận và Lọc máu tiến hành làm các xét nghiệm máu, nước tiểu, siêu âm tim, điện tim và chạy thận cấp trong đêm để đảm bảo tính mạng cho trẻ.

Bác sĩ Nguyễn Thị Bích Ngọc – Khoa Thận và Lọc máu, Bệnh viện Nhi Trung ương – cho biết: “Do bệnh nhi N.A đã suy thận mạn 3 tháng nay không uống thuốc đều và dùng thuốc nam nên tình trạng rất nặng. Vì vậy phải chạy thận nhân tạo trong 5 ngày, sau đó chuyển sang thẩm phân phúc mạc (lọc màng bụng). Trẻ vẫn có cơ hội được chữa trị nhưng sẽ là một cuộc chiến lâu dài và cần phải được thay thận…”.

Người bệnh cần tham khảo ý kiến của thầy thuốc

Đây là khuyến cáo của các bác sĩ Bệnh viện Nhi Trung ương đối với người bệnh nói riêng và người dân nói chung trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào, dù là thuốc nam, thuốc bắc hay thuốc tây.

Cũng theo các bác sĩ Bệnh viện Nhi Trung ương, bệnh nhi T.X.H và N.A chỉ là hai trường hợp điển hình trong số rất nhiều gia đình đã và đang cho con sử dụng các loại thuốc bắc, thuốc nam không rõ nguồn gốc để điều trị các bệnh về thận như: suy thận mạn, thận hư, viêm cầu thận… Hậu quả là gây ra nhiều nguy hiểm đến sức khỏe và cả tính mạng cho trẻ.

Bệnh nhi N.A đang được điều trị tích cực tại Bệnh viện Nhi Trung ương. Ảnh: BVCC

“Nếu được điều trị kịp thời và đúng cách, 80% trẻ mắc bệnh thận hư có thể hồi phục hoàn toàn. Phác đồ điều trị bệnh thận hư cần được tuân thủ từ 3-6 tháng mới đem lại hiệu quả. Cha mẹ nên tìm hiểu để nắm được một số biểu hiện của hội chứng thận hư, cần đi khám ngay nếu nghi ngờ bệnh và phải khám đúng lịch hẹn định kỳ để biết được diễn biến bệnh, sớm điều trị khỏi bệnh. Phụ huynh không nên vì quá sốt ruột mà nghe những lời mách bảo, quảng cáo về các loại thuốc không rõ nguồn gốc, không rõ tác dụng điều trị, khiến con gặp nhiều biến chứng khôn lường…”, bác sĩ Ngọc nhấn mạnh.

Theo các bác sĩ, hội chứng thận hư là tình trạng một lượng lớn albumin bị mất qua nước tiểu. Lượng albumin mất này đủ để gây ra giảm albumin trong máu. Albumin có tác dụng giữ nước trong lòng mạch. Khi lượng albumin trong máu đủ thấp, nước sẽ thoát ra mô kẽ và gây ra phù. Phù có thể xảy ra ở các vùng khác nhau của cơ thể và ở các thời điểm khác nhau trong ngày. Những vùng này gồm mắt, bụng, 2 chi dưới và bìu. Biểu hiện đặc trưng của hội chứng thận hư là tình trạng phù. Đầu tiên xuất hiện ở mi mắt, mặt rồi lan đến toàn thân gây nên tràn dịch màng phổi, màng bụng và tràn dịch tinh hoàn. Ngoài ra, trẻ có thể kèm theo các triệu chứng như tiểu ít, nước tiểu đục có nhiều bọt; Tiểu ra máu; Tăng huyết áp, tăng cân nhanh; Ho, khó thở, đau bụng, sốt…

N.Hà – T.My