Tiêm vaccine cho trẻ: An toàn đặt lên hàng đầu

Sử dụng vaccine là chính sách ưu tiên trong y tế công trên thế giới. Hiện nay, đã có hơn 190 nước triển khai chương trình TCMR. Hàng năm, khoảng 85% trẻ em trên thế giới được tiêm chủng phòng các bệnh lao, bại liệt, bạch hầu, uốn ván, ho gà và sởi. Theo đó đã cứu sống khoảng 2,5 triệu trẻ mỗi năm. Nhờ sử dụng vaccine dự phòng, nhiều bệnh truyền nhiễm đã được thanh toán, loại trừ hoặc giảm đáng kể số mắc, số chết.

Tại Việt Nam, năm 1982, chương trình TCMR đã được ngành y tế thí điểm triển khai. Hàng trăm triệu liều vaccine đã được tiêm miễn phí cho trẻ em để phòng các bệnh bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt, sởi, viêm não Nhật Bản, lao, viêm gan B, tả, thương hàn… “Nhờ đó, tỷ lệ mắc và chết do các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm ở trẻ em đã giảm rõ rệt. So sánh với năm 1984 – năm bắt đầu triển khai TCMR trên phạm vi cả nước, đến nay tỷ lệ mắc bệnh sởi đã giảm 23 lần số ca mắc bệnh (dự kiến sẽ được thanh toán vào năm 2015), tỷ lệ mắc bệnh bạch hầu giảm 167 lần số ca mắc bệnh, tỷ lệ mắc bệnh ho gà giảm 428 lần số ca mắc bệnh. Đặc biệt, bệnh uốn ván sơ sinh đã được loại trừ vào năm 2005, bệnh bại liệt hàng năm gây tử vong trên 150 trẻ và hàng ngàn trẻ mang dị tật suốt đời cũng đã được thanh toán vào năm 2000. Đến nay, sau gần 30 năm triển khai chương trình TCMR có khoảng 67 triệu trẻ em được bảo vệ”, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến khẳng định.

“Được tiêm phòng đầy đủ các loại vaccine theo quy định của Bộ Y tế sẽ góp phần lớn vào việc bảo vệ sức khỏe cho trẻ nhỏ. Nếu trẻ được tiêm chủng đúng lịch thì đáp ứng miễn dịch tốt nhất. Đơn cử như tiêm chủng vaccine viêm gan B cho trẻ trong 24 giờ nhằm phòng chống lây truyền virus viêm gan B từ mẹ sang con. Việc tiêm vaccine thực hiện càng sớm thì hiệu quả càng cao – với mũi tiêm trong 24 giờ có khả năng phòng được 85-90% nguy cơ lây truyền từ mẹ sang con. Hiệu quả phòng ngừa sẽ giảm dần theo từng ngày từ 50-57% và không đạt được nếu tiêm sau 7 ngày”, GS.TS Nguyễn Trần Hiển – Viện trưởng Viện Pasteur TW cho biết.

Bà Tiến cũng cho biết thêm: “Công tác tiêm chủng rất phức tạp, nhất là đối với trẻ sơ sinh. Trên thực tế đã xảy ra một số tai biến nghiêm trọng. Để nâng cao chất lượng và bảo đảm chương trình TCMR, bên cạnh việc tăng cường giám sát quy trình tiêm chủng an toàn, ngành y tế đã và đang chấn chỉnh lại hệ thống tiêm chủng, đẩy mạnh việc tập huấn thường xuyên cho cán bộ TCMR cũng như tiêm chủng dịch vụ về các quy định an toàn tiêm chủng. Bên cạnh đó, tiếp tục đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra toàn diện tất cả các điểm tiêm chủng trên địa bàn cả nước”.

Theo đó từ cuối tháng 8 đến nay, Bộ Y tế đã tiến hành thanh tra tại Thái Bình, Nam Định, Đà Nẵng, Cần Thơ, Kiên Giang, Hà Nội, Quảng Ninh, TP.HCM và Bình Dương. Các viện vệ sinh dịch tễ, Viện Pasteur đã thành lập các đoàn kiểm tra, giám sát tại 45 tỉnh, TP. Ngoài ra, 54/63 sở y tế các tỉnh/thành đã tổ chức đoàn thanh tra, kiểm tra trên địa bàn. Đến nay đã có 6.655/16.609 điểm tiêm chủng trong cả nước được thanh tra, kiểm tra. Tuy nhiên, số điểm tiêm chủng đạt yêu cầu chỉ chiếm khoảng 30-35%. Thậm chí ở các tỉnh miền Trung, chỉ có khoảng 9% điểm tiêm chủng đạt.

Tại phía Nam, PGS.TS Phan Trọng Lân – Viện trưởng Viện Pasteur TP.HCM cho biết: “Từ ngày 3 đến 6-9, Viện Pasteur TP.HCM đã thành lập 7 đoàn đi kiểm tra công tác tiêm chủng tại 20/20 tỉnh, thành khu vực phía Nam. Qua đó đã kiểm tra 60 điểm, trong đó có 20 điểm là các trạm y tế xã/phường, 20 điểm tại các bệnh viện và 20 điểm tiêm dịch vụ. Kết quả những điểm tiêm chủng đạt yêu cầu rất thấp, ở trạm y tế tỷ lệ đạt là 30%, tại các điểm tiêm dịch vụ là 10%, còn ở bệnh viện chỉ có 1/20 điểm đạt”.

“Từ nay đến cuối năm, ngành y tế phải tiến hành kiểm tra tất cả các điểm tiêm chủng còn lại. Điểm nào chưa đạt thì phải khắc phục cho đạt. Khi đi kiểm tra, các sở y tế phải cấp phép cho những điểm đạt và chỉ những điểm này mới được tổ chức tiêm chủng cho trẻ”, TS. Nguyễn Văn Bình – Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế nhấn mạnh.

Bài, ảnh: Kim Anh