Tiền… lớp một!

Tiền… lớp 1 còn có một nghĩa rất thực dụng của thời buổi cơ chế thị trường, muốn vào lớp 1 trường điểm thì ngoài việc thi còn phải mất tiền, mà cái giá thì thật vô cùng. Nếu gọi cho đúng tên, đây là hiện tượng tiêu cực trong ngành giáo dục được núp dưới danh nghĩa “tự nguyện” “nhu cầu xã hội” của phụ huynh mà ngành giáo dục cần đáp ứng.

Trở lại chuyện tiền… lớp 1. Hiến pháp của nước ta đã khẳng định rằng, điều tốt đẹp nhất là chế độ dành cho các em đến tuổi đi học được cắp sách đến trường, không cần phải qua một cửa ải nào cả. Trên danh nghĩa, Bộ GDĐT cũng quy định, việc tuyển sinh vào trường tiểu học không được tổ chức mọi hình thức thi cử. Thực tế vào lớp 1 đã học gì đâu mà thi với cử? Như người ta thường nói “trên bảo dưới không nghe”. Việc thi tuyển do người lớn nghĩ ra. “ Trăm hoa đua nở”, họ “ sáng tạo” đủ các kiểu thi tuyển, trường thì gọi là “đo nghiệm”, trường thì gọi là “kiểm tra trắc nghiệm”… các bé phải qua cuộc tuyển chọn căng thẳng từ việc nhận biết ngôn ngữ tiếng Việt, khả năng tư duy toán học, tiếng Anh, năng lực quan sát ghi nhớ, diễn đạt đến cân nặng, chiều cao, khả năng học tập, chỉ số IQ, không bị dị tật, không nói ngọng, nói lắp…

Ở Hà Nội có tới hàng chục trường tư thục danh tiếng như Lý Thái Tổ, Nguyễn Siêu, Đoàn Thị Điểm… tuyển sinh lớp 1 bằng kiểm tra đầu vào vì số học sinh đăng ký vào học đông gấp nhiều lần so với chỉ tiêu trường được phép tiếp nhận. Tỉ lệ “chọi” của các trường tiểu học cũng diễn ra sự cạnh tranh khốc liệt không thua kém tuyển sinh của các trường… đại học. Ví dụ trường Đoàn Thị Điểm năm nay chỉ tuyển 400 học sinh. Nhưng số lượng trẻ ghi danh xin học… tiền lớp 1 là 900. Và như vậy trường phải tổ chức thi tuyển để loại 500 học sinh. Hay như Trường Tiểu học Thực nghiệm có tỉ lệ 1 “chọi” 4, trường có 150 chỉ tiêu, nhưng nguyện vọng của cha mẹ học sinh muốn con họ được học tại đây lên con số 600.

Không hiểu hà cớ gì các bậc cha mẹ lại “ ép” con em mình phải “ vượt vũ môn” bằng con đường quá sức của con trẻ, buộc phải nhồi nhét kiến thức ở những lớp học… tiền lớp 1 giữa ngày hè tiết trời oi bức. Thi tuyển chọn vào lớp 1 dù dưới hình thức nào cũng sai phạm. Cả phụ huynh lẫn nhà trường đều chấp nhận sự vô lý ấy chỉ vì quá kỳ vọng vào con. Lại nữa, việc cho con trẻ 6 tuổi đối mặt với cuộc thi tuyển khiến chúng phải chịu một áp lực lớn, căng thẳng, mệt mỏi không đáng có. Nếu toại nguyện thì cả nhà cùng vui. Nhưng nếu “ trượt vỏ chuối” thì đó là “đòn phủ đầu” làm trẻ mất tự tin, mặc cảm, thấy thua kém bạn bè ngay từ khi bước vào ngưỡng cửa trường học.

Phong trào “ Hai không” mà ngành giáo dục phát động từ mấy năm nay, nhấn mạnh nội dung chống tiêu cực trong thi cử. Những trường tổ chức thi tuyển lớp 1, tự thân việc làm đó là tiêu cực. Kéo theo việc làm tiêu cực ấy biết bao nhiên hệ lụy. Đơn cử, qua mỗi mùa thi tuyển vào lớp 1, chuyện xin- cho diễn ra vừa công khai, vừa bí mật khiến xã hội bức xúc và lên án, nhưng để nhận mặt chỉ tên thì thật khó.

Thực ra trong hệ thống giáo dục phổ thông làm gì có khái niệm “trường điểm”? “Trường điểm” là do ngành giáo dục, phụ huynh học sinh đặt ra để tự huyễn hoặc, làm khó cho mình. Các vị phụ huynh nên có quan niệm đúng đắn trong việc chọn trường cho con học. Tốt nhất nên suy nghĩ và làm theo lời khuyên của ông Trưởng phòng Giáo dục tiểu học, Sở GDĐT Hà Nội Phạm Xuân Tiến: “Các giáo viên tiểu học của Hà Nội nói chung và của nội thành nói riêng đều đảm bảo về chất lượng giảng dạy. Nhiều bậc phụ huynh thường ảo tưởng về những trường có tên tuổi thì sẽ có sự đào tạo tốt hơn. Thực tế thì trong một trường, trong một khối, trình độ các giáo viên cũng không đồng đều. Theo tôi, các phụ huynh nên cho con học gần nhà. Đôi khi những trường gần nhà mình sĩ số học sinh thấp nên sự quan tâm của các giáo viên đối với học sinh sẽ sâu sát hơn”.