TikTok đã và đang làm thay đổi ngành công nghiệp âm nhạc thế giới như thế nào?

Ứng dụng TikTok có tiềm năng biến một bài hát trở thành hit lớn chỉ sau một đêm. Người ta có thể tranh luận rằng ứng dụng chia sẻ video này là điều tích cực cho ngành công nghiệp âm nhạc, cho phép mọi người bắt gặp những nghệ sĩ mới mà họ có thể chưa bao giờ nghe đến. Và các nhà tiếp thị thông minh hiện đang trả tiền cho những TikToker sử dụng một số bài hát nhất định trong video của họ để khiến ca khúc trở thành xu hướng.

Nữ ca sĩ Gia Woods có nhiều đoạn ca khúc đăng trên TikTok. INSIDER

67% người dùng có khả năng tìm kiếm các bài hát trên dịch vụ phát trực tuyến như Spotify sau khi nghe chúng trên TikTok, theo một nghiên cứu của công ty phân tích âm nhạc MRC Data. Tuy nhiên, nhiều nghệ sĩ và nhạc sĩ không hài lòng. Một số cảm thấy áp lực khi tạo ra MV lan truyền trên các phương tiện truyền thông xã hội – điều này có nghĩa là các bài hát ngắn hơn và chủ đề, thông điệp "mỏng" hơn.

TikTok “băm nát” một ca khúc

“Về cơ bản, tôi có một bài hát yêu thích và muốn phát hành càng sớm càng tốt nhưng hãng thu âm của tôi không cho phép. Tôi đã làm trong ngành này 8 năm và bán được hơn 165 triệu bản thu âm. Nhưng công ty thu âm nói rằng tôi không thể phát hành ca khúc này trừ khi nó lan truyền trên TikTok. Mọi thứ đều là tiếp thị. Và họ đang làm điều này với nhiều nghệ sĩ ngày nay. Tôi chỉ muốn phát hành âm nhạc thôi”, nữ ca sĩ Mỹ Halsey nhìn nhận.

Halsey biểu diễn ca khúc Without Me. T.L

Trớ trêu thay, video dài chỉ 30 giây đã làm đúng những gì Halsey muốn, giúp cô có được sự lan truyền, đạt hơn 8 triệu lượt xem trong 24 giờ. Và Halsey không phải là ca/nhạc sĩ duy nhất lên tiếng về những vấn đề như vậy. Ca sĩ Grimes đã đăng trên Instagram: “Điều này thực sự có thật. Quá khó để tập trung vào nghệ thuật khi giờ đây bạn cũng phải trở thành một người có ảnh hưởng trên mạng xã hội”.

Trong một dòng tweet, tài khoản @alluregaga2 chia sẻ ảnh chụp màn hình nghệ sĩ nói về những áp lực mới, với chú thích: “Những gì TikTok đã làm cho ngành công nghiệp âm nhạc thật đáng buồn”.

“Đó không chỉ là quảng cáo. Tôi thực sự ghét TikTok hơn khi các nghệ sĩ bị buộc phải tạo 'các bài hát thân thiện với TikTok'. Nhiều nhãn hàng dựa quá nhiều vào ứng dụng này với hy vọng nó sẽ làm nên điều kỳ diệu hơn là quảng bá thực tế. Giống như họ chỉ cố gắng làm những gì người khác làm để lan truyền và cố tình rút ngắn thời lượng bài hát… Điều này thật khó chịu khi ảnh hưởng đến chất lượng âm nhạc. Đó là điều đáng thất vọng nhất”, một nghệ sĩ nêu quan điểm.

Một tài khoản khác chỉ ra rằng nhu cầu đối với nghệ sĩ luôn thay đổi và TikTok chỉ đơn giản là thay thế đài phát thanh: “TikTok không làm phiền ngành công nghiệp âm nhạc đâu. Các hãng thu âm luôn muốn nghệ sĩ của họ trả tiền cho họ. Các nghệ sĩ buộc phải có được các bản hit trên radio và bây giờ họ buộc phải có được những bản hit trên TikTok. Vậy thôi”.

Bước thay đổi lớn trong việc thưởng thức âm nhạc

Dù là gì đi nữa, không thể phủ nhận TikTok đã tạo ra một sự thay đổi lớn trong cách chúng ta sử dụng âm nhạc. Popstar Dua Lipa kết hợp cùng rapper DaBaby trong ca khúc Levitating phát hành cuối năm 2020. Trong MV, họ ngang nhiên cho thấy lý do tại sao âm nhạc đương đại đang xuống dốc nhanh chóng. Hầu hết cảnh quay MV xảy ra trong thang máy, phần lời liên quan đến Renegade – một trong những điệu nhảy lan truyền đầu tiên thông qua TikTok.

Video trên TikTok có thể từ 15 giây, 30 giây hoặc dài nhất là một phút. Thường thì các video dài một phút là những câu chuyện với một số bản nhạc nền. Tuy nhiên, các video dài 15 giây chiếm tỷ lệ lớn nhất – thứ thật sự đang phá hủy âm nhạc. Nếu đoạn nhạc không hấp dẫn, nó có thể được trộn với một đoạn nhạc khác. Nhiều người không thích nghe những “bài hát” kiểu này, được tạo riêng cho TikTok.

Trong khi đó, các ca khúc được tạo đơn giản cho TikTok thiếu sự sáng tạo, thứ thường cần đến tài năng của nhạc sĩ để khiến người nghe quan tâm đến toàn bộ bài hát. Trước TikTok, nghệ sĩ sẽ phải sáng tạo ca từ, giai điệu, hòa âm, phối khí để tạo ra một bản hit. Giờ đây, họ chỉ cần 15 giây là đã có thể làm “mát tai” người nghe, thêm ai đó nhảy nhót theo càng tốt.

Làn sóng âm nhạc mới này đã làm hỏng tính toàn vẹn của ngành công nghiệp âm nhạc. Do kết nối giữa hình ảnh và âm thanh, ứng dụng TikTok đã tạo ra nhu cầu được phê duyệt ca khúc ngay lập tức. Những nghệ sĩ xuất sắc và cẩn trọng, chu đáo trong nghề nghiệp sẽ bị loại nếu bài hát của họ không thể nhảy được trong khi những nghệ sĩ bắt kịp xu hướng nhanh chóng chiếm cảm tình số đông.

Giờ đây, ngành công nghiệp âm nhạc gần như bị lệ thuộc vào bản năng tự phát, thích xem video của nhiều người hơn là “nghe nhạc” khiến các nghệ sĩ mới dễ dàng phổ biến tác phẩm của mình theo xu hướng này hơn.

TikTok là công cụ quảng cáo cần thiết cho nghệ sĩ và hãng thu âm

Các bài hát có thể tăng số lượt xem lên một cách tự nhiên trên ứng dụng TikTok ngay cả khi chúng đã nằm ngoài xu hướng phổ biến trong nhiều thập kỷ. Nhà tiếp thị cũng có thể thuê những người có ảnh hưởng (TikToker) để giúp bài hát lan nhanh, làm dấy lên làn sóng bài đăng do người dùng tạo từ người hâm mộ của họ. Một số nghệ sĩ thậm chí còn thiết lập các buổi nghe riêng ca khúc mới với những người có ảnh hưởng trên TikTok, hy vọng rằng điều đó sẽ giúp các bài hát mới có được sức hút trên ứng dụng.

“TikTok đã thực sự trở thành một phần quan trọng trong cách kể chuyện của nghệ sĩ”, Kristen Bender phụ trách chiến lược kỹ thuật số và phát triển kinh doanh tại Universal Music Group, nói với tờ Insider trong một hội thảo trên web về tác động của TikTok đối với ngành công nghiệp âm nhạc.

Nghệ sĩ Taylor Upsahl, nói với Insider rằng “thực sự căng thẳng” khi phải cân bằng giữa việc quảng bá trên mạng xã hội với lưu diễn, sáng tác và ghi âm ca khúc mới.

Danh ca Dua Lipa. BILLBOARD

Nhưng sự chú ý của ngành công nghiệp âm nhạc đối với TikTok không phải là không có cơ sở. Theo một nghiên cứu vào tháng 11.2021 được tiến hành cho TikTok của công ty phân tích âm nhạc MRC Data thì TikTok đã trở thành một nền tảng để các hãng quảng cáo và phát hành ca khúc mới. Một nhóm mới gồm các nhà tiếp thị âm nhạc trên mạng xã hội được thành lập để hỗ trợ các nỗ lực quảng bá trên ứng dụng TikTok.

Nhiều hãng thu âm có cả đội chuyên theo dõi TikTok để họ có thể giúp truyền lửa cho một bài hát thịnh hành khi nó bắt đầu cất lên.

“Toàn bộ danh mục âm nhạc của chúng tôi được theo dõi hằng ngày một cách hiệu quả. Chúng tôi liên tục theo dõi các hành động, phản ứng và xu hướng xảy ra trên TikTok”, Andy McGrath, Phó Chủ tịch tiếp thị cấp cao của Legacy Recordings, một công ty thuộc Sony Music, tập trung vào danh mục các bài hát có từ nhiều thập kỷ trước của hãng, cho biết.

Giao dịch quảng bá bài hát giữa các nhà tiếp thị âm nhạc và người có ảnh hưởng mạng xã hội đã trở thành nguồn thu nhập quan trọng cho những TikToker. Một số TikToker có thể kiếm được hàng trăm hoặc thậm chí hàng nghìn USD một video mà họ quảng cáo cho nghệ sĩ.

“Tiếp thị âm nhạc trên TikTok là rất lớn. Đó là cách mà nhiều hãng đã đưa nghệ sĩ trở thành tâm điểm chú ý trong vài năm qua. Đó cũng là cách mà người sáng tác kiếm được rất nhiều tiền”, Jesse Callahan, người sáng lập công ty tiếp thị Montford Agency, nói với Insider.

Theo Đỗ Tuấn/TNO