Tín dụng “đen” giăng bẫy online mùa dịch

Cảnh giác với những lời rao hấp dẫn

Một tài khoản Facebook tên Kim Loan rao cho vay 50 triệu đồng, trả trong vòng 56 tháng, mỗi tháng chỉ đóng 1 triệu đồng bao gồm cả gốc lẫn lãi, chỉ cần giấy chứng minh nhân dân (CMND) là được duyệt vay. Liên hệ với Loan, chúng tôi nhận được đường link vaycucde.vn để đăng ký. 
Trên trang web này hiện lên hàng loạt app (ứng dụng) cho vay tiền như avay.vn, Vamo, Moneycat, Tiền Ngay, Robocash, Cash24, Tiền ơi, Tamo… Mỗi app chỉ cho vay khoảng 500.000 – 5 triệu đồng, lãi suất (LS) tùy theo mỗi app nhưng đều rất cao. Với app Tiền ơi, nếu vay 700.000 đồng, sau mười ngày, người vay phải thanh toán tiền gốc, phí và lãi là 798.000 đồng. Nếu vay từ app Vamo 2 triệu đồng, sau ba tháng, số tiền phải đóng (gốc, lãi, phí) là 3,5 triệu đồng, tức LS lên tới 12 – 18,5%/năm. 

Cũng trên Facebook, tài khoản Tú Quỳnh rao cho vay 20 triệu đồng, trả góp trong 24 tháng, mỗi tháng 1 triệu đồng bao gồm cả gốc lẫn lãi. Chủ tài khoản này hướng dẫn chúng tôi đăng ký vào website instabio… trên đó cũng hiện ra hàng loạt app cho vay tiền như Moneycat, Senmo, Tamo, Tiền ơi… 

Các app cho vay với lãi suất cao đang nở rộ trở lại trong mùa dịch COVID-19

Quỳnh tư vấn: “Hiện các app chỉ cho vay từ 1-6 triệu đồng/gói vay đầu tiên. Chị cần 20 triệu đồng thì cứ đăng ký nhiều app. Em bật mí, nên vay nhiều gói cùng một lúc, tỷ lệ duyệt sẽ cao. Em khuyên chị nên đăng ký cả sáu gói tại sáu ứng dụng, sẽ nhận được khoản tiền cao nhất, LS 0% trong lần vay đầu. Mùa dịch này, nhu cầu cần tiền chi tiêu nhiều nên lượng khách đăng ký rất đông, có thể app sẽ hoạt động hơi chậm hơn ngày thường, nếu đăng ký không thành công thì cứ đăng ký lại”. 

Thậm chí, một số tài khoản Facebook còn mạo danh ngân hàng (NH) để tạo niềm tin với khách hàng. Tài khoản Facebook Triệu Tử Long giới thiệu: “NH T. đang có gói vay tín chấp “5 không”: không cần tài sản đảm bảo, không xác minh thu nhập, không thu phí tư vấn, không thu phí thẩm định, không giữ giấy tờ gốc; khoản vay từ 20-500 triệu đồng, LS chỉ 0,8-1,6%/tháng, tức chỉ 9,6%/năm, thấp hơn cả LS vay thế chấp từ các NH của Nhà nước”.

Long yêu cầu chúng tôi gửi CMND và hộ khẩu để “kiểm tra tình trạng nợ xấu, đảm bảo giải ngân trong ngày bằng hình thức online”. Long còn đưa ra hàng loạt hình ảnh về các khoản vay được giải ngân với LS và số tiền đóng khá thấp để làm tin. Ví dụ, vay 25 triệu đồng trong vòng 36 tháng, số tiền trả góp mỗi tháng chỉ 733.000 đồng, tính ra cả gốc lẫn lãi chưa đến 26,4 triệu đồng. 

Tuy nhiên, khi chúng tôi liên hệ NH T. thì đại diện NH này khẳng định sẽ luôn xác minh thu nhập đối với mọi hình thức vay. Đối với vay tín chấp, người vay phải có lương được chi trả qua thẻ ATM của NH này, tất cả các bước thẩm định, ký hồ sơ giấy tờ, ký giải ngân đều được thực hiện trực tiếp tại chi nhánh, phòng giao dịch của NH. 

Đại diện NH T. cũng cho biết, đang có một số đối tượng làm giả thẻ nhân viên NH này để rao cung cấp khoản vay với thủ tục thực hiện dễ dàng qua mạng xã hội, sau đó yêu cầu khách chuyển CMND, hộ khẩu qua Zalo để làm hồ sơ vay, sử dụng hình ảnh giả mạo để chứng minh khoản vay được giải ngân rồi yêu cầu khách nộp trước một số tiền cho kỳ thanh toán đầu tiên, khi nhận được tiền thì chặn liên lạc. 

Các ngân hàng cần hỗ trợ người vay

Theo tiến sĩ Phạm Thị Thanh Xuân (Trung tâm Nghiên cứu kinh tế tài chính, Đại học Kinh tế – Luật TPHCM), nếu khách hàng cá nhân muốn vay số tiền nhỏ với thủ tục tối giản, thời gian nhanh thì nên tiếp cận hình thức vay thấu chi từ tài khoản tại các NH. Nói nôm na là NH sẽ tạm ứng một số tiền vượt quá số tiền có thực trong tài khoản, LS được tính trên số tiền chi tiêu vượt mức. Với hình thức này, người vay chỉ làm thủ tục một lần, có thể thực hiện online, hạn mức thường từ 20-30 triệu đồng và sẽ được tăng dần nếu khách duy trì được lịch sử tín dụng tốt, LS rất thấp. 

Quỹ hỗ trợ phụ nữ phát triển kinh tế (CWED) của Hội LHPN TP.HCM phát vốn vay cho hội viên, hộ dân. Ảnh: Thiên Ân

Khách hàng đã từng vay vốn tại NH nào thì nên quay lại NH đó để được vay thấu chi mà không bắt buộc có tài sản đảm bảo. Còn nếu chưa từng vay NH thì có thể xem xét gói vay thấu chi nông nghiệp do NH Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam (Agribank) thiết kế, khoản vay lên đến 30 triệu đồng với LS chỉ từ 4,5% đến tối đa 9%/năm, rất thấp so với tín dụng “đen”. Giả sử tín dụng “đen” thu 1.000 đồng/1 triệu đồng/ngày thì lãi quy đổi đã tương đương 36,5%/năm, chưa kể các chiêu trò tính lãi phạt quá hạn và cắt trước tiền lãi. 

Tiến sĩ Phạm Thị Thanh Xuân nhận định: “Nếu mở rộng được kênh tín dụng thấu chi này, các NH có thể giải quyết được nhiều mục tiêu: giúp khách hàng tiếp cận được vốn phù hợp nhu cầu và khả năng chi trả, giúp ngành NH từng bước đạt được mục tiêu phát triển tài chính toàn diện, cụ thể là tăng tỷ lệ người trưởng thành có tài khoản NH và sử dụng các dịch vụ tài chính chính thức (tiền gửi, tiền vay, tiết kiệm), góp phần ngăn chặn, đẩy lùi tín dụng đen”. 

Chuyên gia tài chính Lâm Minh Chánh – người sáng lập Trường Quản trị kinh doanh BizUni, tác giả sách “Tài chính cá nhân dành cho người Việt Nam” – cho rằng để giúp khách hàng vượt khó trong đại dịch COVID-19, các NH nên hy sinh một phần lợi nhuận để giảm LS cho khách hàng cá nhân vay tiêu dùng. Theo ông, chênh lệch giữa LS huy động và LS cho vay của các NH hiện nay cao. LS huy động bình quân của các NH hiện rất thấp, như ACB chỉ 4%/năm, MB Bank 2,7%/năm, Techcombank 2,3%/năm, Vietcombank 2,3%/năm, VPBank 4,8%/năm trong khi LS cho vay trung bình ở mức 8 – 12%/năm, có NH thu LS đến 18 – 30%/năm. 

Chuyên gia kinh tế Nguyễn Hoàng Dũng đề xuất, các NH mạnh nên giảm từ 25 – 30% so với LS hiện tại, đơn giản hóa thủ tục cho vay để khách dễ vay hơn, chẳng hạn muốn được duyệt vay, chỉ cần một đoàn thể địa phương giới thiệu, xác nhận nhân thân, nhu cầu. 

Theo Thanh Hoa/PNO