Tin nhắn rác: Đầy túi nhà mạng

Kết quả cho thấy với những thuê bao thường xuyên bị tin nhắn rác làm phiền, họ phải nhận hơn hai tin nhắn rác một ngày. “Có nhiều thời điểm hệ thống chúng tôi ghi nhận có đến 2% người dùng (khoảng 1.000 người) nhận hơn mười tin nhắn rác mỗi ngày” – ông Sơn nói.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, hiện cả ba mạng di động lớn nhất Việt Nam là Viettel, MobiFone và Vinaphone đều cung cấp dịch vụ nhắn tin theo nhóm. Đây là hình thức cho phép một thuê bao có thể gửi tin nhắn SMS đến một nhóm 5, 10, 20, thậm chí 30 thuê bao cùng mạng với mức cước rẻ hơn bình thường.

Chẳng hạn Viettel có dịch vụ SMSList cho phép gửi tin nhắn đến 30 thuê bao nội mạng với giá cước 3.000 đồng/SMS, quy ra chỉ còn 100 đồng/SMS. Vinaphone có dịch vụ SMS Group cũng với tính năng và giá cước tương tự Viettel. MobiFone có dịch vụ MobiList cho phép nhắn tin đến nhóm tối đa 10 thuê bao nội mạng với mức cước 1.500 đồng/SMS, tức chỉ còn 150 đồng/SMS. Quy định dịch vụ của các nhà mạng trên đều không giới hạn số lượng nhóm thành viên mỗi thuê bao được đăng ký.

Điều đó cũng có nghĩa một thuê bao có thể nhắn tin đến hàng trăm thuê bao nội mạng khác với mức cước trung bình chỉ còn 100-150 đồng/SMS.

 Đó là chưa kể những dịch vụ khuyến mãi dạng gói hàng chục, hàng trăm tin nhắn nội mạng sử dụng trong ngày có cước phí chỉ vài nghìn đồng mà các nhà mạng hay quảng cáo.

“Nhà mạng có lợi và chúng tôi cũng có lợi nếu khai thác tối đa các dịch vụ của nhà mạng” – giám đốc một công ty cung cấp dịch vụ quảng cáo, tiếp thị trên điện thoại di động cho biết. Một cá nhân hoặc công ty muốn quảng cáo dịch vụ chỉ cần mua sim khuyến mãi đã kích hoạt sẵn là có thể nhắn tin giội bom đến hàng nghìn thuê bao mỗi ngày. “Sim khuyến mãi mua rẻ và tài khoản nội mạng lại nhiều nên vô tư nhắn tin. Nếu có phát hiện vi phạm pháp luật về tin nhắn rác, nhà mạng chỉ làm được việc cắt liên lạc sim khuyến mãi xài rồi vứt chứ họ chẳng thể nào biết được chính xác chủ nhân chiếc sim là ai” – vị giám đốc tiết lộ.

Tin nhắn rác kéo theo những trò quấy rối, làm phiền, lừa đảo… vốn đã gây nhức nhối người dùng di động từ lâu. Các nhà mạng chưa bao giờ ngăn chặn được mà nay dịch vụ của họ lại trở thành kẻ tiếp tay để tin nhắn rác hoành hành mạnh hơn.

Thậm chí nhiều thuê bao di động ngang nhiên sử dụng số điện thoại đẹp (có đăng ký thông tin chính chủ rõ ràng) để tiếp thị sản phẩm của mình. Nổi trội thời gian gần đây là các tin nhắn rao bán sim số đẹp.

“Dùng chính dịch vụ của nhà mạng để quảng cáo thì không lo bị cắt liên lạc. Mỗi ngày chỉ cần nhắn tin đến vài chục người là đủ, không cần phải spam cả trăm tin như những trò lừa nhắn tin đầu số trước đây” – Trung, một cò bán sim tại TP.HCM, khoe mánh.

Trả lời về vấn đề các gói dịch vụ nhóm của mình bị một số cá nhân, đơn vị lợi dụng để phát tán tin nhắn rác, đại diện truyền thông của MobiFone cho biết sau khi có thông tin, nhà mạng này đã kiểm tra và đưa ra hướng xử lý. Cụ thể, trước đây dịch vụ MobiList của nhà mạng này được trừ cước theo phương thức sau một khoảng thời gian nhất định từ khi khách hàng sử dụng dịch vụ hệ thống mới trừ tiền. Do đó, dịch vụ đã bị lợi dụng để phát tán tin nhắn rác.

Từ ngày 23-10, MobiFone đã điều chỉnh trừ cước ngay sau khi sử dụng dịch vụ. Đại diện truyền thông của MobiFone khẳng định sẽ không còn tình trạng lợi dụng để gửi tin nhắn rác và nhà mạng này sẽ không “làm ngơ” trước việc lợi dụng dịch vụ của mình để gửi tin nhắn rác.

Vinaphone cũng cho biết nhà mạng này “đang nỗ lực hạn chế” tình trạng sim bị lợi dụng nhắn tin quảng bá đến thuê bao khác vì vi phạm quy định của cơ quan quản lý nhà nước.

Trong khi đó, ông Nguyễn Thanh Hải, phó giám đốc Trung tâm Ứng cứu khẩn cấp máy tính Việt Nam (VNCert), cho rằng câu chuyện tin nhắn rác liên quan đến quyền lợi, doanh thu của các nhà mạng nên việc hạn chế không dễ dàng chút nào.

Ông Hải viện dẫn quy định tại nghị định 77 được Chính phủ ban hành ngày 5-10 về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của nghị định 90 (năm 2008) về chống thư rác nêu rõ một thuê bao chỉ nhận một tin nhắn quảng cáo từ một số trong một ngày, nếu nhắn nhiều hơn là vi phạm và sẽ bị xử phạt.

Tuy nhiên, việc một cá nhân sử dụng nhiều hơn một thuê bao (với những tên đăng ký khác nhau) để nhắn tin quảng cáo là hành vi lách luật để thực hiện. Việc này để xử lý phải truy được tận gốc mới có cơ sở giải quyết.

Theo ông Hải, việc quan trọng nhất là siết chặt quản lý thuê bao trả trước. Vấn đề này là câu chuyện nhà mạng, nhà cung cấp dịch vụ có lưu tâm thực hiện hay không. Tuy nhiên, tin nhắn rác liên quan trực tiếp đến dịch vụ nội dung số, đây là khoản doanh thu rất lớn cho các nhà mạng. Vì chuyện này mà các nhà mạng cũng lách luật, “nhắm mắt làm ngơ” để thu lợi nhuận chứ không phải không kiểm soát được.

“Nếu nhà mạng không có lợi ích thì siết thuê bao trả trước quá dễ” – ông Hải khẳng định. Hiện nay vẫn tồn tại tình trạng các đại lý vẫn kích hoạt sim trước trong khi quy định không được làm như vậy. Vì nhà mạng đứng đằng sau thì đại lý mới dám làm, nếu nhà mạng không cho làm, xử lý nghiêm sẽ không đại lý nào dám kích hoạt sim trước nữa, lúc đó sẽ quản lý được thuê bao trả trước, ngăn chặn được tình trạng phát tán tin nhắn rác. Vì thế, dù VNCert đang quản lý tổng đài 456 xử lý tin nhắn rác nhưng “kiểm soát làm sao được khi nhà mạng vẫn nắm vấn đề này” – ông Hải nhận định.