TP.HCM xác định phát triển dịch vụ chất lượng cao không chỉ là một mục tiêu kinh tế mà là một chiến lược phát triển đô thị bền vững, hiện đại, mang bản sắc riêng. Đây còn là giải pháp căn cơ để nâng cao năng lực cạnh tranh, vị thế quốc tế và nâng tầm chất lượng sống của người dân. Để thực hiện hóa mục tiêu này, TP cần có những bước đột phá về tư duy, thể chế, hạ tầng và nguồn nhân lực.
Định hướng phát triển các ngành dịch vụ cao cấp, hiện đại
Ông Nguyễn Văn Dũng – Phó Chủ tịch UBND TP.HCM – cho biết, trong nhiều năm qua, khu vực dịch vụ của TP.HCM liên tục đóng vai trò là động lực chính cho tăng trưởng kinh tế TP với tỷ trọng đóng góp chiếm từ 60-65% trong GRDP. Sau khi sáp nhập 3 địa phương, TP.HCM đóng góp gần 25% GDP quốc gia; 51% GRDP TP đến từ khu vực và dịch vụ. Tuy nhiên, cơ cấu ngành dịch vụ vẫn thiên về các lĩnh vực truyền thống, trong khi các ngành dịch vụ cao cấp, hiện đại và có giá trị gia tăng cao chưa phát triển tương xứng với tiềm lực. Tỷ trọng dịch vụ của TP chiếm 51% GRDP vẫn thấp hơn nhiều so với mức 70-80% ở các trung tâm dịch vụ toàn cầu như Singapore, Hong Kong, Thượng Hải. Điều này làm hạn chế khả năng cạnh tranh khu vực, nhất là trong bối cảnh các đô thị trong ASEAN đang đẩy mạnh chuyển dịch sang kinh tế số, dịch vụ tài chính quốc tế, logistics toàn cầu và đổi mới sáng tạo.
TP.HCM đặt mục tiêu trở thành đô thị phát triển ngang tầm các TP lớn trên thế giới, tiến tới ngang tầm châu Á đóng vai trò dẫn dắt nền kinh tế số, kinh tế tri thức, phù hợp với bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng và quá trình chuyển đổi mô hình tăng trưởng. Để hiện thực hóa mục tiêu này, TP đã và đang tập trung chỉ đạo các nhiệm vụ then chốt.
Ông Nguyễn Nguyên Phương – Phó Giám đốc Sở Công thương TP.HCM – thông tin cụ thể, TP định hướng phát triển các ngành dịch vụ cao cấp, hiện đại, có giá trị gia tăng cao với 11 ngành dịch vụ. Trong đó, TP.HCM đề xuất xác định 5 nhóm ngành ưu tiên chiến lược, 3 nhóm ngành tiềm năng và 3 nhóm ngành bổ trợ nhằm hình thành hệ sinh thái dịch vụ toàn diện của TP. Đối với nhóm ngành ưu tiên chiến lược, TP ưu tiên nhóm ngành tài chính – ngân hàng – bảo hiểm; thông tin – truyền thông; vận tải kho bãi và logistics; khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo; du lịch. Đây là những ngành có tác động lan tỏa mạnh, giữ vai trò động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và nâng tầm vị thế TP trên bản đồ dịch vụ quốc tế. Nhóm ngành tiềm năng bao gồm GD-ĐT, y tế và hoạt động dịch vụ kinh tế số. Đây là các lĩnh vực có hàm lượng tri thức và giá trị gia tăng cao, cần được tăng cường đầu tư để bứt phá, đóng góp trực tiếp vào chất lượng sống và khả năng cạnh tranh toàn cầu. Nhóm ngành bổ trợ gồm thương mại – bán buôn bán lẻ, bất động sản và nghệ thuật – thể thao – vui chơi giải trí. Các ngành này đóng vai trò nền tảng, vừa phục vụ nhu cầu nội tại, vừa tạo điều kiện phát triển cho các ngành dịch vụ khác.
“Trên nền tảng lợi thế địa kinh tế, quy mô kinh tế vượt trội và sự cộng hưởng sau sáp nhập, TP.HCM có đầy đủ điều kiện để tái cấu trúc mạnh mẽ, chuyển dịch sang các ngành dịch vụ tri thức, công nghệ và sáng tạo. Tuy nhiên các thách thức về hạ tầng, thể chế, chất lượng dịch vụ cũng như sự phát triển không đồng đều giữa các vùng chỉ có thể được giải quyết bằng một hệ thống giải pháp đồng bộ, mang tính đột phá để ngành dịch vụ của TP.HCM có thể hướng đến đạt được mục tiêu trước mắt, vừa tạo nền tảng bền vững cho bước tiến dài hạn trong tương lai”, ông Phương nói.
Tận dụng tối đa lợi thế hiện có
Để giải quyết những thách thức, đưa ngành dịch vụ của TP vươn tầm, ông Đinh Xuân Khánh – Giám đốc Trung tâm dịch vụ logistics Tân Cảng – cho rằng, TP cần tận dụng hệ thống cảng biển để hàng hóa được vận chuyển nhanh chóng, thuận lợi. Nếu tận dụng được hệ thống cảng biển quốc tế và hành lang logistics liên vùng, khối lượng hàng hóa trung chuyển qua TP.HCM có thể tăng gấp đôi so với dự báo hiện tại. Điều này không chỉ giảm áp lực hạ tầng đường bộ mà còn khẳng định vai trò cửa ngõ thương mại quốc tế của TP.
“Song song đó, TP cần phát triển giao thông đường thủy, nâng cấp cầu cảng – luồng tuyến, hình thành khu logistics sau cảng ở thượng lưu sông Đồng Nai, sông Sài Gòn và mở các tuyến trung chuyển bằng xà lan tới Củ Chi, An Tây, kết nối đến Dầu Tiếng… nhằm giãn tải cho các cửa ngõ hiện hữu”, ông Khánh nói.
Ông Vũ Ninh – thành viên HĐQT Tập đoàn Gemadept – góp ý, TP.HCM cần xây dựng Trung tâm Hàng hải thế giới tại khu vực thay vì chỉ tập trung ngành dịch vụ kho bãi và logistics như dự kiến.
Ông Ninh dẫn chứng, riêng PSA – khu cảng hàng hải trung tâm của Singapore đã chiếm 7% GDP trực tiếp và 3% giá trị dịch vụ của quốc gia này. Trong khi đó, Gemadept và Tân Cảng Sài Gòn cũng như các công ty khai thác cảng của Việt Nam chủ yếu vẫn thực hiện các dịch vụ xếp dỡ đơn thuần. Hiện tại, mỗi tháng có hơn 100 siêu tàu vào khu vực cụm cảng Cái Mép – Thị Vải. Trên mỗi con tàu này mang theo giá trị hàng hóa khổng lồ.
“TP.HCM có cụm cảng địa thế tốt hơn Singapore. Tổng lượng hàng hóa khu vực Đông Nam bộ là khoảng 26 triệu TEU, chưa tính hàng trung chuyển. Đây chính là những tiền đề để TP mở Trung tâm Hàng hải thế giới tại khu vực. Trước mắt, TP có thể kết nối toàn bộ cảng trong khu vực Cái Mép – Thị Vải thành một chuỗi liên thông, dùng chung dịch vụ để khai thác tối đa tiềm năng. Hiện các bến cảng vẫn hoạt động rời rạc do nhiều đơn vị khác nhau quản lý. Về lâu dài, các doanh nghiệp lớn có thể dẫn dắt ngành cùng các đối tác xây dựng lộ trình hình thành Trung tâm Hàng hải thế giới. Gemadept cũng mong muốn tham gia đóng góp vào quá trình này”, ông Ninh nhấn mạnh.
Theo ông Đinh Hồng Kỳ – Chủ tịch HĐQT Công ty CP Secoin, TP.HCM nên hoàn thiện thể chế về phát triển xanh, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ tiên tiến và xây dựng chính phủ điện tử. Bởi khung chính sách nhất quán về kinh tế xanh sẽ tạo chuẩn mực vận hành cho dịch vụ, còn chính phủ điện tử giúp giảm ma sát thủ tục, nâng độ tin cậy cho nhà đầu tư và đối tác quốc tế. TP cũng cần chú trọng đào tạo nguồn nhân lực dịch vụ chất lượng cao; hình thành các quỹ đổi mới sáng tạo và cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp dịch vụ, đồng thời triển khai mô hình nhà trường – doanh nghiệp – Nhà nước để gắn đào tạo với nhu cầu thực tế của từng ngành mũi nhọn. Cách tiếp cận này giúp doanh nghiệp có thể đầu tư công nghệ, còn hệ thống đào tạo nhanh chóng thích ứng với chuẩn năng lực mới.
Sông Hậu
Bình luận (0)