Thủ tướng Chính phủ vừa ban hành Quyết định số 43 quy định lộ trình áp dụng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải xe ô tô tham gia giao thông đường bộ có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1-3-2026. Để triển khai quyết định này, TP.HCM định hướng đẩy mạnh ứng dụng công nghệ sạch, phát triển hệ sinh thái logistics xanh, khuyến khích doanh nghiệp chuyển đổi động cơ, áp dụng nhiên liệu sạch và dung dịch giảm phát thải đạt chuẩn quốc tế.
Động cơ diesel – nguồn phát thải chính
Ông Bùi Minh Thạnh – Phó Chủ tịch UBND TP.HCM – cho biết, tại TP.HCM, các phân tích khoa học chỉ ra rằng phương tiện sử dụng động cơ diesel là một trong những nguồn phát thải chính của PM2.5, NOx và SOx – những tác nhân gây hại trực tiếp đến sức khỏe cộng đồng và chất lượng môi trường đô thị.
ThS. Bùi Học Phi – Chi cục Bảo vệ môi trường miền Nam, Cục Môi trường – cho hay, khí thải từ phương tiện giao thông vận tải, đặc biệt là phương tiện sử dụng động cơ diesel, chứa nhiều thành phần độc hại đối với sức khỏe và môi trường (HC, CO, NOx, SOx, phát thải hạt PM…). Nhiều giải pháp kỹ thuật giảm phát thải đối với phương tiện, trong đó giải pháp xử lý khí thải như DOC, DPF… có hiệu quả cao (có thể tới trên 90%) đóng vai trò chủ chốt. Việc kiểm soát ô nhiễm không khí từ phương tiện diesel là hết sức cần thiết để hướng tới mục tiêu giao thông xanh tại Việt Nam.
Hướng đến mục tiêu xây dựng hệ thống giao thông xanh, bền vững và cam kết của Việt Nam về mục tiêu phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050, ông Thạnh thông tin, TP.HCM sẽ tập trung vào 4 nhóm định hướng trọng tâm.
Thứ nhất là hoàn thiện thể chế và tiêu chuẩn khí thải, trong đó, TP sẽ rà soát, cập nhật tiêu chuẩn, tăng cường giám sát phương tiện, nâng cao kỷ luật môi trường trong hoạt động vận tải.
Thứ hai, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ sạch và nhiên liệu thân thiện môi trường, khuyến khích doanh nghiệp chuyển đổi động cơ, trang bị hệ thống xử lý khí thải, áp dụng nhiên liệu sạch và dung dịch giảm phát thải đạt chuẩn quốc tế.
Thứ ba, phát triển hệ sinh thái logistics xanh, tái cấu trúc hạ tầng giao thông – vận tải, ưu tiên phương tiện ít phát thải, tối ưu cung đường và công nghệ quản lý.
Thứ tư, huy động nguồn lực xã hội và hợp tác vùng, kết nối các tỉnh Đông Nam bộ để triển khai chương trình kiểm soát khí thải quy mô liên vùng, đồng thời thúc đẩy mô hình hợp tác công – tư (PPP) trong đầu tư công nghệ môi trường.
“Khi hệ thống hạ tầng giao thông đô thị được hoàn thiện đồng bộ sẽ đáp ứng định hướng tăng dần tỷ lệ giao thông xanh, giao thông công cộng, từ đó sẽ giảm phát thải, hướng đến net zero như mục tiêu đặt ra”, ông Thạnh nói.
| Theo Quyết định 43 có hiệu lực từ ngày 1-3-2026, lộ trình áp dụng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải ô tô tham gia giao thông đường bộ cụ thể như sau: Xe ô tô sản xuất trước năm 1999 áp dụng mức 1 (tiêu chuẩn Euro 1); Xe ô tô sản xuất từ năm 1999 đến hết năm 2016 áp dụng mức 2 (tiêu chuẩn Euro 2); Xe ô tô sản xuất từ năm 2017 đến hết năm 2021 áp dụng mức 3 (tiêu chuẩn Euro 3); Xe ô tô sản xuất từ năm 2022 áp dụng mức 4 (tiêu chuẩn Euro 4); áp dụng mức 5 (tiêu chuẩn Euro 5) từ ngày 1-1-2032.
Như vậy, từ 1-3-2026, tất cả xe ô tô sản xuất từ năm 2022 phải áp dụng tiêu chuẩn khí thải là mức 4 (tiêu chuẩn Euro 4). Riêng tại TP.HCM và Hà Nội, xe ô tô sản xuất từ năm 2017 đến hết năm 2021 tham gia giao thông trên địa bàn áp dụng mức 4 (tiêu chuẩn Euro 4) từ ngày 1-1-2027; từ ngày 1-1-2028, xe ô tô sản xuất từ năm 2022 tham gia giao thông trên địa bàn áp dụng mức 5; từ ngày 1-1-2029, xe ô tô tham gia giao thông trên địa bàn đáp ứng quy định về khí thải từ mức 2 trở lên.
|
Không nhất thiết phải bỏ xe cũ mua xe mới
TS.Phạm Hữu Tuyến – Trường ĐH Bách khoa Hà Nội – cho rằng, việc ứng dụng các công nghệ xử lý khí thải tiên tiến như bộ xúc tác oxy hóa (DOC), bộ lọc hạt (DPF) và hệ thống khử xúc tác chọn lọc (SCR) có thể giúp giảm tới hơn 90% lượng phát thải độc hại. Với các dòng xe thế hệ mới, công nghệ này thường đã được tích hợp sẵn. Tuy nhiên, điểm sáng nằm ở chỗ ngay cả các xe đời cũ cũng có thể bổ sung, nâng cấp thiết bị để đạt chuẩn giảm ô nhiễm mà không cần loại bỏ phương tiện.
Theo ông Nguyễn Xuân Hòa – Chủ tịch HĐQT Tổng Công ty Phân bón và Hóa chất Dầu khí, việc kết hợp hệ thống SCR với DEF đang là xu hướng toàn cầu để các xe diesel đáp ứng tiêu chuẩn Euro 4, Euro 5. Thay vì phải bỏ ra hàng tỷ đồng để thay mới phương tiện, người dân và doanh nghiệp vận tải có thể lựa chọn các sản phẩm DEF đạt chuẩn để kéo dài tuổi thọ phương tiện, giảm phát thải triệt để mà vẫn tiết kiệm chi phí vận hành tối đa.
Ông Lê Xuân Huyên – Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Công nghiệp – Năng lượng Quốc gia Việt Nam – cho biết, để giải quyết vấn đề ô nhiễm tại TP.HCM, doanh nghiệp cần đổi mới động cơ, sử dụng nhiên liệu sạch và các giải pháp xử lý khí thải, trong đó có dung dịch DEF (AdBlue) nhằm giảm phát thải NOx từ động cơ diesel. Bên cạnh đó, cần tổ chức lại hệ sinh thái vận tải gồm phát triển logistics xanh, ưu tiên phương tiện ít phát thải, tái cấu trúc hạ tầng giao thông giúp giảm số lượng xe diesel lưu thông, tối ưu cung đường vận tải, giảm quãng đường di chuyển không cần thiết. Ngoài ra, chiến lược phát triển giao thông công cộng, phương tiện “xanh” – như xe điện, xe buýt thân thiện môi trường cũng được xem là giải pháp bổ sung, hướng tới giảm dần phụ thuộc vào diesel, góp phần cải thiện chất lượng không khí đô thị.
“Những nỗ lực về đổi mới, phát triển sản phẩm sạch, thân thiện với môi trường, trong đó có các giải pháp giảm phát thải khí NOx cho phương tiện giao thông, là bước đi thiết thực nhằm thực hiện định hướng lớn của Chính phủ, bao gồm cả cam kết đạt phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050”, ông Huyên chia sẻ.
Hậu Giang
Bình luận (0)