Ngày 24-7, tại buổi họp báo kinh tế – xã hội TP.HCM, ông Lê Thanh Hải – Giám đốc Trung tâm tư vấn ứng dụng kinh tế (Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM) cho biết thành phố đang đặt mục tiêu xây dựng một trung tâm tái chế pin với công suất khoảng 3.000 tấn/năm, có thể thu hồi tới 95% kim loại quý như niken, coban, mangan… trong vòng 10 năm tới.
Theo ông Hải, đây là bước chuẩn bị quan trọng trong lộ trình chuyển đổi phương tiện cá nhân từ xe xăng sang xe điện, nhất là khi pin xe điện trở thành yếu tố cần được kiểm soát chặt chẽ cả về hiệu suất lẫn nguy cơ ô nhiễm môi trường sau sử dụng.
“Pin xe điện chứa nhiều kim loại quý và có thể tái chế đến 90-95% vật liệu. Với xu hướng sử dụng xe điện tăng nhanh, nhu cầu về vật liệu pin cũng sẽ tăng theo, khiến công nghệ tái chế trở nên chiến lược”, ông Hải nói.
Hiện nay, bên cạnh tái chế, nhiều doanh nghiệp đang nghiên cứu các giải pháp kéo dài tuổi thọ pin, mở rộng vòng đời sử dụng. Theo ông Hải, các loại pin sau khi không còn phù hợp để dùng trong xe điện vẫn có thể tận dụng làm bộ lưu trữ cho hệ thống điện mặt trời hoặc nhà máy điện, đồng thời tái chế thành tấm pin năng lượng mặt trời.
Trong khuôn khổ đề án chuyển đổi 400.000 xe máy xăng sang điện – chủ yếu là phương tiện của tài xế công nghệ và shipper, TP.HCM không chỉ khuyến khích việc thay đổi phương tiện mà còn đẩy mạnh xây dựng hệ sinh thái hậu cần đi kèm, trong đó có trung tâm tái chế pin. Ông Hải nhấn mạnh, nếu nhà máy tái chế đạt chuẩn, thành phố có thể xem xét hỗ trợ tài chính thông qua các nguồn như quỹ bảo vệ môi trường hoặc cho vay ưu đãi.
Việc này cũng gắn với quy định trong Luật Bảo vệ môi trường năm 2020, yêu cầu nhà sản xuất pin phải đóng phí tái chế. Tuy nhiên, nếu doanh nghiệp đầu tư nhà máy tái chế riêng thì có thể được tạm hoãn khoản phí này, kèm theo trách nhiệm thu hồi, xử lý pin sau sử dụng. Ngược lại, các đơn vị không tham gia tái chế sẽ phải nộp phí môi trường để Nhà nước phân bổ cho các cơ sở đạt chuẩn.
Để tránh rủi ro trong thu gom và xử lý pin, ông Hải đề xuất Sở Khoa học – Công nghệ phối hợp Sở Công thương xây dựng kế hoạch cụ thể từ sớm, ban hành các tiêu chuẩn kỹ thuật rõ ràng để bảo đảm quy trình minh bạch, được giám sát chặt chẽ.
“Chúng tôi kỳ vọng trong 10 năm tới, TP.HCM sẽ hình thành được trung tâm tái chế pin hiện đại, góp phần giảm thiểu rủi ro ô nhiễm và phát triển môi trường xanh”, ông Hải nói.
Hiện tại, Việt Nam đã có nhà máy sản xuất pin xe điện đặt tại Hà Tĩnh, với tổng mức đầu tư hơn 6.000 tỉ đồng, và đã ký kết hợp tác với Li-Cycle – một trong những doanh nghiệp hàng đầu thế giới về tái chế pin xe điện.
Theo khảo sát của Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM, nhóm tài xế công nghệ là đối tượng phát thải cao, trung bình mỗi người di chuyển 80-120km/ngày, cao gấp 3-4 lần người dân thông thường. Đề án đặt mục tiêu chuyển đổi toàn bộ xe hai bánh của nhóm này sang xe điện trước năm 2029, nhằm giảm 100% lượng khí thải ô nhiễm và khí nhà kính từ phương tiện cá nhân.
Từ tháng 1-2026, TP.HCM dự kiến bắt đầu triển khai chính sách ưu đãi cho người chuyển sang xe điện. Đồng thời, thành phố sẽ dừng cấp phù hiệu mới cho xe máy xăng trong nhóm tài xế công nghệ. Những tài xế đã đăng ký và được chấp thuận trước thời điểm này vẫn được tiếp tục hoạt động nhưng cần có kế hoạch chuyển đổi trong thời gian tới.
Thủy Phạm
Bình luận (0)