TP.HCM: Kỳ thi tuyển sinh lớp 10 năm 2023 ổn định như năm 2022

Kỳ thi tuyển sinh lớp 10 THPT công lập năm 2023 tại TP.HCM vẫn giữ ổn định như năm 2022. Học sinh sẽ dự thi 3 môn là toán, ngữ văn và ngoại ngữ.

Năm 2023, cấu trúc đề thi tuyển sinh lớp 10 THPT công lập tại TP.HCM giữ ổn định như năm 2022 (ảnh minh họa)

Môn ngữ văn: Độ “mở” của đề thi sẽ cao

Ông Trần Tiến Thành (Chuyên viên bộ môn ngữ văn, Sở GD-ĐT TP.HCM) thông tin, đề thi môn ngữ văn trong kỳ thi tuyển sinh lớp 10 THPT công lập năm 2023 tại TP.HCM không thay đổi so với năm trước. Theo đó, đề thi gồm 3 phần: Đọc hiểu (3 điểm), nghị luận xã hội (3 điểm) và nghị luận văn học (4 điểm), với thời gian làm bài 120 phút. Dù vậy, năm nay đề thi sẽ có “độ mở” cao. Ở phần đọc hiểu, các văn bản được chọn có thể là văn bản nghị luận, văn bản thông tin, văn bản văn học, văn bản khoa học… Các câu hỏi được tổ chức theo các mức độ tư duy từ dễ đến khó, từ mức độ nhận biết, thông hiểu đến phân tích, suy luận và đánh giá, vận dụng. Trong các câu hỏi đọc hiểu có 1 câu hỏi về tiếng Việt.

Theo ông Thành, khi ôn tập phần này, học sinh cần lựa chọn văn bản (báo chí, các bài bình luận, sách khoa học…) có nội phù hợp với lứa tuổi, gắn với tình hình thời sự để luyện tập các kỹ năng đọc hiểu như: Phát hiện, nhận diện, giải mã từ ngữ, chi tiết, hình ảnh; tìm các vấn đề tiếng Việt có trong văn bản; tập tóm tắt văn bản; nối kết văn bản đang đọc với văn bản khác liên quan, nối kết với thực tế cuộc sống, đưa ra quan điểm cá nhân về vấn đề đặt ra trong văn bản; sáng tạo cách thể hiện khác, đề xuất giải pháp, đặt nhan đề mới. Khi trả lời các câu hỏi đọc hiểu, các em cần đọc toàn bộ văn bản để nắm nội dung. Trả lời ngắn gọn, rõ ràng theo đúng yêu cầu của đề. Tránh lan man, dài dòng không cần thiết.

Ở phần nghị luận xã hội, đề thi sẽ yêu cầu học sinh viết bài văn khoảng 500 chữ về vấn đề nghị luận. Các em cần đảm bảo cấu trúc bài nghị luận có đủ các phần mở bài, thân bài, kết bài. Mở bài nêu được vấn đề, thân bài triển khai được vấn đề, kết bài kết luận được vấn đề. Học sinh cần tập phân tích, xác định đúng vấn đề cần nghị luận; triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm; vận dụng tốt các thao tác lập luận; kết hợp chặt chẽ giữa lý lẽ và dẫn chứng; rút ra bài học nhận thức và hành động. Ngoài ra, các em cần rèn luyện các thao tác lập luận, đặc biệt là thao tác lập luận giải thích, chứng minh, bình luận. Cần tránh: Thiếu thao tác lập luận (ví dụ thiếu giải thích về vấn đề bàn luận); vận dụng các thao tác lập luận chưa hiệu quả (dẫn chứng chưa sát với vấn đề, thiếu phân tích dẫn chứng để làm rõ vấn đề…) hoặc chưa rút ra được bài học cho bản thân thông qua việc bàn luận về vấn đề, các ý bàn luận chưa phong phú, chưa sâu sắc, còn sơ sài.

Với phần nghị luận văn học, học sinh được lựa chọn 1 trong 2 đề để làm bài. Đề 1: Yêu cầu học sinh tự chọn một tác phẩm thuộc chủ đề đề cho, cảm nhận tác phẩm và chỉ ra ảnh hưởng, tác động của tác phẩm đối với bản thân mình hoặc liên hệ đến tác phẩm khác, liên hệ thực tế cuộc sống để rút ra một vấn đề văn học hoặc cuộc sống. Đề 2: Đề thi đặt ra một tình huống cụ thể và yêu cầu học sinh sử dụng kiến thức, sự trải nghiệm trong quá trình đọc để giải quyết tình huống ấy. Ở phần này, các em cần rèn luyện kỹ năng phân tích, cảm nhận tác phẩm văn học theo thể loại thơ, truyện; nắm vững kỹ năng viết bài văn nghị luận văn học; đọc thêm các tác phẩm ngoài sách giáo khoa có cùng chủ đề; dùng kiến thức và trải nghiệm đọc tác phẩm để giải quyết một tình huống cụ thể. Hạn chế của học sinh là diễn xuôi lại tác phẩm; bài làm thiếu cảm xúc do ít đọc, ít suy tư, cũng có thể do học vẹt. Không hiểu rõ yêu cầu của đề, viết lại các nội dung đã học một cách máy móc.

“Định hướng đề thi tuyển sinh môn ngữ văn năm nay sẽ có “độ mở” cao. Do đó, các em cần tập trung rèn luyện kỹ năng và tích lũy kiến thức để thực hiện tốt nhất các yêu cầu của đề”, ông Thành khuyên.

Môn toán: 30% vận dụng, vận dụng cao

Ông Dương Bửu Lộc (Chuyên viên bộ môn toán, Sở GD-ĐT TP.HCM) cho hay, đề thi môn toán trong kỳ thi tuyển sinh lớp 10 THPT công lập vẫn giữ ổn định như năm 2022. Theo đó, đề thi giữ nguyên cấu trúc, mức độ kiến thức với 70% nhận biết, thông hiểu; 30% vận dụng, vận dụng cao. Cấu trúc đề thi gồm 8 câu, trong đó 7 câu là kiến thức cơ bản và 1 câu hình học phẳng. Thời gian làm bài 120 phút. Trong đó, câu 1, 2 là kiến thức quen thuộc về đồ thị, định lý Viet, điều kiện có nghiệm của phương trình. Câu 3, 4, 5, 6, 7 là các bài toán vận dụng kiến thức đã học trong chương trình để giải các bài toán liên quan đến thực tế. Trong đó sẽ có 1-2 câu ở mức nâng cao. Câu 8 là bài toán hình học phẳng gồm 3 bài toán nhỏ. Trong đó 2 bài ở mức độ cơ bản, 1 bài mang tính phân hóa cao.

Theo ông Lộc, học sinh thường gặp khó với bài toán thực tế do gặp khó khăn khi đọc hiểu, khó hình dung, liên hệ với các vấn đề thực tế cuộc sống như lãi suất tiền gửi, thể tích, chu vi… Do vậy, trong quá trình học và ôn tập, ngoài việc nắm các kiến thức toán học, các em cần rèn luyện thêm các hiểu biết về kiến thức thực tế. “Khi giải bài toán thực tế, các em đưa về phương trình/hệ phương trình, vận dụng kiến thức số học để tính toán”, ông Lộc khuyên.

Môn tiếng Anh: Tập trung vào từ vựng

Ông Trần Đình Nguyễn Lữ (Chuyên viên bộ môn tiếng Anh, Sở GD-ĐT TP.HCM) thông tin, đề thi môn tiếng Anh trong kỳ thi tuyển sinh lớp 10 THPT công lập năm 2023 sẽ nhẹ nhàng, ổn định như năm trước. Kiến thức không thoát ly ngoài sách giáo khoa và nằm chủ yếu trong chương trình tiếng Anh lớp 9. Các phần kiến thức, chủ đề, chủ điểm, từ vựng trong đề thi đều quen thuộc với học sinh và nằm trong chương trình đã được học. Đề thi sẽ mang tính phân hóa để phân luồng học sinh. Cấu trúc đề thi môn tiếng Anh gồm 40 câu (0,25 điểm/câu) với thời gian làm bài 90 phút. Trong đó chủ yếu là nhận biết, thông hiểu, nâng cao chỉ chiếm từ 10-15%. Các câu hỏi phân hóa sẽ tập trung ở phần đọc hiểu và viết lại câu.

Ông Lữ khẳng định, trong đề thi môn tiếng Anh, phần ngữ pháp hết sức nhẹ nhàng, chủ yếu tập trung vào từ vựng, hướng tới kiểm tra kỹ năng làm bài của học sinh. Do đó, khi học và ôn tập, các em không nên ôm đồm quá nhiều ngữ pháp mà cần có sự cân đối, hài hòa, tập trung nhiều vào phần từ vựng, tăng cường rèn các dạng bài để hình thành kỹ năng, đọc nhiều bài đọc để ghi nhớ từ vựng. “Quá trình làm bài thi hàng năm, học sinh thường mất điểm ở các phần mà các em phải tự viết, do viết sai nhiều như word forms, sentence transformation. Do vậy, trong quá trình học và ôn tập, các em cần chú ý để hạn chế thấp nhất những lỗi sai này”, ông Lữ lưu ý.

Bài, ảnh: Thành Nam