TP.HCM đang bước vào một giai đoạn phát triển hoàn toàn mới. Không gian hành chính giữa ba khu (TP.HCM, Bình Dương, Bà Rịa – Vũng Tàu cũ) là một quyết sách mang tính lịch sử, càng đặt ra yêu cầu TP phải vận hành bộ máy quản lý theo hướng thông minh.
Xây dựng đội ngũ công chức trở thành tác nhân chuyển đổi số
Ông Nguyễn Mạnh Cường – Phó Chủ tịch UBND TP.HCM – cho biết, sau hợp nhất, không gian phát triển được mở rộng đem đến cho TP.HCM cơ hội lớn nhưng cũng đặt ra yêu cầu cấp thiết về tái thiết thể chế, quy hoạch và đổi mới mô hình quản trị. Để nâng cao hiệu quả trong công tác vận hành, TP xác định phải vận hành bộ máy quản lý theo hướng thông minh – một đột phá then chốt để nâng cao chất lượng dịch vụ công, tăng cường liên kết vùng, củng cố niềm tin xã hội và hướng tới mô hình quản trị minh bạch, linh hoạt, phục vụ người dân.
Để triển khai mô hình chính quyền thông minh, TP cần sự tham gia của toàn xã hội, từ các chuyên gia, viện, trường, doanh nghiệp và người dân. Song song đó, TP tiếp tục phát triển nguồn nhân lực trong bộ máy hành chính công, thúc đẩy kỹ năng số, kỹ năng dữ liệu, tư duy đổi mới cho cán bộ công chức, đặc biệt là cán bộ công chức cấp cơ sở để họ thực sự trở thành những tác nhân chuyển đổi số và là thành viên của chính quyền thông minh. Đồng thời, đặt mục tiêu xây dựng văn hóa số, tạo không gian để người dân tham gia góp ý, đồng sáng tạo và giám sát các hoạt động của bộ máy công quyền, từ đó hình thành niềm tin số và tạo sự đồng thuận trong toàn xã hội…
Ông Lâm Đình Thắng – Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM – cho hay, trong bối cảnh hiện nay, việc xây dựng chính quyền thông minh đòi hỏi sự chuyển đổi đồng bộ về phương thức quản trị, mô hình vận hành, thể chế, nguồn nhân lực và văn hóa công vụ dựa trên dữ liệu tin cậy và ra quyết định theo bằng chứng.
TP.HCM xác định 3 đặc điểm trọng tâm của mô hình chính quyền thông minh. Thứ nhất, một chính quyền thông minh chỉ có thể vận hành hiệu quả khi mọi quyết định đều dựa trên dữ liệu đúng, đủ và được cập nhật liên tục. Điều này đòi hỏi TP phải xây dựng hệ thống dữ liệu thống nhất, liên thông hai cấp, bảo đảm năng lực phân tích thời gian thực để phục vụ chỉ đạo điều hành nhanh, chính xác và có trách nhiệm giải trình. Thứ 2, chính quyền phải vận hành dịch vụ công theo mô hình “mọi lúc – mọi nơi – mọi thiết bị” với quy trình đơn giản, minh bạch; trải nghiệm và mức độ hài lòng của người dân chính là thước đo chất lượng quản trị. Thứ 3, không gian hành chính mới được mở rộng đòi hỏi mô hình quản trị thông minh tích hợp, xuyên suốt và phối hợp chặt chẽ với các địa phương trong vùng, bảo đảm phát triển đồng bộ, bền vững và thống nhất.
Bà Võ Thị Trung Trinh – Giám đốc Trung tâm Chuyển đổi số TP.HCM – thông tin, TP đã ban hành Chiến lược quản trị dữ liệu từ đầu năm 2023, trong đó xác định 3 nhóm dữ liệu trọng tâm gồm dữ liệu người dân, dữ liệu doanh nghiệp và dữ liệu quản lý đô thị. Đây là nền tảng để triển khai chuyển đổi số và phát triển đô thị thông minh. Tuy nhiên, quá trình thực thi đang gặp nhiều thách thức như thiếu liên thông giữa hệ thống Trung ương – địa phương và giữa các sở ngành khiến dữ liệu bị phân mảnh, khó tích hợp; Việc chia sẻ dữ liệu dù đã có cơ chế nhưng chưa hình thành được bộ dữ liệu dùng chung phục vụ điều hành; Nguồn lực cho chuyển đổi số còn phân tán, làm chậm tiến độ xây dựng kho dữ liệu thống nhất.
Hiện TP.HCM có 168 phường, xã, nếu không triển khai công nghệ theo hướng tập trung hóa – một nền tảng dùng chung, một cơ sở dữ liệu thống nhất thì TP sẽ tiếp tục mắc kẹt trong phân mảnh. Chỉ khi mọi cấp đều dùng cùng một hệ thống, tính giám sát, hỗ trợ và chuẩn hóa chất lượng mới có thể đạt được. TP đang ưu tiên tháo gỡ các điểm nghẽn này để từng bước hoàn thiện nền tảng dữ liệu, phục vụ tốt hơn cho hoạt động của chính quyền, doanh nghiệp và người dân…
Xây dựng sức mạnh cộng hưởng toàn hệ thống
Để thực hiện thành công chính quyền thông minh tại TP.HCM, các chuyên gia cho rằng cần sự phối hợp chặt chẽ giữa nhiều phía, tạo sức mạnh cộng hưởng toàn hệ thống.
GS.TS Vũ Minh Khương – giảng viên Trường Chính sách công Lý Quang Diệu (ĐH Quốc gia Singapore) gợi ý, TP.HCM cần có 5 chữ “T” để vận hành chính quyền thông minh, đó là “tin tưởng”, “trách nhiệm”, “thông tuệ”, “tương trợ” và “tự hào”. Khi 5 chữ “T” được đẩy mạnh, chính quyền TP.HCM sẽ thực sự thông minh vì được nâng đỡ bởi một cộng đồng trưởng thành. Muốn làm được việc này, TP cần nắm bắt đúng xu thế thời đại, xây dựng sức mạnh cộng hưởng toàn hệ thống, không chia cắt bộ ngành. Đồng thời, TP cần có chiến lược kinh tế rõ ràng ở thời điểm bước ngoặt, kiên trì học hỏi và thu hút nhân tài, đẩy mạnh hợp tác công – tư với các tập đoàn toàn cầu.
“TP.HCM có thể học tập mô hình Singapore theo hướng tổng lực chứ không chỉ mua công nghệ. Đồng thời, cần thiết thành lập ủy ban hợp tác đặc biệt TP.HCM – Singapore để đồng kiến tạo lời giải cho phát triển mới”, GS.TS Khương góp ý.
Ông Đặng Văn Tú – Phó Chủ tịch kiêm Giám đốc công nghệ Tập đoàn CMC – cho rằng, thách thức lớn nhất hiện nay là sự thiếu thống nhất dữ liệu giữa các bộ, ngành và địa phương, mỗi nơi xây hệ thống theo một cách khác nhau nên khó đạt được mục tiêu “dữ liệu đúng – đủ – sạch – sống”. Dù cơ chế và mô hình sandbox đã có nhưng điều quan trọng là phải vận hành đồng bộ, nhất quán và hiệu quả hơn để doanh nghiệp có thể thật sự đồng hành với Nhà nước trong xây dựng Chính phủ số và đô thị thông minh…
Ông Sam Conroy – Chủ tịch Hiệp hội Thương mại Australia tại Việt Nam – chia sẻ, Australia xây dựng chính quyền thông minh dựa trên 3 trụ cột gồm: dịch vụ lấy người dân làm trung tâm, quyết định dựa trên dữ liệu thời gian thực và hệ thống số liên thông giữa các ngành. Thành công trong xây dựng chính quyền thông minh của Australia đến từ mối quan hệ đối tác chặt chẽ giữa chính phủ và doanh nghiệp, cùng triển khai các cải cách số như chuẩn hóa hóa đơn điện tử, nâng cao kỹ năng số và bảo đảm tương tác giữa các hệ thống công – tư. Từ kinh nghiệm Australia, TP.HCM có thể bắt đầu bằng các bước đi nhỏ nhưng tạo niềm tin, số hóa các dịch vụ đơn giản trước khi mở rộng sang các lĩnh vực phức tạp. Đồng thời xây dựng mô hình quản trị linh hoạt và duy trì đối thoại thường xuyên với doanh nghiệp, trường đại học và tổ chức xã hội.
Theo ông Warrick Cleine – Chủ tịch kiêm CEO KPMG Việt Nam và Campuchia, TP.HCM cần xây dựng cơ chế hợp tác thực chất, coi doanh nghiệp là đối tác đồng kiến tạo chính sách. Về phía doanh nghiệp cần tăng tốc đổi mới sáng tạo, ứng dụng dữ liệu và AI, tái thiết mô hình kinh doanh để bắt kịp yêu cầu phát triển mới.
Hồ Trinh
Bình luận (0)