TP.Thủ Đức thuộc TP.HCM có thể được thành lập từ 2021

Sáng 16.11, với 420/428 đại biểu tán thành (87,14% tổng số đại biểu), Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về tổ chức chính quyền đô thị tại TP.HCM.

Theo đó, Quốc hội đã quyết định cho TP.HCM không tổ chức HĐND quận, phường từ 1.7.2021. TP.HCM cũng có cơ sở pháp lý để thành lập TP.Thủ Đức (thuộc TP.HCM) từ đầu năm sau.

Quận, phường tại TP.HCM không tổ chức HĐND

Cụ thể, theo nghị quyết vừa được Quốc hội thông qua quy định chính quyền đô thị tại TP.HCM gồm: chính quyền địa phương ở TP.HCM có HĐND và UBND. Ở cấp quận và phường không có HĐND mà chỉ có UBND.

Còn việc tổ chức chính quyền địa phương ở các huyện, thành phố, xã, thị trấn của TP.HCM được thực hiện theo quy định của luật Tổ chức chính quyền địa phương (tức có cả HĐND và UBND).

Cơ cấu tổ chức của UBND quận gồm chủ tịch, không quá 3 phó chủ tịch, các cơ quan chuyên môn, cơ quan hành chính khác và đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc UBND quận. Còn UBND phường gồm chủ tịch, không quá 2 phó chủ tịch và các công chức khác của UBND phường.

Nghị quyết quy định, HĐND và UBND quận, phường nhiệm kỳ 2016 – 2021 kết thúc nhiệm vụ vào ngày 30.6.2021. Kể từ ngày 1.7.2021, UBND quận, UBND phường thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định tại nghị quyết này.

Cũng từ 1.7.2021, chủ tịch, phó chủ tịch UBND phường, công chức cấp xã ở phường được bầu hoặc tuyển dụng trước thời điểm này được chuyển thành công chức làm việc tại phường đang công tác; trường hợp chuyển sang vị trí việc làm mới thì công chức phải bảo đảm điều kiện, tiêu chuẩn phù hợp vị trí việc làm đó theo quy định của Chính phủ.

TP.Thủ Đức có thể được thành lập từ 2021

Một điểm đáng chú ý khác là nghị quyết vừa được Quốc hội thông qua có quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND; UBND, chủ tịch UBND thành phố thuộc TP.HCM. Đây cũng là nội dung mà khi thảo luận tại hội trường, có ý kiến băn khoăn là không hợp lý vì trên thực tế chưa có đơn vị hành chính này; quy định như vậy sẽ không thống nhất với quy định tại điều 1 của dự thảo nghị quyết.

Về vấn đề này, báo cáo giải trình, tiếp thu của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho biết, trên cơ sở quy định về “đơn vị hành chính tương đương” với quận, huyện, thị xã tại khoản 1 điều 110 của Hiến pháp năm 2013, luật Tổ chức chính quyền địa phương đã cụ thể hóa tên gọi của đơn vị này là “thành phố thuộc thành phố trực thuộc T.Ư” (khoản 2 điều 2).

Mặc dù khi ban hành luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015 chưa có thành phố thuộc thành phố trực thuộc T.Ư nào được thành lập, nhưng để tạo cơ sở pháp lý cho tổ chức chính quyền địa phương ở loại đơn vị hành chính này, luật Tổ chức chính quyền địa phương đã quy định cụ thể cơ cấu tổ chức và nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND, UBND thành phố thuộc thành phố trực thuộc T.Ư (Mục 3 Chương III).

“Hiện nay, Đề án đề nghị thành lập TP.Thủ Đức thuộc TP.HCM đã được Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định. Vì vậy, để tạo cơ sở pháp lý cho tổ chức và hoạt động của chính quyền TP.Thủ Đức sau khi được thành lập thì việc dự thảo nghị quyết này quy định nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền thành phố thuộc thành phố là cần thiết và phù hợp”, báo cáo nêu.

Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cũng khẳng định quy định như vậy không mâu thuẫn với khoản 4 điều 1 của dự thảo nghị quyết vì tại thành phố thuộc thành phố vẫn tổ chức cấp chính quyền địa phương gồm HĐND và UBND như luật Tổ chức chính quyền địa phương, nhưng do ở các phường thuộc thành phố này không tổ chức HĐND nên trong nghị quyết của Quốc hội phải bổ sung các nhiệm vụ, quyền hạn cho HĐND, UBND thành phố thuộc TP.HCM tương tự như đối với HĐND, UBND TP.HCM.

Đề án đề nghị thành lập TP.Thủ Đức thuộc TP.HCM đã được Chính phủ trình Uỷ ban Thường vụ Quốc hội quyết định theo thẩm quyền.

Theo dự kiến, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ xem xét nội dung này tại phiên họp tháng 12.2020; nếu đủ điều kiện, tiêu chuẩn theo quy định thì sẽ ban hành nghị quyết thành lập TP.Thủ Đức để bảo đảm có hiệu lực thi hành từ đầu năm 2021 nhằm tạo tính đồng bộ trong việc triển khai mô hình tổ chức chính quyền đô thị và kịp chuẩn bị cho công tác bầu cử HĐND nhiệm kỳ 2021 – 2026 trên địa bàn.

Thep Lê Hiệp/TNO