TP.Thủ Đức, TP.HCM: Phải là một tập hợp các hệ sinh thái sáng tạo

TP.Thủ Đức đang lấy ý kiến các chuyên gia, doanh nghiệp (DN) cho đề án xây dựng khu đô thị sáng tạo tương tác phía Đông TP.HCM và nhiệm vụ quy hoạch chung TP.Thủ Đức đến năm 2040. Theo các chuyên gia, DN, TP.Thủ Đức cần có sự linh hoạt trong cách làm, có cơ chế huy động. Trước hết, nơi đây phải là một tập hợp các hệ sinh thái sáng tạo trong nhiều lĩnh vực giáo dục, tài chính ngân hàng, công nghệ, công nghệ số… Muốn các hệ sinh thái này phát triển thì quy hoạch đô thị phải khác ở những nơi khác.

Thành phố Thủ Đức

Phải đảm bảo tính linh hoạt, đa dạng

Quy hoạch TP.Thủ Đức là một trong những nhiệm vụ quan trọng để kiến tạo nền tảng mới không những cho Thủ Đức mà còn cho TP.HCM. Tiến sĩ Trương Minh Huy Vũ – Giám đốc Khu công nghệ phần mềm ĐH Quốc gia TP.HCM (ITP) – đánh giá cao các ý tưởng quy hoạch TP.Thủ Đức từ sơ khai ban đầu cho đến hiện tại, thể hiện tầm nhìn lâu dài và mục tiêu cụ thể. Tuy nhiên, nếu chưa cần gì to tát thì chỉ cần làm tốt những gì đang có và tập trung vào nguồn lực hiện hữu cũng đã tạo ra sản phẩm, lực hút cho TP.Thủ Đức.

Điển hình trong 8 trọng điểm sáng tạo, giàu tiềm năng phát triển kinh tế và cơ hội kinh doanh (gồm: trung tâm tài chính Thủ Thiêm; khu đô thị tương lai Trường Thọ; khu thể thao Rạch Chiếc; khu công nghệ cao Sài Gòn; khu chế xuất Linh Trung; ĐH Quốc gia; Công nghệ sinh thái Tam Đa; Cảng Cát Lái) thì có trọng điểm đã có giá trị tự thân phát triển của nó. Như khu đô thị ĐH Quốc gia rộng 638ha, trước khi có định hướng về đô thị sáng tạo nơi đây đã có những tiền đề là một khu đô thị đại học và khoa học công nghệ.

“Tựu chung giá trị tự thân phát triển ở 3 chữ C, đó là con người, cơ sở hạ tầng và công nghệ. Khu đô thị ĐH Quốc gia có 60.000 sinh viên, 6.000 giảng viên đang hiện hữu tập trung, dự kiến đến năm 2030 có hơn 100.000 sinh viên là tiền đề quan trọng để các DN nhìn vào như một vùng tiềm năng vì “sáng tạo khởi nguồn từ con người”. Về cơ sở hạ tầng, giao thông kết nối và các khu tổ hợp chức năng đã được phê duyệt trong quy hoạch ĐH Quốc gia. Tương tự, tiềm năng công nghệ ở đây tập trung vào các công nghệ nghiên cứu, công nghệ có thể chuyển giao ra thị trường thực hiện tại các trung tâm nghiên cứu, vườn ươm khởi nghiệp, viện nghiên cứu…”, TS Vũ nhấn mạnh.

Cũng theo TS Vũ, bất kỳ quy hoạch nào cũng có giá trị định hướng nhất định, quan trọng nhất là DN có đồng hành và chịu bỏ tiền đầu tư không?

Nhấn mạnh đến tính linh hoạt, PGS.TS Nguyễn Anh Thi – Trưởng Ban quản lý Khu công nghệ cao TP.HCM – cho biết, đô thị sáng tạo tương tác cao tập trung vào các hoạt động đổi mới sáng tạo. Để hoạt động diễn ra thì tương tác cao giữa con người với con người là hết sức quan trọng. Như vậy, quy hoạch phải đảm bảo được sự thuận tiện giao lưu giữa con người với nhau để hoạt động sáng tạo tri thức được diễn ra. Ước mơ phát triển khu đô thị sáng tạo, tương tác cao phía Đông TP tương tự khu Silicon ở California thì nơi đây phải là một tập hợp các hệ sinh thái sáng tạo trong nhiều lĩnh vực giáo dục, tài chính ngân hàng, công nghệ, công nghệ số… Muốn các hệ sinh thái này phát triển thì quy hoạch đô thị phải khác ở những nơi khác. Phải đảm bảo điều kiện sống, giải trí, học tập và làm việc diễn ra trên một không gian chung.

Theo TS Thi, hiện tại trong lòng khu công nghệ cao TP.HCM đã có quy hoạch các tiểu khu đô thị để phát triển hoạt động đổi mới sáng tạo. Từ thực tiễn này, yêu cầu đặt ra đối với lập đồ án quy hoạch TP.Thủ Đức và quản lý phải bằng cách tiếp cận mới, làm sao đảm bảo tính linh hoạt, đa dạng, mật độ cao để nâng cao hiệu quả sử dụng đất.

“Quy hoạch của chúng ta đang rất cứng nhắc. Đơn cử quy hoạch khu này sản xuất thì chỉ có sản xuất, không lồng ghép được những chức năng khác để hoạt động sản xuất hay sáng tạo được diễn ra. Như vậy quản lý và quy hoạch TP.Thủ Đức phải khác so với cách tiếp cận quản lý và quy hoạch lâu nay”, TS Thi nói.

Quy hoạch cần giảm sự áp đặt

Bà Phạm Thị Huệ Linh – Giám đốc Trung tâm Quy hoạch xây dựng 4 (Viện Quy hoạch Đô thị và Nông thôn quốc gia, Bộ Xây dựng) – cho rằng, quy hoạch chung TP.Thủ Đức cần hướng đến sự năng động, linh hoạt, tạo ra những khung cấu trúc, giảm thiểu đi sự áp đặt một cách cứng nhắc mà đôi khi do một lề thói chưa có sự thay đổi phù hợp với kinh tế hội nhập. Để đạt được mục tiêu này, quy hoạch chung sắp tới cần được thực hiện theo quy hoạch cấu trúc chiến lược. Nghĩa là chỉ áp đặt quy hoạch những gì cần quy định, còn lại mở ra nhiều không gian sáng tạo – nơi mà các cộng đồng DN, người dân có thể phát huy mọi lúc, mọi nơi. Trên thế giới có 3 nguyên lý để làm quy hoạch tốt là đa dạng, linh hoạt, mật độ cao. Chúng ta nên soi lại những gì chúng ta đang làm, dường như chúng ta đang làm quy hoạch đơn điệu, cứng nhắc và ca ngợi mật độ thấp. Hãy hiểu rõ về luật pháp Việt Nam, thảo luận với chính quyền địa phương để tránh trường hợp tự “mua dây buộc mình”.

Người dân và các DN, các tổ chức có thể đóng góp ý tưởng đồ án quy hoạch chung TP.Thủ Đức đến năm 2040, tầm nhìn 2060 qua địa chỉ http:/tpthuduc.hochiminhcity.gov.vn.

“Những ai đang xây dựng nhà cao tầng hãy suy nghĩ, đô thị thông minh là phải tiết kiệm năng lượng. Giải pháp tiết kiệm năng lượng rất đơn giản, từ cái cửa sổ làm thế nào cho đúng nguyên lý của cha ông ta, gió chiều nào che chiều ấy nếu là gió bất lợi, gió chiều nào đón chiều đấy nếu là gió có lợi, mưa thì làm thế nào vẫn mở được cửa, không khí tươi vẫn vào trong nhà”, bà Linh nói.

Hầu hết các chuyên gia, DN đánh giá cao việc lấy ý kiến rộng rãi phục vụ việc xây dựng đồ án quy hoạch chung cho TP.Thủ Đức, điều này thể hiện tinh thần cởi mở, cầu thị của lãnh đạo, tạo nên sự bền vững và tạo đà cho sự phát triển.

Đứng ở góc độ quản lý Nhà nước, ông Huỳnh Thanh Nhã – Giám đốc Sở Quy hoạch Kiến trúc TP.HCM – khẳng định: “Chúng tôi nhận thức được tính chất khả thi, thực hiện được đồ án quy hoạch là xuất phát từ những ý nghĩa thực tiễn mà cộng đồng DN là những nhân tố làm nên việc này. Nhà nước, các đơn vị tư vấn chỉ vẽ hoặc quản lý. Người thực sự bỏ ra nguồn lực để làm, đóng góp vào sự phát triển chung không ai khác ngoài cộng đồng DN”.

Qua đó, ông cũng bày tỏ khi đã có những đồ án quy hoạch và bước vào thực thi, TP vẫn cần các DN đồng hành ngược lại để cân bằng lợi ích của người dân, DN và nhà nước.

Linh Anh