Trải nghiệm để sáng tạo

Thay vì chỉ học thuyết đàn hồi, động lực học, quang học, momen lực… trên lý thuyết thì thông qua việc tự trải nghiệm bằng cách làm những sản phẩm và chơi các trò chơi sáng tạo, học sinh (HS) được một lần nữa vận dụng những kiến thức trên vào thực tế. Từ đó vừa giúp các em bồi bổ kiến thức đã được học, vừa nuôi dưỡng niềm đam mê tìm tòi, sáng tạo những cái mới.

HS tham gia trải nghiệm trò chơi đua xe từ vật liệu tái chế và dây thun. Ảnh: T.Thương

Thực tế hóa những bài học vật lý

Vừa qua, hơn 2.500 HS Trường THPT Lương Thế Vinh (Q.1, TP.HCM) đã tham gia ngày hội STEM “Sáng tạo và khám phá” do Câu lạc bộ (CLB) Sáng tạo trẻ của trường tổ chức. Tại đây, nhiều gian hàng và trò chơi vui nhộn được HS của các lớp tự lên kế hoạch thiết kế và sắp xếp. Cô Hoàng Thị Minh Nghi (Trưởng bộ môn vật lý của trường) cho biết những trò chơi tại ngày hội lần này hầu hết nghiêng về kiến thức môn vật lý; được sắp xếp, tổ chức theo từng chủ đề phù hợp với lứa tuổi và kiến thức trong chương trình các em đã được học.

Cụ thể, đối với khối 6, chủ đề xoay quanh là “Lực” với các trò chơi như: Tự thiết kế máy bắn kẹo lực đàn hồi, đua xe đồ chơi bằng dây thun. Ở khối 7, chủ đề là “Quang” và “Âm”, HS được học cách sáng chế những chiếc đàn từ các vật liệu tái chế (bìa cát tông) và dây thun, chơi những trò chơi về nhiễm điện khi tạo ma sát… Trong khi đó, HS khối 8 được ôn lại kiến thức về sự nổi với trò chơi tạo những chú thợ lặn tí hon, đây là trò chơi vừa yêu cầu sự tỉ mỉ, khéo tay và vận dụng nhiều kỹ năng kiến thức về vật lý. Với trò chơi có tên gọi “cùng nhào lộn”, HS khối 9 và 10 vừa chơi vừa học kiến thức liên quan đến momen lực. Ở kiến thức cao hơn, HS khối 11 được tham gia trò chơi ở gian hàng cô Tấm “lựa đậu thời @”, kiến thức về nhiễm điện.

Trò chơi cùng nhào lộn được nhiều HS háo hức tham gia. Ảnh: T.Thương

“Bình thường ở trên lớp, các em được học kiến thức lý thuyết là chủ yếu, ít khi được trải nghiệm thực tế. Do đó khi CLB Sáng tạo trẻ đề xuất thực hiện ngày hội, các em đều hào hứng tham gia. Mỗi một trò chơi, các em đều tự thực hiện sản phẩm theo nguyên lý cơ bản nhưng dựa trên khả năng sáng tạo riêng, sau đó dùng sản phẩm đó để thi đấu với các bạn khác. Quá trình đó dù có nhiều em làm sản phẩm còn chưa đúng nhưng Ban tổ chức không can thiệp mà để HS tự thất bại, sau đó các em sẽ rút ra được những bài học khi xử lý vấn đề cho riêng mình. Ngày hội, ngoài việc giúp các em nhớ lại và nắm chắc kiến thức thì còn được bồi bổ thêm những kỹ năng như hợp tác làm việc nhóm, quan sát, sáng tạo, giúp hình thành đam mê với khoa học kỹ thuật. Ngoài ra nguyên liệu để các em tự làm những sản phẩm đều là nguyên liệu tái chế, bồi dưỡng cho các em tình yêu và biết bảo vệ môi trường”, cô Nghi chia sẻ.

Bổ ích và thiết thực

Sau khi cùng các bạn tham gia hai trò chơi là: Cùng nhào lộn và cao thủ thiện xạ, Minh Khoa (lớp 10A6) hào hứng nói: “Em được cùng các bạn làm những con lật đật (sản phẩm trong trò chơi cùng nhào lộn), tuy đôi lúc có bất đồng quan điểm nhưng rất vui vì cuối cùng ai cũng được sáng tạo theo ý mình. Sau khi làm xong, sản phẩm của em dù chưa được đẹp và thẩm mỹ nhưng lại hoạt động rất tốt. Ở trò chơi cao thủ thiện xạ nhiều bạn chiến thắng, còn em thì chỉ vượt qua vòng vì không bắn được viên bi ve vào lỗ, ở ngày hội lần sau em sẽ cố gắng để vượt qua trò chơi”. Minh Khoa nói thêm: “Qua trò chơi em học thêm được nhiều điều, được vận dụng những bài học vật lý vào thực tiễn. Em nghĩ sau này mình có thể vận dụng được nhiều hơn vào cuộc sống thật chứ không chỉ là trò chơi…”.

HS làm đàn từ vật liệu tái chế là bìa cát tông và dây thun. Ảnh: T.Thương

Chen chúc giữa hàng trăm HS, Khánh Linh (lớp 6A6) cho biết, vì có quá đông các bạn xếp hàng để được trải nghiệm những trò chơi nên em chỉ mới tham gia được 2 trò là máy bắn kẹo và đua xe. “Em thấy trò chơi nào cũng vui nhộn, thu hút rất nhiều bạn tham gia, muốn tham gia trò nào cũng phải xếp hàng dài để chờ đến lượt”, Khánh Linh nói.

Chia sẻ về sự thành công của ngày hội, cô Hoàng Thị Minh Nghi cho hay, CLB Sáng tạo trẻ được thành lập từ năm học 2016-2017, trước đó chỉ là những CLB hoạt động nhỏ lẻ. Ngay trong năm đầu thành lập, CLB đã phối hợp tổ chức Ngày hội khoa học kỹ thuật với chủ đề “Phép thuật” và đã có những thành công nhất định. Trong suốt học kỳ I vừa qua, Tổ vật lý của trường cũng phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM tổ chức nhiều sân chơi cho các em như: Cuộc thi Em vui sáng tạo, Bắn tên lửa nước cấp TP. Nhiều HS đã đoạt những giải thưởng cao như: Nguyễn Thành Đồng và Nguyễn Thành Vinh (lớp 10A1) đoạt giải khuyến khích cuộc thi “Bắn tên lửa nước cấp TP” lần thứ 7; Nguyễn Đông Triều (lớp 11A1) và La Gia Bảo (lớp 11A8) đoạt giải nhất cuộc thi “Em vui sáng tạo” ở nội dung STEM ROBOT…

Thương Thương