Sau khi 60 học sinh bị ngộ độc do ăn trái ngô đồng, vào ngày 23-4, Sở GD-ĐT Nghệ An đã có công văn khẩn yêu cầu các trường rà soát và loại bỏ những cây xanh hoặc hoa kiểng có độc tố tự nhiên trong khuôn viên trường học. Nhằm đảm bảo an toàn cho trẻ, thiết nghĩ việc rà soát cần được thực hiện ở các địa phương, vì một số loại cây có nguy cơ gây hại vẫn được trồng phổ biến ở trường học, công sở, công viên, nhà dân.
 |
| Cây trúc đào |
Trúc đào
Tên trúc đào (oleander) trong tiếng Latin ám chỉ chất độc hoa trúc đào có tên khoa học là Nerium oleander, là một loài cây bụi, dễ thích ứng trong mọi điều kiện khô hạn hay giá lạnh, lại có hoa màu hồng sặc sỡ và có hương thơm dịu nên nó được ưa trồng khắp nơi. Đặc biệt, loại cây này có thể hấp thụ chất độc nên thường được trồng nhiều ở các khu công nghiệp để giảm bớt độc tố. Tuy vậy, trúc đào được xếp vào loại cây kịch độc do có chứa oleandrin và neriin. Nếu ăn phải trúc đào sẽ bị nôn mửa, tổn thương vùng bụng, tiêu chảy, tổn thương hệ thần kinh trung ương, tai biến ngập máu, hôn mê và có thể dẫn tới tử vong. Thậm chí người lớn sẽ nguy hiểm đến tính mạng khi ăn từ 10-20 lá trúc đào và chỉ cần 1 lá trúc đào cũng có thể gây tử vong ở trẻ em. Vào năm 2002 ở nước Mỹ đã từng ghi nhận 847 trường hợp ngộ độc do cây trúc đào, trong đó có 3 người tử vong. Ở Việt Nam cũng đã từng ghi nhận một số trường hợp tử vong do tắm nước lá trúc đào vì nghe tin truyền miệng tắm nước này làm đẹp da. Do đó, người dân không nên trồng trúc đào ở cạnh nguồn nước (giếng ăn, bể nước…) vì lá, hoa trúc đào rụng xuống sẽ làm nhiễm độc nguồn nước sinh hoạt.
Vạn tuế
 |
| Cây kiểng vạn tuế |
Cây vạn tuế tên khoa học là Cycas revoluta Thunb, được phân bố ở nhiều quốc gia như Nhật Bản, Trung Quốc, Ấn Độ. Ở nước ta, vạn tuế thường được trồng ngoài sân vườn hoặc trong nhà. Tuy nhiên, theo cảnh báo đăng trên tờ National Tropical Botanical Garden, các hợp chất alkaloids trong thân cây có thể gây ung thư, acid amin là nguyên nhân làm rối loạn thần kinh mãn tính, ngay cả trong hạt vạn tuế cũng có chất cycasin độc tính khá cao. Do đó cần tránh tiếp xúc gần hoặc dùng tay bứt lá, hạt, vỏ cây để tránh bị ngộ độc.
Ngô đồng
Bên cạnh cây ngô đồng có thân gỗ lớn (thường được trồng với mục đích lấy bóng mát), hạt nhiều dầu gây ngộ độc học sinh ở Nghệ An, trong tự nhiên còn có loại cây ngô đồng cảnh (còn được gọi là vạn linh, sen núi, dầu lai có củ). Đây là loại cây có lá xanh và hoa bền đẹp quanh năm nên được người Việt ưa trồng làm kiểng. Tuy nhiên, bác sĩ Bạch Văn Cam (cố vấn Khối Hồi sức cấp cứu, Bệnh viện Nhi đồng 1 TP.HCM) cảnh báo loại cây này có độc tố curcin, gây nên bệnh ở đường tiêu hóa và gan. Trong trường hợp trẻ con ăn phải hạt ngô đồng, sẽ bị bỏng rát ở họng, đau bụng, ói mửa và tiêu chảy. Thậm chí nếu bị ngộ độc nặng sẽ gây xuất huyết tiêu hóa, rối loạn tim mạch, ức chế hệ thần kinh trung ương.
|
Lời khuyên của bác sĩ Bác sĩ Bạch Văn Cam, (cố vấn Khối Hồi sức cấp cứu, Bệnh viện Nhi đồng 1 TP.HCM) lưu ý, hầu hết các độc tố trong hoa kiểng đều không có thuốc giải, thuốc đặc trị nên chỉ điều trị theo triệu chứng. Chẳng hạn như khi trẻ bị ngộ độc bởi cây ngô đồng, thì bệnh nhân sẽ được rửa dạ dày, uống than hoạt tính, truyền dịch để bù lượng nước bị mất do nôn, tiêu chảy, rối loạn điện giải. Theo bác sĩ Trần Văn Năm (nguyên Viện phó Viện Y dược học dân tộc TP.HCM), thực tế đã từng xảy ra những trường hợp trẻ em bị ngộ độc do ăn phải các chất độc của những loại hoa kiểng có độc tố. Ngay khi phát hiện các dấu hiệu bị ngộ độc, phụ huynh hoặc thầy cô cần lập tức sơ cứu tạm thời bằng cách cho trẻ uống nước ấm, có thể pha thêm chút muối để giúp trẻ nôn ra. Sau đó hãy đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để được cứu chữa kịp thời. |
Thơm ổi
Còn được gọi cây trâm ổi, bông ổi, hoa ngũ sắc. Thơm ổi có tên khoa học là Lantana spp, thường được trồng làm cảnh hoặc mọc dại. Theo kinh nghiệm dân gian, lá bông ổi có tính sát trùng nên được dùng để cầm máu, giã nát đắp lên vết thương, vết loét, thậm chí chỗ bị rắn cắn hoặc có thể dùng làm nước xông chữa cảm, sốt. Tuy nhiên, quả của cây thơm ổi có chất độc Lantanin alkaloid và lantadene A, gây bỏng rát đường ruột, giãn cơ, rối loạn tuần hoàn máu và có thể dẫn đến tử vong.
Đỗ quyên
Cây đỗ quyên có tên khoa học là Rhododendron occidentale, có nhiều hoa đẹp nhưng từ hoa, lá, thân, rễ đều có chất độc Andromedotoxin và Arbutin glucoside. Người bị ngộ độc do loại cây này thường có triệu chứng buồn nôn, chảy nước dãi, ói mửa, uể oải, chóng mặt, khó thở, mất cân bằng. Một lượng 100 đến 225 gram lá đỗ quyên đủ để gây ngộ độc nặng cho trẻ em có trọng lượng 25kg.
Trầu bà
Theo thông tin được đăng trải trên website của Viện Y học ứng dụng Việt Nam, cây trầu bà có tác dụng lọc không khí hiệu quả bậc nhất trong thế giới thực vật, do loại bỏ được formaldehyde, xylene, toluene, benzene, carbon monoxide… Tuy nhiên, cả lá và thân cây đều có chất độc Calcium oxalate gây tiêu chảy, buồn nôn, bỏng rát niêm mạc miệng khi ăn phải. Do đó, người trồng loại cây này nên lưu ý “để xa tầm tay trẻ em”.
Vũ Phương
Bình luận (0)