Trào lưu sex trong văn chương đương đại: Kỳ 1: “Phủ sóng” văn đàn

Thử đi dạo một vòng qua các nhà sách và dừng chân ở khu vực văn học trong nước, văn học nước ngoài sẽ không khỏi ngạc nhiên khi đập vào mắt là vô số những đầu sách… gợi dục hoặc ít nhiều liên quan đến tình dục, giới tính. Sự nổi trội này thể hiện ngay ở tên tựa sách, như: Đôi mắt ấy vẫn ở trên giường (Yamada Amy), Dị bản (Keng, Nhà xuất bản (NXB) Văn nghệ), Thành phố độc thân (Nguyễn Quốc Trung, NXB Văn học), Tình nhân trọn gói (Anna Oliver), Cho em gần anh thêm chút nữa (Gào), Cáo già, gái già và tiểu thuyết diễm tình (Dương Thụy), Nháp (Nguyễn Đình Tú), Lạc giới (Thủy Anna, NXB Hội nhà văn)…

Không dừng lại ở tên tựa, thu hút cái nhìn và sự tò mò của độc giả còn bởi sự hấp dẫn của… trang bìa. Khi mà các NXB không tiếc tiền sử dụng loại giấy dày, láng coóng với một công nghệ trình bày bắt mắt. Đó là hình ảnh những cô gái bán khỏa thân trong dáng điệu quằn quại, co rúm với ánh mắt vô thần (Đôi mắt ấy vẫn ở trên giường, Thành phố độc thân…) hay được định vị ở một tư thế nóng bỏng, gợi cảm (Tình nhân trọn gói…) hoặc khơi gợi trí tò mò (Dị bản của Keng với dòng chữ “Chỉ đọc khi tuổi đã 18”…). Về hai đặc điểm nói trên, anh Nguyễn Ngọc Hà (nhân viên Nhà sách Phương Nam – 940 đường 3/2, quận 10, TP.HCM) cho biết: “Trong biển sách mênh mông, chính phần “nổi” đầu tiên là bìa sách và tên tựa quyết định sự thu hút, dừng chân của bạn đọc. Nhiều độc giả thường “lạc chân” khi lang thang giữa nhà sách, nếu không có điểm nhấn từ bìa, tựa sách, họ dễ dàng lướt qua và như vậy, sách chỉ có thể… lên bụi”. Theo anh Hà, đó cũng là lý do vì sao khu vực sách văn học trong và ngoài nước hiện nay “quyến rũ” bạn đọc nhất khi mà sự gợi dục – vốn là vấn đề nhạy cảm, thu hút tìm hiểu, khám phá nhất đối với giới trẻ – từ tựa, bìa sách cứ… “đập” vào mắt “bàn dân” như vậy.

Không dừng ở sex… hình thức, có thể nói, chưa bao giờ thị trường văn chương “nổi sóng” như hiện nay khi mà các tác giả đã, đang và sẽ còn đưa sex vào sáng tác một cách trần trụi, táo bạo, được miêu tả tỉ mẩn chuyện yêu đương của… hai người. Khi lật vài trang của cuốn Rũ bỏ trần gian (Keng và Mộng Mỵ viết chung), những dòng chữ gợi dục thể hiện ngay từ cái tên truyện rất kêu: Yêu, làm tình và ngủ. Còn bìa 4 của Cáo già, gái già và tiểu thuyết diễm tình khơi gợi sự tò mò, phán đoán bởi tính nóng bỏng của những… “gái vũ trường”, “tình dục học”, “những dụng cụ cao su mềm có gai”… Đặc biệt, Đôi mắt ấy vẫn ở trên giường chiếu thẳng vào tầm ngắm bạn đọc dòng đề dẫn: “Nếu xuất hiện vào thời điểm những năm 1990, cuốn sách có thể sẽ chung số phận “dâm thư””… Tác phẩm này từ đầu đến cuối là một chuỗi tháng ngày chìm đắm trong hoan lạc xác thịt, “những trận mây mưa bất tận” giữa hai nhân vật, mọi yêu thương, hờn giận và nhiều thứ đáng ra phải sử dụng lời nói thì đều được thể hiện bằng hành động trên… chiếc giường! Không gì hơn ngoài sex và tác giả mô tả chuyện ân ái như không biết… ngượng ngùng.

Nếu như văn học được xem là loại hình sáng tác tái hiện những vấn đề của đời sống xã hội, con người thông qua câu chữ, thì xu hướng chất sex, tính dục “phủ sóng” văn đàn hiện nay được các cây viết lý giải là sự phản ánh chân thật hiện trạng một bộ phận người trẻ có những ẩn ức tình dục, do thế cuộc đem lại! Còn nhà văn chỉ đóng vai trò viên thư ký có nhiệm vụ ghi chép hoặc thay mặt sự lặng im trong đời sống thật bày tỏ nỗi niềm.

Tuy nhiên, sự miêu tả một cách không ngượng tay của tác giả về cảnh chiếu chăn để chuyển tải sự khao khát đến tuyệt vọng của “đám đông lặng im trong đời thật” có thực sự cần thiết? Bạn Nguyễn Thị Tầm Xuân (sinh viên năm cuối Trường Cao đẳng Công nghệ thông tin TP.HCM) – một tín đồ của văn học trẻ đương đại cho biết: “Trong một số tác phẩm mà em đã đọc, như Rừng Nauy của Murakami Haruki, Ở lưng chừng nhìn xuống đám đông của Nguyễn Vĩnh Nguyên, đặc biệt là những sáng tác của Gào, chất sex được đưa vào… trắng trợn, đôi khi không cần thiết. Nhiều cuốn sách đọc thấy… đỏ mặt, bị “dội” và ngẫm mãi vẫn không tìm được ý nghĩa, giá trị gì trong câu chữ ngoài ý định… câu khách. Mặc dù nhiều sáng tác rất hay nhưng giống như khi ta xem một thước phim có nhiều cảnh nóng, chất sex quá nhiều sẽ lấn át nội dung, cả những giá trị đọng lại!”.

Thực tế, khi lược bỏ hoàn toàn các chi tiết miêu tả tỉ mẩn, đậm nét cảnh chiếu chăn mà tác giả hoặc vô tình hoặc cố ý phóng bút, thì nhiều tác phẩm sẽ đi vào lòng người hơn và hoàn toàn mang đậm tính nhân văn, khơi gợi các giá trị đích thực vốn có của văn học. Có thể hình dung, nếu với Đôi mắt ấy vẫn ở trên giường, tác giả đơn thuần đề cao mối tình xuyên quốc gia, bất chấp màu da của hai nhân vật cũng đã đủ khiến độc giả xao lòng, xúc động! Hay Ở lưng chừng nhìn xuống đám đông, Nguyễn Vĩnh Nguyên – vốn được xem là cây bút lạ hóa, bứt phá và chuyên tìm tòi, khẳng định cái tôi để tránh “lẫn vào đám đông” – không quá sa đà tả sex thì vừa qua đã không bị Sở Thông tin – Truyền thông TP.HCM thu hồi vì lý do “truyền bá lối sống dâm ô, đồi trụy, không phù hợp với thuần phong mỹ tục Việt Nam”, khi mà tác phẩm bên cạnh đó được nhiều người trong giới đánh giá cao ở một vài khía cạnh.

Bài, ảnh: Tuyết Dân