Trào lưu TikTok – “Con dao hai lưỡi” – Tạp Chí Giáo Dục TP.Hồ Chí Minh

Với đặc điểm là những video được đăng tải có nội dung ngắn gọn, dễ xem, dễ nhớ, TikTok trở thành một công cụ hiệu quả để lan tỏa những thông điệp tích cực đến cộng đồng. Tuy nhiên, bên cạnh những video tích cực có không ít TikToker bị lên án vì xây dựng video phản cảm, gây ra những hậu quả khó lường đối với chính người dùng và xã hội.

TikToker Tạ Công Bằng cùng bà nội xây dựng những video ẩm thực và đời sống gần gũi, giản dị của hai bà cháu

Giới thiệu ẩm thực quê nhà

Hiện nay, chỉ cần lên mạng ai cũng có thể tải ứng dụng TikTok về thậm chí dễ dàng trở thành một TikToker chính hiệu. Nhờ nền tảng này, nhiều TikToker đã giới thiệu ẩm thực quê hương đến với bạn bè trong nước và quốc tế.

Một trong những TikToker trẻ, nổi tiếng được nhiều người biết đến hiện nay là Tạ Công Bằng. Bằng sinh năm 2000 nhưng đã sở hữu kênh TikTok triệu view với những video đầy sáng tạo cùng bà nội của mình. Những video được Bằng đăng tải giản dị, gần gũi xoay quanh về nấu ăn và cuộc sống đời thường như: “Cá kho ăn với dưa hấu đậm chất miền Tây”; “Ốc treo giàn bếp”; “Bò nướng kiến vàng”; “Cá kho trong trái dừa”… Bên cạnh đó, Bằng còn đăng tải video về cuộc sống của hai bà cháu rất tình cảm như: “Lần đầu đưa bà nội đi siêu thị sẽ như thế nào?; “Một buổi sáng dành riêng cho gia đình”… Gần đây, Bằng còn giới thiệu cho mọi người món bánh phồng tôm Cà Mau do gia đình mình làm. Những video quay cận cảnh quá trình làm bánh của Bằng không chỉ thấy được sự chăm chút của gia đình trong từng chiếc bánh mà còn thấy được sự gắn kết của các thành viên trong gia đình của Bằng.

TikToker Đường Lâm Tú Tú cùng em gái ăn bánh phồng gạo tự làm

Tham gia TikTok chưa lâu nhưng TikToker Đường Lâm Tú Tú (23 tuổi, quê Bến Tre) đã thu hút hàng triệu lượt xem, tương tác. Tú làm ra những công thức nấu ăn với mục đích chia sẻ đến mọi người trên nền tảng TikTok. Những clip nấu ăn của Tú đều có sự góp mặt của một nhân vật nhí vô cùng duyên dáng nhưng cũng rất “quyền lực” đó chính là bé Dzàng – em gái của Tú. Chia sẻ về món ăn trên video, Tú cho biết: “Em rất thích nấu ăn nên em đã chọn chủ đề này cho kênh TikTok của mình. Trong đó món cơm cháy chiên nước mắm đã đạt trên 7,5 triệu lượt xem. Và còn 1 món do em tự nghĩ ra là món bánh phồng gạo. Cả 2 bánh đều được tận dụng từ cơm nguội vốn là một nguyên liệu hầu hết nhà nào cũng có và rất dễ thực hiện”.

Chị em Tú luôn tạo cho người xem một cảm giác gần gũi bởi những video nấu ăn giản dị nhưng rất bắt mắt. Qua đó người xem không chỉ yêu mến tính sáng tạo của Tú qua món ăn mà là tình cảm của hai chị em.

Nỗ lực xử lý

Theo thống kê, lượng người dùng TikTok tại Việt Nam đang đứng thứ 6 thế giới, trong đó có tới 4 triệu người dưới 18 tuổi dùng mạng xã hội này. Với sự phát triển mạnh mẽ như vậy, cả người lớn lẫn trẻ em đều có thể tiếp cận với TikTok. Khác với Facebook và Youtube, người dùng không mất thời gian truy cập trang và gõ tìm kiếm, thay vào đó những nội dung trên TikTok sẽ tự động tìm đến người dùng. Chính vì vậy, những video phản cảm dễ dàng đến với người xem. Như vụ việc bé Hạo Nam, 10 tuổi ở Đồng Tháp rơi xuống móng cọc sâu và tử vong khiến mọi người không khỏi xót xa. Ngay thời điểm này, trên nền tảng TikTok xuất hiện một tài khoản đăng tải clip cho 3 em nhỏ chui thử vào trụ bê tông đang chờ thi công tại một công trường. Các bé được hỏi rõ độ tuổi, cân nặng và tiến hành chui vào cọc với phần thưởng là 2 gói bim bim. Khi video được chia sẻ trên mạng xã hội, nhiều người không khỏi bức xúc trước cách thức thực hiện. Nhiều người cho rằng đây là việc làm nguy hiểm đối với các em nhỏ, thậm chí hoài nghi việc TikToker đang “ăn theo” vụ việc thương tâm của bé trai ở Đồng Tháp để câu view nên lên án, phản ứng dữ dội.

Xây dựng những video có cách nói chuyện miệt thị người nghèo, kênh TikTok Nờ Ô Nô đã khiến dư luận vô cùng bức xúc. Khi tài khoản này chính thức bị xóa, nhiều người bày tỏ vui mừng vì cơ quan chức năng đã xử lý nghiêm khắc. Qua đây, mọi người cũng hy vọng sẽ không còn thấy những TikToker câu view bằng những nội dung bẩn.

Kênh TikTok Nờ Ô Nô gây bức xúc dư luận đã bị xử lý vì nội dung bẩn

Ông Nguyễn Lâm Thanh (đại diện TikTok Việt Nam) chia sẻ, là nền tảng giải trí toàn cầu tạo nên bởi sự sáng tạo của cộng đồng người dùng đa dạng, TikTok luôn nỗ lực thúc đẩy một môi trường vui vẻ và hòa nhập, nơi mọi người có thể giải trí, sáng tạo và tìm thấy cộng đồng của mình.

Hướng đến mục tiêu giúp cộng đồng có thể chủ động bảo vệ bản thân trong môi trường internet vừa qua, Bộ Thông tin và Truyền thông đã xây dựng “Liên minh tuyên truyền nâng cao nhận thức, kỹ năng đảm bảo an toàn thông tin cho người dân trên không gian mạng”. TikTok đã cùng liên minh đề ra sáng kiến kết nối với các tổ chức liên quan, tái khởi động “VaccineSo” – chiến dịch giáo dục sáng tạo, mang đến những kiến thức gần gũi và dễ tiếp cận cho nhiều đối tượng người dùng internet về các biện pháp kiểm soát và bảo vệ bản thân an toàn trên không gian mạng.

Ông Trần Quang Hưng (Phó Cục trưởng Cục An toàn thông tin, Bộ Thông tin và Truyền thông) cho biết, trong bối cảnh internet phát triển bùng nổ, vấn đề an toàn trên không gian mạng ngày càng quan trọng hơn bao giờ hết. Với sứ mệnh xây dựng không gian số an toàn cho cộng đồng người dùng internet tại Việt Nam, Cục An toàn thông tin sẽ đồng hành cùng các tổ chức đề ra sáng kiến và chung tay tạo nên những “liều vaccine số” giúp người Việt lên mạng an toàn.

“Thông qua việc thực hiện sáng kiến “VaccineSo” cùng với thành viên trong Liên minh tuyên truyền nâng cao nhận thức, kỹ năng đảm bảo an toàn thông tin cho người dân trên không gian mạng như TikTok, Viettel, VNPT, MobiFone; CMC, Bkav, Zalo, Cốc Cốc… chúng tôi tin rằng các hoạt động cụ thể này sẽ là cầu nối đưa các kiến thức an toàn mạng trở nên thú vị, gần gũi hơn đến với người dùng internet Việt Nam. Từ đó giúp mọi người tăng cường nhận thức, trang bị kỹ năng số để tạo nên “sức đề kháng” tự bảo vệ chính mình, người thân và cộng đồng trước những rủi ro trên không gian mạng. “VaccineSo” sẽ trở thành chất xúc tác giúp thúc đẩy quá trình chuyển đổi số và phát triển hạ tầng kinh tế – xã hội số”, ông Hưng kỳ vọng.

Kiều Khánh