Trầy trật tuyển giáo viên nước ngoài

Mặc dù đã 2 năm hợp đồng nhận GV nước ngoài Úc, Mỹ của trung tâm I. đưa xuống, nhưng năm học này, Trường TH Đ.Tr (Q.4,TP.HCM) đã quyết định chuyển sang hợp đồng với trung tâm tiếng Anh C. Lí do là vì GV tại đây không đảm bảo yêu cầu trường đưa ra.

Một GV trong Ban giám hiệu nhà trường cho biết: “GV về trường đòi hỏi phải dạy bám theo chương trình của nhà trường, theo đó GV cũng phải soạn giáo án, tuy nhiên có trường hợp GV dạy “chay”, thiếu đồ dùng dạy học như tranh ảnh… như thế không mang lại hiệu quả. Trong hai năm mà nhà trường phải thay đổi 2, 3 lần. Mới đây nhà trường tìm được trung tâm khác, cung cấp GV đáp ứng yêu cầu tốt hơn, lại hỗ trợ cả giáo cụ trực quan, tranh ảnh… nên trường quyết định chuyển hợp đồng mới”.

Tại Trường TH Nguyễn Văn Trỗi (Q.4), thực hiện hợp đồng nhận GV nước ngoài khoảng 4 năm nay và có nhiều kinh nghiệm tuyển dụng nhưng cũng không tránh được việc thay GV. Năm đầu tiên đổi đến cả 3, 4 lần cũng vì lí do GV không đáp ứng yêu cầu về chuyên môn, văn hóa dạy – học, giao tiếp. Đến độ nhiều phụ huynh học sinh (PHHS) phản đối, phàn nàn vì việc đổi quá nhiều lần. Nhận thấy trung tâm làm việc không hiệu quả, trường chuyển sang làm việc với các trung tâm có uy tín khác, tình trạng đổi GV ít đi. Vậy mà năm học trước vẫn xảy ra tình trạng phải đổi GV.

Cô Phạm Thúy Hà, Hiệu trưởng nhà trường chia sẻ: “Về chuyên môn, GV này không bám theo chương trình, không muốn chuẩn bị bài giảng theo yêu cầu của nhà trường. Chưa kể họ còn có thái độ không tôn trọng GV dạy tiếng Anh người Việt. Đơn cử khi hỏi nước uống ở đâu, GV nhà trường cho biết ở trên lầu, phải lên đó lấy thì họ tỏ thái độ khó chịu, không hài lòng…”.

Theo cô Thúy Hà, chất lượng một GV tùy thuộc vào trung tâm. Đối với những trung tâm có lớp giảng dạy, GV công tác tại chỗ thì trung tâm đánh giá chất lượng không chỉ bằng phỏng vấn mà bằng cả thực hành giảng dạy. Với những trung tâm không có lớp giảng dạy thì chỉ phỏng vấn bằng miệng, mặt đối mặt. Việc đánh giá về năng lực chuyên môn, trình độ sư phạm như thế thì không thể chính xác. Cách làm này kiểu như “bắt cóc bỏ dĩa”. Tìm gặp được GV nào là hợp đồng với GV đó rồi mang đến các trường. Vì thế dễ dẫn đến tình trạng bước đầu chất lượng luôn đảm bảo, nhưng sau một khoảng thời gian ngắn đứng lớp thì bắt đầu bộc lộ nhược điểm trên. Đó là chưa kể một số GV còn không quản lý được HS, hung dữ, nghỉ giữa chừng, ăn mặc hở hang… Trường TH Dương Minh Châu (Q.10), năm học vừa rồi nhận đến 4 lần GV, nhưng chỉ 2 người ở lại và 2 người phải ra đi. Cô Nguyễn Cửu Thanh Tâm, Tổ trưởng chuyên môn nhà trường cho biết: “2 GV ban đầu phát âm không chuẩn theo băng đĩa, phương pháp đưa ra không khuyến khích được HS giao tiếp tốt, bước đầu nhà trường nhắc nhở chỉnh sửa nhưng họ vẫn không cải thiện được nên buộc nhà trường phải đổi”. Ban giám hiệu Trường TH Trương Quyền (Q.3) cũng chia sẻ: “Ở trường có một GV nước ngoài dạy tốt nhưng nhà trường phát hiện GV này hung dữ, thiếu kỹ năng giảng dạy HS tiểu học, không phù hợp với tâm lý của trẻ nhỏ. Vì thế nhà trường đành phải yêu cầu trung tâm đổi ngay”.

Đánh giá về vai trò GV nước ngoài, cô Đặng Thị Tuyết Lan (Chuyên viên tiểu học, Phòng GD-ĐT Q.10) cho biết: “GV bản ngữ đóng vai trò hỗ trợ cho một tiết dạy. Với GV tạo ra môi trường giao lưu, giao tiếp giữa GV người Việt dạy tiếng Anh và GV nước ngoài. Với HS giúp các em hướng về giọng chuẩn để tự tin hơn trong giao tiếp”. Vì lẽ đó, nhu cầu hợp đồng với GV nước ngoài tại các trường hiện nay không nhỏ, dù không có được GV người Anh nhưng cũng hợp đồng lấy được GV nước ngoài Mỹ, Úc, đáp ứng nhu cầu.

Thông thường nhà trường tại một số quận – huyện làm việc trực tiếp với các trung tâm để nhận GV. Chất lượng đầu vào của GV do trung tâm đứng ra kiểm định. Còn nhà trường, sau khi đã thỏa thuận cùng PHHS, làm việc với trung tâm rồi xem qua hình ảnh, các loại giấy tờ chứng nhận bằng cấp, giấy phép lao động… đủ yếu tố pháp lý mà chấp nhận. Theo đó gửi hợp đồng về Phòng GD-ĐT để phòng xem xét và duyệt. Hay đúng hơn Phòng GD-ĐT chỉ có trách nhiệm quản lý về bằng cấp, giấy tờ theo đúng Luật Lao động. Cô Đặng Thị Tuyết Lan cho biết: “Đây là vấn đề xã hội hóa, là sự thỏa thuận giữa gia đình – nhà trường vì thế Phòng GD-ĐT chỉ nắm các trường có GV nước ngoài để quản lý về bằng cấp, giấy tờ hợp pháp lao động, đáp ứng yêu cầu là được”.

Được phòng chấp thuận, trung tâm đưa GV xuống trường, nhà trường căn cứ trên các loại văn bản giấy tờ, đối chiếu so sánh để nhận GV. Trước khi đi vào giảng dạy, một lần nữa ban giám hiệu, GV người Việt dạy tiếng Anh dự giờ, đánh giá phương pháp, năng lực giảng dạy. Theo đó tiền lương 1 tiết phải trả khoảng 25 USD/GV, mỗi HS đóng khoảng 80 ngàn đồng/4 tiết. Nếu may mắn thì có được 1 GV tốt, còn không thì ngược lại.

Giám hiệu một trường tiểu học tại Q.10 chia sẻ, để tuyển được 1 GV chất lượng thì nên đưa ra quy định, hợp đồng chặt chẽ về người, trình độ chuyên môn. Bản thân nhà trường cũng kiểm tra lại kỹ lưỡng để tránh sự cố. Theo vị giám hiệu này, hiện nay có vô vàn trung tâm mở ra, tìm đến các trường để chào hàng với nhiều mức giá. Tuy nhiên các trường không nên vì ham rẻ mà hợp đồng. Hãy nên chọn những trung tâm có uy tín, được nhiều trường hợp đồng vẫn tốt hơn.

Tại Trường Dương Minh Châu, để chọn GV, bước đầu nhà trường làm việc với trung tâm, đưa chương trình giảng dạy của nhà trường cho trung tâm, yêu cầu trung tâm chuyển GV bản ngữ qua để xem trước, và soạn giáo án gửi qua email đến nhà trường. Sau khi  xem xét thấy đáp ứng yêu cầu, trường  mới nhận về. Bằng cách này, hiện nay nhà trường có được 1 GV dạy đảm bảo mọi yêu cầu về trình độ và HS yêu thích vì tạo ra được môi trường sinh hoạt để các em thoải mái tự tin giao tiếp, mặc dù các em có phát âm sai cũng không ngại.

Bài, ảnh: Nguyễn Trinh