“Tỷ lệ trẻ mắc bệnh tim bẩm sinh trên tổng số trẻ được sinh ra sống sót là 1%. Ở Việt Nam, trung bình mỗi năm có khoảng 1 triệu trẻ được sinh ra, theo đó sẽ có khoảng 10.000 trẻ bị tim bẩm sinh”. Đây là những thông tin được PGS.TS Vũ Minh Phúc – Trưởng khoa Tim mạch, Bệnh viện (BV) Nhi đồng 1 cho biết tại Hội nghị sơ kết phẫu thuật tim diễn ra ngày 7-7.
Đầu những năm 2000 trở về trước, trên địa bàn TP.HCM cũng như toàn bộ khu vực phía Nam chỉ có duy nhất Viện Tim TP.HCM phẫu thuật tim. Theo đó, từ trẻ em cho đến người lớn đều phải xếp hàng chờ đợi. Có nhiều trường hợp phải chờ 5-7 năm mới tới lượt được phẫu thuật, trong số đó có không ít người bệnh đã tử vong trước khi tới lượt phẫu thuật.
Tại BV Nhi đồng 1, mặc dù lúc đó đã có Khoa Tim mạch nhưng chưa thực hiện được phẫu thuật tim. Do vậy, “Nhiều bệnh nhi “vào cửa trước rồi nhanh chóng phải ra cửa sau”. Mỗi buổi họp giao ban toàn BV, mọi người không còn ngạc nhiên khi nghe Khoa Tim mạch báo cáo có ca tử vong”, PGS.TS y khoa Vũ Minh Phúc nhớ lại.
Những đứa trẻ trở về từ cõi chết
Từ năm 2004, được sự hỗ trợ về chuyên môn của Viện Tim TP.HCM, Tổ chức Children’s HeartLink… và tài chính từ các nhà hảo tâm, đặc biệt là nguồn ngân sách TP, BV Nhi đồng 1 bắt đầu triển khai chương trình phẫu thuật tim kín. Đến năm 2007 thì phẫu thuật tim hở, năm 2009 là thông tim, năm 2010 phẫu thuật được tim hở cho trẻ sơ sinh. “Từ những ca đơn giản ban đầu như còn ống động mạch, thông liên nhĩ, thông liên thất, hẹp eo động mạch chủ, đến nay BV có thể phẫu thuật hầu hết các tật tim bẩm sinh phức tạp, những bệnh trước đây bệnh nhân phải ra nước ngoài điều trị”, TS.BS Nguyễn Thanh Hùng – Giám đốc BV Nhi đồng 1 cho biết.
|
Các bệnh nhi vừa được phẫu thuật tim đang điều trị tại Phòng hồi sức |
Sau 10 năm triển khai, đến nay BV Nhi đồng 1 đã phẫu thuật điều trị cho 3.115 ca, trong đó có 645 ca tim bẩm sinh nặng và phức tạp, 125 bệnh nhi sơ sinh. Một trong số đó là con của sản phụ Nguyễn Phạm Ngọc H. Bé sinh ngày 28-5-2015, do sinh non và sinh đôi nên bé chỉ nặng 2kg. Sau khi được sinh, bé bị tím và suy hô hấp nên BV Hạnh Phúc Hospital (An Giang) đã chuyển lên BV Nhi đồng 1. Tại đây các bác sĩ chẩn đoán bé bị bất thường hồi lưu tĩnh mạch phổi nên đã chỉ định mổ ngày 1-6-2015. Sau phẫu thuật 3 tuần bé đã được xuất viện…
Trường hợp thứ 2 là bệnh nhi Nguyễn Thị Phương A (SN 2-4-2011). Bé sinh đủ tháng và nặng 3kg. Do khó thở, bỏ bú nên bé được gia đình (Đồng Nai) chuyển lên BV Nhi đồng 2. Lúc đó BV Nhi đồng 2 chưa thực hiện phẫu thuật tim nên bé được chuyển qua BV Nhi đồng 1 và phẫu thuật ngày 26-5-2011. Hiện nay bé đã được 4 tuổi, trong lần tái khám vừa qua, các bác sĩ BV Nhi đồng 1 xác nhận tim không to, không suy tim, chức năng tim bình thường.
Một trường hợp nữa là bệnh nhi Nguyễn Văn T. (10 tuổi, năng 10kg). Bệnh nhi nhập viện ngày 5-12-2014 vì ho và ói ra máu ồ ạt. Gia đình em T. cho biết, từ sau khi sinh em đã đi nhiều BV và trung tâm mổ tim nhưng tất cả đều từ chối vì quá chỉ định phẫu thuật. Sau nhiều lần hội ý các bác sĩ BV Nhi đồng 1 đã quyết định phẫu thuật để cứu sống em T. Ngày 26-12-2014, em T. được phẫu thuật, ngày 23-1-2015 thì khỏe mạnh và xuất viện..
15.000-20.000 bệnh nhi đến khám, điều trị/năm
Ngày 7-7, có mặt tại Khoa Tim mạch (BV Nhi đồng 1), chúng tôi phần nào hiểu được sự quá tải. Tại các phòng đều chật kín bệnh nhân, thậm chí ngay cả hành lang cũng kín mít người nằm ngồi. Các bác sĩ ở đây cho biết, số bệnh nhân lúc nào cũng đông hơn số giường khoảng 3 lần. Thống kê của BV Nhi đồng 1 cho thấy, năm 2003 chỉ có 777 bệnh nhân tim bẩm sinh nằm điều trị nội trú, năm 2011 tăng lên 3.000, năm 2014 là 1.986 trường hợp. Về ngoại trú, năm 2003 có 689 trường hợp, năm 2012 là 18.023 trường hợp và năm 2014 là 13.385 trường hợp.
Với 2 phòng mổ và 6 giường hồi sức tim, trung bình hiện nay BV Nhi đồng 1 phẫu thuật được 5-10 ca/tuần, trong đó có 2-3 ca cấp cứu nặng được chuyển từ tuyến dưới lên. Mặc dù các phòng mổ hoạt động hết công suất, đội ngũ y – bác sĩ làm cả thứ bảy, chủ nhật nhưng vẫn còn nhiều trẻ bị tim bẩm sinh phải chờ phẫu thuật. Hiện nay, danh sách bệnh nhi chờ được phẫu thuật là 1.300 trẻ.
Để thanh toán hết danh sách này, các y, bác sĩ của BV Nhi đồng 1 phải mất ít nhất là 2 năm. Và trong thời gian 2 năm này, với tỷ lệ 1% trên tổng số trẻ được sinh ra sống sót thì số trẻ mắc bệnh tim bẩm sinh chờ được phẫu thuật sẽ tăng thêm đáng kể. Nhưng đau đớn hơn cả là trong quá trình chờ đợi, bệnh từ nhẹ sẽ chuyển sang nặng, nguy hiểm và thậm chí là tử vong.
Cách tốt nhất để giành giật sự sống cho các bé từ lưỡi hái của thần chết là: “Trước mắt nâng cấp Khoa Tim mạch, đầu tư phòng mổ, phòng hồi sức và các trang thiết bị cần thiết. Đồng thời, chuyển giao kỹ thuật cho các BV vệ tinh để những đơn vị này thực hiện các phẫu thuật đơn giản, chỉ ca nặng, phức tạp mới chuyển lên BV Nhi đồng 1. Về lâu dài, UBND TP cũng đã phê duyệt để sửa chữa, nâng cấp BV Nhi đồng 1, chúng tôi sẽ ưu tiên mở rộng Khoa Tim mạch. Ngoài ra, đến năm 2016 khi BV Nhi TP.HCM đưa vào hoạt động sẽ dành một khoa cho tim mạch, qua đó phần nào giảm quá tải cho BV Nhi đồng 1…”, BS Hùng cho biết.
Được biết, hiện nay TP.HCM có 10 BV thực hiện phẫu thuật tim. Gồm: Viện Tim TP, BV Nhi đồng 1 và 2, Gia Định, Chợ Rẫy, BV ĐH Y dược TP, Tim Tâm Đức, Hoàn Mỹ. Tuy nhiên, phẫu thuật cho trẻ em thì chỉ có Viện Tim TP, Nhi đồng 1 và 2.
Bài, ảnh: Hòa Triều
Bình luận (0)