Tri ân “người gieo phù sa trên dòng sông chữ”

Bài hát “Mái trường mến yêu” của nhạc sĩ Lê Quốc Thắng và “Người thầy năm xưa” của nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung đã vô cùng quen thuộc đối với những thầy cô giáo và các em học sinh. Vào những dịp đặc biệt như ngày 20-11, bài hát ấy lại vang lên làm cho bao người phải bồi hồi, xao xuyến nhớ về kỷ niệm với thầy cô, mái trường. Từng lời ca, giai điệu trong bài hát cũng là những lời tri ân chân thành mà hai nhạc sĩ này thay cho bao thế hệ học trò gửi đến những “người gieo phù sa trên dòng sông chữ”.

Nhạc sĩ Lê Quốc Thắng

“Mái trường mến yêu” của Lê Quốc Thắng

Ra đời cách đây 36 năm nhưng đến nay bài hát “Mái trường mến yêu” của nhạc sĩ Lê Quốc Thắng vẫn còn ngân vang dưới những mái trường hiện đại.

Nhạc sĩ Quốc Thắng cho biết, ông sáng tác bài hát này vào năm 1986 theo yêu cầu của cố nhạc sĩ Nguyễn Nam (công tác tại Đài Truyền hình TP.HCM). Bài hát viết về một người thầy hồi cấp 3 của nhạc sĩ Quốc Thắng. “Người thầy này làm tôi ấn tượng và nhớ mãi. Sau khi thầy giảng bài xong, thay vì ra chơi hoặc ra về thì thầy luôn ở lại lớp dạy thêm cho những bạn chưa hiểu. Lúc đó tôi thấy việc này rất bình thường. Khi trưởng thành, tôi thấy hình ảnh đó quá đỗi tuyệt vời và trân quý thầy vô cùng. Vì vậy, khi nhận được yêu cầu viết bài hát về đề tài thầy cô, mái trường tôi đã hồi tưởng và viết về thầy. Đó cũng là sự tri ân của tôi đến với thầy”, nhạc sĩ Quốc Thắng chia sẻ.

Người thầy luôn ra về khi không còn bóng học sinh và vào lớp buổi sáng sớm trên chiếc xe đạp cũ chạy lạch cạch trên con đường rợp bóng cây xanh. Hình ảnh đó có lẽ chỉ còn trong ký ức của những thế hệ 7X, 8X. Đó cũng là lý do trong bài hát có đoạn: “Khi bình minh hé sáng phố phường còn ngủ yên/ Khi giọt sương long lanh vẫn còn đọng trên lá/ Thầy bước tới trường em mang một tình yêu ước mơ/ Cho từng ánh mắt trẻ thơ, cho từng khúc nhạc dịu êm…”.

Lời bài hát “Mái trường mến yêu”

Theo nhạc sĩ Quốc Thắng, ban đầu bài hát có tên “Mùa thu ước mơ”, sau đó được đổi thành “Mái trường mến yêu” theo yêu cầu để tạo nên nét đặc biệt. Người đầu tiên hát bài này là nữ sinh áo trắng Quỳnh Như, học sinh Trường THPT Trưng Vương (sau này là ca sĩ Như Quỳnh). Ca khúc được phát sóng trên Đài Truyền hình TP.HCM của chương trình “Những bông hoa nhỏ”.

Thời gian đó, công nghệ thông tin chưa phát triển, hầu hết mọi người đều xem chương trình giải trí trên sóng truyền hình nên chương trình “Những bông hoa nhỏ” được các thầy cô giáo và học sinh rất yêu thích. Bài “Mái trường mến yêu” sau khi phát sóng đã nhanh chóng lan tỏa trong ngành giáo dục. Nhờ đó, tên tuổi của nhạc sĩ Lê Quốc Thắng bắt đầu được biết đến nhiều hơn đó cũng là động lực để ông viết nhiều bài hát về thầy cô, thiếu nhi sau này. Tính đến nay, ông có khoảng 20 bài hát về thầy cô, trong đó bài hát được nhiều người biết tới là “Mái trường mến yêu”.

Nhạc sĩ Quốc Thắng chia sẻ: “Điều mà tôi cảm thấy rất vui và hạnh phúc đó là vẫn còn được nghe thầy cô, học sinh sử dụng ca khúc của mình vào những dịp đặc biệt. Mỗi khi ca từ, giai điệu bài hát “Mái trường mến yêu” vang lên tôi như được tiếp thêm động lực để sống với nghề”.

Nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung

“Người thầy năm xưa” của Nguyễn Văn Chung

Bài hát này được nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung sáng tác từ năm nhất đại học trong một cuộc thi về chủ đề thầy cô vào dịp 20-11. “Tôi nhớ lúc đó, cuộc thi có tiêu chí: Thí sinh nào hát bài hát do chính mình sáng tác sẽ được cộng thêm điểm. Vậy là tôi đã ngồi sáng tác nên “Người thầy năm xưa” để biểu diễn cùng với một người bạn và đoạt giải nhất cuộc thi năm đó”, nhạc sĩ Chung nhớ lại.

Bài “Người thầy năm xưa” không phải là bài hát đầu tiên được nhạc sĩ Chung sáng tác nhưng là bài đầu tiên được ca sĩ chuyên nghiệp hát trên sân khấu chuyên nghiệp. “Người hát bài này là ca sĩ Nguyên Vũ hát tại Sân khấu Lan Anh trong chương trình Một thời dấu yêu vào dịp 20-11-2002. Sau khi hát xong ca sĩ Nguyên Vũ đã liên hệ để trả tiền tác quyền. Đây là dấu mốc đáng nhớ trong sự nghiệp sáng tác của tôi”, nhạc sĩ Chung chia sẻ.

Lời bài hát “Người thầy năm xưa”

Với những ca từ mộc mạc nhưng mang nhiều ý nghĩa, bài hát “Người thầy năm xưa” đã nhanh chóng lọt vào “mắt xanh” của nhiều ca sĩ đình đám lúc bấy giờ như: Ca sĩ Nhật Tinh Anh, ca sĩ Khánh Ngọc… giúp tên tuổi của nhạc sĩ Chung trở nên quen thuộc vì được nhiều người biết tới.

Nói về người thầy trong bài hát này, nhạc sĩ Chung cho biết, người thầy đó thực chất là một cô giáo dạy môn tiếng Việt của anh hồi cấp 1. “Những kiến thức mà cô dạy tôi nhớ rất rõ và là kim chỉ nam để tôi áp dụng vào những sáng tác của mình. Tôi cảm ơn cô rất nhiều vì cô chính là người cho tôi nền tảng vững vàng để tôi có được thành công như bây giờ”, nhạc sĩ Chung gửi lời cảm ơn đến cô giáo của mình.

Lời bài hát: “Một vì sao lấp lánh về trong đêm tối vắng/ Thầy đã thắp sáng cho tôi bao ước mơ/ Dìu đôi chân bỡ ngỡ hòa trong tia nắng ấm/ Thầy chắp cánh để tôi bay vào đời…”. “Tôi rất vui khi cứ đến dịp 20-11 là lại nhận được một vài email từ những thầy cô, họ cảm ơn tôi về bài hát này, mong tôi có thể cho phép để những thầy cô biểu diễn trong những chương trình tại trường. Và họ kể rằng, khi họ hát, họ rơm rớm và không kìm được cảm xúc của mình. Đối với tôi, đó là niềm vui lớn nhất của một người nhạc sĩ ”, nhạc sĩ Chung chia sẻ.

Thúy Kiều