Triển lãm “Những hiện diện vô hình” của Bùi Chát

Tạp Chí Giáo Dục

Thứ sáu, 17.05.2024, 02:05

Triển lãm cá nhân “Những hiện diện vô hình” của họa sĩ Bùi Chát sẽ khai mạc vào tối 18–5–2024 tại J Art Space (30 Đường số 10, Thảo Điền, TP.Thủ Đức, TP.HCM).

Họa sĩ Bùi Chát và triển lãm “Những hiện diện vô hình”

Nói về triển lãm này, họa sĩ Bùi Chát trong statement đã viết: “Sách vừa là vật liệu, vừa là chất liệu, vừa là nguồn cảm hứng bất tận cho nghệ thuật của tôi. Là một người gắn bó với sách hơn 20 năm, ăn ngủ với sách, sống chết với sách. Tôi hiểu những niềm vui và nỗi buồn của sách. Những lúc khó khăn tưởng như có thể buông xuôi, sách lại là nguồn động viên và thường có mặt kịp thời trước những ý định dại dột. Sách bên tôi. Vô hình. Như những quý nhân không lộ diện. Tôi luôn trân trọng và biết ơn. Những hiện diện vô hình! Một triển lãm nhằm ghi dấu kỉ niệm. Với sách”.

Không gian triển lãm của Bùi Chát tại J Art Space

Những cuốn sách được Bùi Chát đưa vào tác phẩm nghệ thuật đều là những cuốn sách bị ẩm ướt hoặc mối mọt, hư hại… Bùi Chát cảm thấy có lỗi nếu mang tất cả những cuốn sách này đi tiêu hủy, anh tìm cách đem chúng vào nghệ thuật để phần nào bù đắp lại những tổn thương mà những cuốn sách đã phải chịu đựng. Anh cho rằng mỗi một cuốn sách đều có đời sống riêng của nó, nếu không biết quan tâm và hành xử đúng mực, chúng sẽ bị thiệt thòi. Triển lãm có thể được xem là một chuỗi hành vi mang tính tượng trưng cho việc bù đắp những mất mát do sự thiếu sót và bất cẩn gây ra với những gì mình yêu quý.

Triển lãm “Những hiện diện vô hình” trưng bày tổng cộng 13 tác phẩm. Trong đó, gồm 12 bức tranh chất liệu tổng hợp (mixed media painting) với sách là thành phần chính và 1 tác phẩm sắp đặt (installation art).

Tác phẩm “Không đề”

Tác phẩm sắp đặt, chỉ là một kệ sách bình thường như mọi kệ sách thường thấy, nhưng tất cả đều được sơn phủ một màu trắng tinh – kể cả sách. Và tác phẩm được đặt ở một góc khuất khá khiêm tốn trong không gian triển lãm.

Tuy vậy, theo nhà phê bình mỹ thuật Nguyên Hưng, đây là tác phẩm “đáng chú ý nhất” trong triển lãm: “Nó thể hiện cái nhìn thông minh với những suy tư sâu sắc của Bùi Chát về sách. Đó không còn là một thế giới sự vật, đồ vật mà người ta có thể trưng bày hay đốt bỏ. Đó là một thế giới siêu hình của những ý nghĩa và giá trị… Cái kệ sách được phủ toàn bộ bằng màu trắng này, là một sự “hiện diện vô hình” buộc người xem phải nghiền ngẫm về cái nội hàm văn hoá và tư tưởng ẩn sâu trong thế giới sách…”.

Ngoài 12 bức tranh, còn có 1 tác phẩm sắp đặt là kệ sách được sơn phủ một màu trắng tinh – kể cả sách

Còn về 12 bức tranh chất liệu tổng hợp lấy sách làm thành phần chính, theo nhà phê bình mỹ thuật Nguyên Hưng thì: “Đúng như Bùi Chát tự bạch, sách ở đây vừa là vật liệu, vừa là chất liệu, vừa là nguồn cảm hứng. Vật liệu để tạo hình, chất liệu để thể hiện các cảm nhận và suy tư về sách, tất cả nhằm biểu hiện các cảm xúc trữ tình thế sự và siêu hình nơi chính anh về văn hóa đọc, về môi trường văn hóa xã hội nói chung…”.

Nhà nghiên cứu Hà Vũ Trọng nhận xét: “Tuy mới “xuất hiện”, nhưng nghệ thuật Bùi Chát là “một quá trình” tìm kiếm và sáng tạo với tinh thần tự do rất đáng chú ý… Mỗi triển lãm của Bùi Chát, là một trình hiện nghệ thuật khác… Ở tư cách người viết phê bình, bao nhiêu năm nay, khi bắt đầu lập “folder” về một họa sĩ nào đó, là tôi bắt đầu cho một vụ “đặt cược”. Đặt cược vào tương lai… Khi lập “Folder Bùi Chát”, tôi tin, Bùi Chát rồi sẽ đi xa và có nhiều đóng góp trong nghệ thuật…”.

Triển lãm diễn ra tại J Art Space đến hết ngày 2-6-2024.

M.Khôi