Trò đánh giá thầy: 6 năm vẫn lúng túng

Theo ông Nguyễn Hải Thập – Phó cục trưởng Cục Nhà giáo và Cán bộ quản lý cơ sở giáo dục, Bộ GD-ĐT, tổng kết hoạt động này trong những năm qua cho thấy các cơ sở giáo dục ĐH còn gặp nhiều khó khăn khi không có người chuyên trách thực hiện, lại phải mất nhiều thời gian cho việc xử lý thông tin (thu thập phiếu, nhập và xử lý số liệu). Ông Nguyễn Công Khanh – Giám đốc Trung tâm Đảm bảo chất lượng và khảo thí, Trường ĐH Sư phạm Hà Nội, cho biết thời gian đầu thực hiện công việc này nhiều giáo viên tỏ ra bức xúc vì “tự nhiên bị đánh giá”. Thậm chí, có phó chủ nhiệm khoa bị đánh giá thấp đã phản đối kịch liệt khiến trường phải mở hội thảo về vấn đề này. Ông Khanh còn so sánh các giảng viên có là đầu bếp giỏi đến đâu nhưng chỉ nấu một món thì sinh viên sẽ phải chê. Vì thế giảng viên cũng như người đầu bếp phải thay đổi theo khẩu vị của khách hàng.

Trong khi đó, theo báo cáo của Trường CĐ Xây dựng số 1, phiếu khảo sát kết quả học sinh, sinh viên đánh giá các giảng viên đều giảng dạy tốt và rất tốt, khác biệt hẳn với thực tế đánh giá từ phiếu dự giờ giảng dạy của tổ thanh tra. Kết quả phản hồi không chuẩn xác này bắt nguồn từ việc sinh viên còn e ngại trong đánh giá giảng viên, giáo viên vì lo khóa học còn tiếp tục và do nhu cầu học liên thông tiếp theo… Trong khi đó, báo cáo của Trường ĐH Phan Thiết cũng khẳng định mặt tiêu cực phát sinh từ hoạt động này chính là việc một số giảng viên phản đối, không bằng lòng với việc đánh giá, cho là xúc phạm đến nhà giáo.

Trong buổi hội thảo gần đây nhất về vấn đề trò đánh giá thầy, Cục Nhà giáo và Cán bộ quản lý, Bộ GD-ĐT đã bất ngờ đưa ra bản dự thảo mới với hơn 10 tiêu chí gồm chuẩn bị các điều kiện và phương tiện dạy học; thực hiện kế hoạch dạy học; vận dụng các phương pháp và hình thức tổ chức dạy học; sử dụng phương tiện, thiết bị dạy học; xây dựng môi trường dạy học; đánh giá kết quả học tập của người học; giáo dục qua hoạt động dạy học; giáo dục qua các hoạt động giáo dục khác; hỗ trợ hướng dẫn nghề nghiệp, việc làm cho người học và đánh giá kết quả rèn luyện của người học. Trước đó, Bộ GD-ĐT đã lấy ý kiến về một bản dự thảo đánh giá với 7 tiêu chí. Lãnh đạo nhiều trường ĐH, CĐ đều cho rằng bản dự thảo mới không khoa học bằng bản dự thảo trước. PGS.TS Phạm Hồng Quang, ĐH Thái Nguyên cho rằng việc đánh giá hướng tới người thầy thì phải tập trung vào cá nhân các thầy chứ không phải những điều kiện khác ví dụ như chuẩn bị các điều kiện và phương tiện dạy học, đó là việc của bộ phận hành chính. Cũng theo ông Quang, phải coi trọng và đánh giá cao sự tiến bộ của người học vì điều này có công rất lớn của giảng viên, trong khi đó bộ tiêu chí mà bộ đưa ra lại không đề cập đến vấn đề này. Đồng thời, PGS. Quang cũng cho hay việc đánh giá giảng viên phải gắn với nhiều kênh, trong đó có cả việc phỏng vấn trực tiếp người học. Ngay tại ĐH Thái Nguyên, hàng năm trường đều phỏng vấn khoảng 100 sinh viên về những tích cực, tiêu cực của các thầy. Kết quả cho thấy sinh viên có những nhận xét rất thẳng thắn và cung cấp thông tin chính xác. Còn theo PGS.TS Nguyễn Văn Hùng, Hiệu trưởng Trường ĐH Lương Thế Vinh (Nam Định) thì đánh giá giảng viên phải tập trung vào trách nhiệm và lòng tự trọng của nhà giáo. Phải bám vào đó để xây dựng một bộ tiêu chí khoa học, trong khi đó bộ tiêu chí mà Bộ GD-ĐT đưa ra chưa thuyết phục.

Không những thế, khi được hỏi, đa số các trường đều cho rằng Bộ GD-ĐT nên đưa ra một bản tiêu chí chung để các trường áp dụng theo đặc thù riêng của mình.

Trong khi đó, để việc lấy ý kiến phản hồi từ người học về hoạt động giảng dạy của giảng viên đạt hiệu quả tốt, Cục Nhà giáo và Cán bộ quản lý cơ sở giáo dục đề xuất một số ý kiến: Ban hành chuẩn nghiệp vụ sư phạm đối với giảng viên các trường ĐH, CĐ làm căn cứ thực hiện đánh giá, lấy ý kiến phản hồi từ người học về hoạt động giảng dạy của giảng viên; ban hành quy định về công tác lấy ý kiến phản hồi từ người học về hoạt động giảng dạy của giảng viên; bộ chủ trì xây dựng mẫu phiếu đánh giá chung (hoặc phần mềm) giúp các cơ sở giáo dục ĐH tiến hành triển khai công việc này một cách thuận lợi; cần phải đưa nội dung này vào nhiệm vụ năm học đối với các trường ĐH, CĐ; tổ chức hội nghị đánh giá kết quả thực hiện của các cơ sở giáo dục ĐH trong những năm qua; tiếp tục đưa vào tiêu chí đánh giá thi đua hàng năm của ngành giáo dục và đào tạo đối với các cơ sở giáo dục ĐH.

Nghiêm Huê