Theo đại diện một số trường, việc xác lập giáo dục nghề nghiệp là một cấp học (gồm hai bậc trung học nghề và CĐ) sẽ giúp nâng cao vị thế và giá trị của giáo dục nghề nghiệp, hệ đào tạo vốn bị coi là “lựa chọn hạng hai” trong một bộ phận người học lâu nay.
Bên cạnh đó, cũng có ý kiến đề xuất quy định tốt nghiệp trung cấp bắt buộc phải hoàn thành chương trình giáo dục phổ thông hoặc khối lượng kiến thức phổ thông và khi đó được liên thông CĐ hoặc ĐH.
Xóa mờ ranh giới giữa giáo dục học thuật và giáo dục nghề nghiệp
Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục đang được Bộ GD-ĐT tổ chức lấy ý kiến. Điểm mới trong dự thảo luật lần này là xác lập giáo dục nghề nghiệp là một cấp học, gồm hai bậc: Trung học nghề và CĐ. Trong cấp học này, người học được đào tạo ở ba trình độ: Sơ cấp, trung cấp và CĐ. Cụ thể, trung học nghề dành cho học sinh sau THCS, tích hợp kiến thức văn hóa phổ thông nền tảng và kỹ năng nghề, hướng tới đạt trình độ sơ cấp hoặc trung cấp. CĐ dành cho người học sau THPT hoặc tương đương, đào tạo ở trình độ CĐ.
Theo bộ, cách thiết kế này bảo đảm cấu trúc hệ thống giáo dục quốc dân theo hướng phân rõ cấp học, phân loại rõ trình độ đào tạo cũng như tăng cường tính mở, liên thông, phù hợp với khung trình độ quốc gia và thông lệ quốc tế.
Với điểm mới này, TS. Hoàng Văn Phúc (Hiệu trưởng Trường CĐ Bách Khoa Sài Gòn) đánh giá, dự thảo bỏ khái niệm “trường trung cấp” và thay thế bằng “trung học nghề”, đồng thời đưa “trung học nghề” trở thành một cấp học chính thức trong hệ thống giáo dục quốc dân là một định hướng đổi mới mang tính chiến lược, phù hợp với xu thế phát triển giáo dục hiện đại, đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế.
Trước hết, việc đổi tên và cơ cấu lại theo hướng tích hợp giữa kiến thức nghề và chương trình THPT giúp xóa mờ ranh giới giữa giáo dục học thuật và giáo dục nghề nghiệp vốn là rào cản khiến nhiều người e ngại lựa chọn học nghề. Việc học sinh vừa được học văn hóa, vừa học nghề sẽ tạo ra một lực lượng lao động có trình độ, có kỹ năng thực hành ngay sau khi tốt nghiệp, phù hợp với nhu cầu của thị trường lao động.
Dự thảo cũng đưa ra ba lộ trình sau khi học sinh hoàn thành lớp 9 là học THPT; học trung học nghề với chứng chỉ sơ cấp hoặc học trung học nghề với chứng chỉ trung cấp. Cách thiết kế này mở rộng cơ hội lựa chọn, cá nhân hóa con đường học tập theo năng lực, sở thích, đồng thời giảm áp lực “thi vào lớp 10” vốn đã rất căng thẳng ở nhiều địa phương. “Hơn nữa, việc học sinh tốt nghiệp trung học nghề vẫn có thể học liên thông lên CĐ, ĐH giúp đảm bảo tính thông suốt trong hệ thống giáo dục, điều này phù hợp với khuyến nghị của UNESCO về hệ thống giáo dục mở, linh hoạt và đa dạng” – TS. Phúc nói.
Ngoài ra, việc xác lập giáo dục nghề nghiệp thành một cấp học sẽ giúp nâng cao vị thế và giá trị của giáo dục nghề nghiệp, hệ đào tạo vốn bị coi là “lựa chọn hạng hai” trong một bộ phận người học. Khi học sinh có thể vừa học văn hóa vừa nhận được chứng chỉ nghề có giá trị, trung học nghề sẽ trở thành con đường học tập hấp dẫn, thực tế, đặc biệt phù hợp với những học sinh thiên về năng lực thực hành. Tuy nhiên, để thực hiện hiệu quả, theo TS. Phúc, cần đảm bảo đội ngũ giáo viên đạt chuẩn cho cả phần văn hóa lẫn chuyên môn nghề; đồng thời xây dựng chương trình tích hợp khoa học, không gây quá tải. Cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học nghề cũng phải được đầu tư đúng mức, tạo môi trường học tập thực hành hiệu quả cho học sinh.
“Nhìn chung việc chuyển từ trường trung cấp sang trung học nghề và đưa vào hệ thống giáo dục quốc dân không chỉ là thay đổi về mặt khái niệm mà là bước tiến quan trọng trong việc xây dựng một nền giáo dục đa lộ trình, linh hoạt, bình đẳng và phù hợp với nhu cầu xã hội” – TS. Phúc nhấn mạnh.
Trung cấp cần học kiến thức văn hóa phổ thông và được liên thông
Góp ý cho dự luật, ông Trần Anh Tuấn (Phó Chủ tịch Hội Giáo dục nghề nghiệp TP.HCM) cho rằng, cần thống nhất một tổ chức đào tạo (thông qua hợp nhất trung tâm giáo dục nghề nghiệp và giáo dục thường xuyên cùng trường trung cấp hiện nay) có tên là “Trung học nghề” – cấp học trong hệ thống giáo dục quốc dân. Trường trung học nghề sẽ tích hợp kiến thức nghề và kiến thức chương trình THPT; đào tạo nghề nghiệp chuyên sâu, tập trung vào việc trang bị kỹ năng thực hành và kiến thức chuyên môn.
“Điều tôi mong muốn kiến nghị nhất là luật cần quy định “Tốt nghiệp trung cấp cần thiết phải hoàn thành chương trình giáo dục phổ thông hoặc khối lượng kiến thức phổ thông theo quy định thống nhất và khi đó được liên thông CĐ hoặc ĐH; không nên tiếp tục duy trì sự phân biệt liên thông của bằng trung cấp với bằng THPT. Bởi học trung cấp cần phải học kiến thức văn hóa, nếu không sẽ không đủ kiến thức bước vào kỷ nguyên số và khó đáp ứng yêu cầu lao động ngày càng cao như hiện nay” – ông Tuấn đề xuất.
| “Nhìn chung việc chuyển từ trường trung cấp sang trung học nghề và đưa vào hệ thống giáo dục quốc dân không chỉ là thay đổi về mặt khái niệm mà là bước tiến quan trọng trong việc xây dựng một nền giáo dục đa lộ trình, linh hoạt, bình đẳng và phù hợp với nhu cầu xã hội”, TS. Hoàng Văn Phúc – Hiệu trưởng Trường CĐ Bách Khoa Sài Gòn. |
Theo ông Tuấn, đây chính là yếu tố quyết định giá trị đào tạo nghề chứ không phải việc đặt tên hay sắp xếp hệ thống giáo dục nghề nghiệp như thế nào cho tinh gọn hay hợp lý.
TS. Trần Mạnh Thành (Hiệu trưởng Trường CĐ Bách khoa Bách Việt) thì nhận định, việc xác lập giáo dục nghề nghiệp là một cấp học trong dự luật cho thấy sự phân cấp và phân loại trình độ rõ ràng. Điều này thuận lợi cho người học lựa chọn, hoạch định chương trình học tập, làm việc dễ dàng bởi tính mở, liên thông giữa các cấp học, tính thống nhất do các cấp học thuộc cùng một hệ thống. Và quan trọng là phù hợp với khung trình độ quốc gia cũng như với thông lệ quốc tế.
Dự thảo luật còn thể hiện xu hướng tập trung, hiệu quả nhằm đáp ứng nhu cầu đào tạo và cung ứng nhân lực phù hợp với yêu cầu trong giai đoạn phát triển mới của quốc gia và thế giới. Vấn đề này thực sự cấp thiết mà lẽ ra cần tiến hành sớm hơn.
Thục Trân
Tin liên quan
Phổ điểm thi tuyển sinh 10 TP.HCM trong 5 năm qua
Trường chuyên đầu tiên tại TP.HCM công bố điểm thi, điểm chuẩn lớp 10
Quận 8, Phú Nhuận, TP.Thủ Đức điều chỉnh thời gian tuyển sinh đầu cấp, hướng dẫn tuyển sinh đối tượng 2
Bình luận (0)