Trồng hoa Tết mùa dịch: Thích ứng để không phải đổ bỏ

Để tránh tình trạng hoa phải đổ bỏ vì không có người mua, Tết Nguyên đán Nhâm dần 2022, người trồng hoa ở nhiều tỉnh, thành ĐBSCL đã rút kinh nghiệm bằng cách giảm sản lượng, chỉ trồng những loại hoa lạ và có giá thành rẻ…

Nghệ nhân Nguyễn Văn Dành và anh Võ Thanh Hoàng – Trưởng Trạm Khuyến nông Q.Bình Thủy, bên cây me kiểng

Giảm 2/3 sản lượng hoa

Còn gần 1 tháng nữa là Tết Nguyên đán, trước đây cùng thời điểm này, làng hoa Phó Thọ – Bà Bộ (thuộc P.Long Hòa và P.Long Tuyền, Q.Bình Thủy – nơi trồng hoa nhiều nhất TP.Cần Thơ), nhộn nhịp người – xe qua lại để mua hoa hoặc du khách đến thưởng ngoạn. Làng hoa ngày ấy đẹp như bức tranh, trải dài hai bên các con đường là những luống hoa đủ màu sắc. Nhưng năm nay không khí lặng lẽ, đìu hiu, ven các tuyến đường chỉ lác đác những luống hoa nhỏ.

12 giờ trưa, trời nắng như đổ lửa, chú Đoàn Hữu Bốn – Phó Chủ nhiệm làng nghề Q.Bình Thủy, Giám đốc Hợp tác xã (HTX) Hoa kiểng Bình An, P.Long Hòa – vừa tưới nước cho các luống hoa vừa nói: “Trời quá nắng, tranh thủ tưới nước đợt nữa cho mấy cây bông rồi tôi về ăn cơm, bà nhà tôi ra thay ca sẽ bớt cực”. Trước đây vào mùa hoa Tết, nhà vườn của chú tấp nập người ra vào mua bán, hàng chục nhân công làm việc không ngơi tay. Năm nay giá vật tư, nhân công tăng từ 15-20%, nhiều loại phân bón giá tăng đến 50%, diện tích trồng hoa giảm nên vợ chồng chú Bốn thay phiên nhau chăm sóc các khu đất trồng hoa.

Anh Võ Thanh Hoàng – Trưởng Trạm Khuyến nông Q.Bình Thủy – cho biết: Làng nghề hoa Phó Thọ – Bà Bộ có 217 hộ trồng hoa kiểng, trong đó 90 hộ tại P.Long Hòa và 127 hộ tại P.Long Tuyền. Tết năm 2021, làng hoa trồng hơn 695.000 giỏ hoa các loại, năm nay còn 269.000 giỏ.

“Sản lượng giảm sâu nhưng bà con vẫn nơm nớp lo sợ dịch Covid-19 lại bùng phát, hoa không tiêu thụ được. Hồi thành phố giãn cách xã hội theo chỉ thị 16 gần 4 tháng, các nhà vườn phải nhổ bỏ tất cả số hoa trồng. Sau vụ đó nhiều bà con sợ không dám bỏ vốn trồng hoa, sợ trắng tay mắc nợ. Bà con cho rằng, do dịch bệnh Tết này chắc nhiều người lâm cảnh khó khăn nên không thoải mái trưng hoa. Năm nay nhà vườn chủ yếu trồng hoa cúc và vạn thọ vì dễ trồng, chi phí đầu tư ít hơn các loại hoa khác. Nhưng quan trọng hơn là có đầu ra, vì hầu như nhà nào ở miền Tây cũng có bình hoa cúc hoặc hoa thọ để cúng ông bà trong mấy ngày Tết”, anh Hoàng nói.

Chú Bốn bùi ngùi: “Mấy năm trước tôi trồng hoa Tết với diện tích hơn 2.000m2, và 1.000 chậu hoa treo giàn. Thời điểm này các đơn vị, cơ quan, nhất là các trường mầm non, mẫu giáo cho xe vào rần rần mua hoa trưng Tết. Năm nay tôi trồng 500m2 hoa và 200 chậu hoa treo. Tuy nhiên số người mua lưa thưa, lại trả giá thấp, như 1 cặp cúc mâm xôi hồi năm ngoái tôi bán 600.000 đồng, bây giờ lái buôn kì kèo từ 400.000 đến 450.000 đồng. Hy vọng cận Tết sẽ bán được giá hơn…”.

Giảm hơn 2/3 sản lượng hoa Tết là điểm chung của các nhà vườn tại ĐBSCL trong mùa Tết Nhâm Dần 2022. Tổ hợp tác sản xuất hoa tươi Mỹ Phong (xã Mỹ Phong, TP.Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang) cho ra thị trường khoảng 200.000 giỏ hoa tươi với nhiều chủng loại, giảm 2/3 sản lượng so với mọi năm. Nhiều nghệ nhân không dám đầu tư để sản xuất các sản phẩm hoa, trái, cây kiểng độc lạ như trước đây.

Độc, lạ và rẻ để thu hút khách

Năm nay ngoài việc đưa vào một số giống hoa mới với đặc tính dễ trồng, ngắn ngày, không đòi hỏi đầu tư nhiều kinh phí, một số nhà vườn đã tìm tòi, sản xuất những mặt hàng phù hợp “thời thế”.

Chú Bốn khoe, “át chủ bài” của gia đình chú năm nay là hơn 300 chậu hoa mini vạn thọ, chậu nào cũng đơm nhiều nụ và sẽ nở hoa vào đúng thời điểm Tết. Trước đây nhà vườn trồng thọ mini bằng cách cắt đọt rồi giâm vào chậu, do vậy cho bông hoa nhỏ và mau tàn. Trong một dịp sang Thái Lan tham quan cùng những nông dân sản xuất giỏi, chú Bốn thấy hoa thọ mini bên đó thân cây rất nhỏ nhưng bông hoa lớn, màu sắc tươi thắm. Chú mua giống về trồng thử nghiệm, kết quả hoa nở rất đẹp, cho 2 màu vàng và đỏ, hơn nửa tháng mà hoa chưa tàn, còn cây thì tiếp tục đơm nụ, ra hoa đến vài ba tháng. Tết năm ngoái chú trồng thử nghiệm 50 chậu, những khách hàng mua hoa mini ấy năm nay trở lại đặt mua với số lượng nhiều hơn, trong đó có những thương lái. Đến nay hơn 200 chậu thọ mini đã “có chủ”…

“Đây là giống thọ Pháp. Mình gieo trồng trong chậu từ hạt, không bứng ra nên cây không mất sức. Chăm sóc rất dễ, tưới sương sương cho hoa 2 ngày/lần. Giá chỉ 20.000 đồng/chậu nên ai cũng mua được”, chú Bốn hồ hởi.

Nhiều chủ vườn hoa tại TP.Sa Đéc, Đồng Tháp, ngoài trồng hoa còn trồng thêm các loại cây kiểng ăn trái như: mâm xôi đen, nho thân gỗ, chanh cẩm thạch…

Tại Cần Thơ, một số nhà vườn trồng những loại kiểng có giá trị dược tính cao. Với hơn 40 năm trồng cây cảnh, năm nay ông Nguyễn Văn Dành (75 tuổi) – Phó Giám đốc HTX Hoa kiểng Bình An – đưa ra thị trường cây hoa kiểng làm từ gốc cây me với các thế rất đẹp.

Ông Dành cho hay: “Đây vừa là cây kiểng trang trí vừa là cây thuốc cho gia đình. Trái me dùng làm thực phẩm và làm thuốc chữa nhiều bệnh như viêm khớp, kiểm soát bệnh tiểu đường… Ngoài ra giá thành rẻ hơn so với các loại kiểng Nguyệt quế, Kim quít, Mai. Bây giờ dịch bệnh, ít người chịu bỏ tiền để mua cây kiểng có giá 70-100 triệu đồng như trước”.

Sinh viên khoa nông nghiệp, Trường ĐH Cần Thơ, thực tập tại Tam giác mạch Farm

Khu vườn hoa Tam giác mạch (Tam giác mạch Farm) ở P.Thường Thạnh, Q.Cái Răng, TP.Cần Thơ có nhiều loại hoa quý hiếm, đặc biệt là Tam giác mạch – loại hoa biểu tượng của cao nguyên núi đá Đồng Văn, tỉnh Hà Giang. Tam giác mạch Farm hiện là nơi trồng hoa tam giác mạch duy nhất tại ĐBSCL. Màu sắc của hoa thay đổi theo từng giai đoạn – Khi mới nở hoa mang màu trắng, rồi chuyển sang hồng nhạt, hồng ánh tím, rồi đỏ sẫm… Để loại hoa này sống và phát triển tại Cần Thơ, anh Đỗ Đức Trọng – Kỹ thuật viên, Quản lý Tam giác mạch Farm – đã dành nhiều thời gian tìm hiểu đặc tính của cây, trồng thử nghiệm và qua nhiều lần thất bại mới có được vườn hoa đẹp…

“Khi học tại Israel, tôi được thực tập tại nhiều trang trại trồng hoa nên có không ít kinh nghiệm trong kỹ thuật chăm sóc, xử lý các loại hoa. Thời gian đầu trồng thử nghiệm Tam giác mạch, tôi nhổ bỏ vì thất bại. Sau đó nghiên cứu tài liệu, tìm hiểu kỹ hơn đặc tính của cây và thay đổi kỹ thuật chăm sóc, cuối cùng cũng tìm ra công thức trồng. Do cây thích hợp ở vùng núi đá Đồng Văn nên không cần tưới nhiều nhưng phải có chế độ bón phân thích hợp cho từng giai đoạn cây phát triển. Từ khi gieo hạt đến ra hoa là 30 ngày, hoa lưu giữ hơn 1 tháng. Khách tại ĐBSCL rất thích Tam giác mạch. Tết này tôi tăng diện tích trồng lên 500m2, nhiều khách mua về trưng vì hoa Tam giác mạch lâu tàn, đồng thời còn là món ăn, vị thuốc chữa nhiều bệnh”, anh Trọng bộc bạch.

Đan Phượng