Trung tâm dạy nghề “thoi thóp”

Hệ thống đào tạo nghề của TP khá phong phú với gần 200 cơ sở, trung tâm hoạt động trong lĩnh vực dạy nghề. Tại tất cả các quận, huyện, người lao động có thể tìm đến trung tâm dạy nghề (TTDN) quận, huyện và các trường nghề đóng tại địa phương.

Đến TTDN quận 10 (đường 3-2, quận 10, TP.HCM), chúng tôi không khỏi ái ngại khi chứng kiến quang cảnh vắng vẻ tại các phòng thực hành kỹ thuật. Hạn chế về diện tích, không gian hoạt động nhưng TTDN quận 10 cũng đào tạo đủ các ngành nghề như: Tin học, cắt may, trang điểm, uốn tóc… Hiện tại, trong số các ngành nghề được thông báo chiêu sinh, chỉ có lớp trang điểm, uốn tóc là có học viên theo học. Các phòng thực hành về điện công nghiệp, cắt may… đều đóng cửa im lìm. Bên trong, bụi phủ từng lớp lên các trang thiết bị thực hành do lâu ngày không được sử dụng. Được biết, trung tâm sẽ tiến hành mở lớp nếu có từ 5 học viên trở lên đăng ký theo học.

Tình hình ở TTDN quận 11, TP.HCM cũng không khá hơn. Hàng tuần, TTDN quận 11 vẫn tiến hành các hoạt động chiêu sinh nhiều ngành nghề như sửa ô tô, xe máy, kế toán… nhưng không có nghề nào thu hút người đến học. Theo quan sát, cơ sở vật chất của trung tâm khá cũ kỹ, máy móc để thực hành đã được sử dụng nhiều năm nên không bắt kịp với công nghệ của các doanh nghiệp. Ông Đặng Minh Tuấn, Giám đốc TTDN quận 11, thừa nhận: Dù đã bố trí thêm không gian cho các bộ môn thẩm mỹ, uốn tóc; đầu tư thiết bị mới cho bộ môn sửa xe gắn máy, trang bị máy chiếu để phục vụ cho việc học nghề nhưng số học viên đăng ký ngày càng ít đi…

Ở ngoại thành, TTDN huyện Bình Chánh vẫn thường xuyên mở các lớp điện, điện lạnh, sửa chữa thiết bị may mặc… nhưng số lượng học viên theo học rất hạn chế. Theo ông Nguyễn Minh Hiệp, Phó giám đốc TTDN Bình Chánh thì: Do là huyện thuần nông nên nhận thức của người lao động về tầm quan trọng của việc học nghề còn hạn chế. Đây là nguyên nhân chính khiến hoạt động dạy nghề gặp nhiều khó khăn. Hơn nữa, trang thiết bị dạy nghề mặc dù được Nhà nước đầu tư nhưng mới dừng ở mức có thể đào tạo căn bản cho học viên chứ chưa theo kịp dây chuyền sản xuất hiện đại tại các công ty. “Một lớp có từ 2 đến 3 học viên theo học chúng tôi vẫn duy trì giảng dạy để đảm bảo hoạt động của trung tâm”, ông Hiệp nói. 

TTDN quận Tân Phú đã có hệ thống trường lớp khang trang, trang thiết bị dạy học được đầu tư nhưng vẫn không thoát khỏi tình cảnh vắng bóng học viên. Các phòng thực hành với nhiều dụng cụ sửa xe, nấu ăn, máy tính… đều khóa cửa. Các lớp học vẫn được duy trì nhưng mỗi lớp chỉ có từ 4 đến 5 học viên theo học.

Được nâng cấp thành trường nghề từ năm 2012, Trường Trung cấp Kinh tế – Kỹ thuật Hóc Môn (tiền thân là TTDN huyện Hóc Môn), vẫn chưa đủ sức hút lao động địa phương và các vùng lân cận. Các khóa học kế toán, tin học văn phòng, điện công nghiệp – dân dụng, kỹ thuật lắp ráp và sửa chữa máy tính… vẫn được nhà trường tiến hành tuyển sinh. Hầu như chỉ có học viên đăng ký học tin học, thi bằng lái. Cũng như nhiều cơ sở dạy nghề khác, các phòng học của trường đều đóng cửa do không có học viên. Diện tích khuôn viên trường hơn 10.000m2 , phòng học lý thuyết và thực hành đều được xây mới, trang thiết bị dạy học được đầu tư theo đúng tiêu chuẩn nhưng học viên vẫn không mặn mà tham gia khóa học. Ông Phan Văn Tốt, Hiệu trưởng nhà trường cho biết: “Hiện trường đang tiến hành tuyển sinh các hệ đào tạo dành cho HS không trúng tuyển nguyện vọng 1 và 2. Cũng gặp khó như các trường nghề khác, số lượng hồ sơ nộp vào trường hiện chưa đủ chỉ tiêu đề ra (720 chỉ tiêu/ năm 2013). Nhà trường cũng thường xuyên mở các lớp nghiệp vụ đào tạo ngắn hạn cho lao động tại địa phương. Các ngành kỹ thuật vẫn khai giảng thường xuyên nhưng rất ít lao động quan tâm. Dù trường đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền xuống ấp, xã nhưng số đông lao động vẫn thờ ơ với việc học nghề, nhất là đối với ngành dịch vụ, kỹ thuật. Một số nghề như: Điện dân dụng, sửa chữa xe máy… không thu hút lao động trẻ vì đa số các bạn trẻ không có nhu cầu học; đồng thời nghề ngắn hạn cũng không phù hợp với lao động lớn tuổi”. Ông Phan Hoàng Dũng, Phó hiệu trưởng Trường Trung cấp Kinh tế – Kỹ thuật Hóc Môn thổ lộ: “Trường có mở lớp nhưng ít học viên theo học hoặc có đăng ký học nhưng lại nghỉ ngang. Đây là khó khăn chung của các cơ sở dạy nghề, đặc biệt là các cơ sở vùng ven”.

Để chuyển hướng kéo dài sự sống, TTDN quận 1 đã áp dụng nhiều phương thức kinh doanh mới. “3 năm trở lại đây, nắm bắt được nhu cầu của địa phương, ngoài việc hạn chế các lớp nghề không đảm bảo sĩ số học viên, trung tâm còn mở nhiều lớp kỹ năng sống, Anh văn thiếu nhi, học kì quân đội, nghiệp vụ giúp việc nhà…”, ông Nguyễn Thành Nhân – Giám đốc TTDN quận 1 nói.

Lê QUang Huy