Trường nghề loay hoay “tự cứu”

Không chờ đến sau khi có kết quả kỳ thi ĐH-CĐ năm 2014, ngay khi vừa kết thúc thi tốt nghiệp THPT, nhiều trường trung cấp (TC) đã tung ra hàng loạt hình thức “khuyến mãi” nhằm chiêu dụ thí sinh. Có thể nói chưa bao giờ việc trở thành học sinh TC lại dễ dàng và được trải thảm mời gọi đến thế. Song, ẩn chứa đằng sau đó không ít nỗi lo…

Học viên lớp điện lạnh trường TC Nghề Kỹ thuật Công nghệ Hùng Vương trong giờ học hệ thống điện tủ lạnh. Ảnh: MAI HẢI

Ngập tràn ưu đãi

Trong vai người muốn tìm trường TC học ngành tin học ứng dụng, chúng tôi được nhân viên tư vấn tuyển sinh Trường TC Kinh tế – Kỹ thuật Sài Gòn (quận Gò Vấp, TPHCM) nhiệt tình giới thiệu: “Các khóa học khai giảng liên tục 2 lần/tháng, vì vậy nếu qua ngày khai giảng đợt này, em có thể nộp hồ sơ chờ đợt tuyển sinh tiếp theo.

Ngay sau khi nộp hồ sơ, học viên có thể làm thủ tục nhập học trong cùng một ngày. Đặc biệt nếu nhập học trước ngày 15 hàng tháng, học viên sẽ được giảm ngay 500.000 đồng học phí cho tất cả học kỳ”. Viện dẫn lý do hồ sơ còn thiếu một số giấy tờ, chúng tôi được nhân viên này thuyết phục: “Em cứ làm thủ tục nhập học trước rồi bổ sung giấy tờ sau, miễn không quá 14 ngày sau khi nhập học là được.

Nếu có hộ khẩu ở khu vực 1 (gồm các địa phương thuộc miền núi, vùng cao, vùng sâu, hải đảo, các xã thuộc vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn theo quy định của Chính phủ – PV), học viên còn được giảm thêm 30% học phí toàn khóa học”.

Tương tự, tại Trường TC Đông Dương (quận 3 TPHCM), thông báo tuyển sinh năm 2014 của nhà trường ghi rõ: “Giảm ngay 10% học phí HK1 cho học viên đăng ký và đóng học phí từ ngày 26-5 đến 30-6. Ngoài ra, giảm tiếp 5% cho thí sinh trúng tuyển đóng học phí cả năm, giảm 10% nếu đóng học phí trọn khóa”.

Không chọn cách thúc ép về mặt thời gian, Trường TC nghề Nhân Đạo (quận 3) lại có chế độ miễn, giảm học phí bằng hộ khẩu. Thông tin từ bộ phận tuyển sinh của trường cho biết, năm học này, trường giảm 30% học phí cho học sinh có hộ khẩu tại quận 3, giảm thêm 30% – 50% học phí khi những học sinh này đăng ký học thêm các khóa nghề ngắn hạn khác.

Nắm bắt tâm lý muốn nâng cao trình độ ngoại ngữ của đa số học viên, Trường TC Bến Thành (quận 6) có “tuyệt chiêu” thu hút thí sinh bằng thông báo: “Giảm ngay 50% học phí khi học sinh đăng ký các khóa học Anh ngữ quốc tế TOEIC do trường tổ chức”. Đồng thời, đơn vị này cũng cam kết 100% học viên các chuyên ngành may và thiết kế thời trang có việc làm ngay sau khi hoàn thành khóa học.

Riêng Trường TC Quang Trung (quận Bình Tân) lại “trải thảm” đón học viên bằng các lớp học chỉ tổ chức vào thứ bảy, chủ nhật, đáp ứng nhu cầu của một bộ phận người đã đi làm, không thể thu xếp thời gian trong tuần để theo học nâng cao trình độ.

Giải pháp tình thế

Ưu đãi nhiều là thế, song nhiều nơi thừa nhận vẫn chưa đủ sức thu hút học sinh. Nguyên nhân là do tâm lý “lọt sàng mới xuống nia” của hầu hết học sinh. Các em đều đợi sau khi có kết quả kỳ thi ĐH, CĐ nếu không đủ điểm chuẩn xét tuyển tất cả nguyện vọng mới nghĩ đến việc học TC.

Tuy nhiên, kể cả khi chấp nhận học TC, nhiều em cũng ưu tiên chọn các lớp TC ở trường ĐH để sau này thuận tiện thi tuyển liên thông tại chính đơn vị đó chứ ít khi chú ý đến các trường chuyên đào tạo TC. Đó là chưa kể nhiều em chấp nhận học TC chỉ như một cách lấp thời gian trống trong suốt một năm chờ ôn thi lại ĐH chứ không có ý định học nghề lâu dài.

Chính vì vậy, tình trạng học sinh TC học nửa chừng bỏ dở hoặc đang học ngành này lại nộp hồ sơ xét tuyển vào ngành kia, khiến bộ phận tuyển sinh của không ít trường dở khóc dở cười.

Trước tình trạng đó, nhiều trường đã chọn hình thức mở các lớp đào tạo ngắn hạn để lấy ngắn nuôi dài, giải quyết phần nào bài toán lãng phí cơ sở vật chất và đội ngũ giáo viên do chưa sử dụng hết công suất.

Lướt qua bảng thông tin các lớp đào tạo ngắn hạn của Trường TC Đông Dương (quận 3), chúng tôi đặc biệt chú ý đến 3 lớp đào tạo cấp dưỡng, bảo mẫu và quản lý trường mầm non. Khóa học dành cho học viên có bằng tốt nghiệp THCS hoặc nhân viên đang làm công tác bán trú tại các trường mầm non, tiểu học trên địa bàn TPHCM.

Đây được xem là một trong những chính sách tuyển sinh thông minh của đơn vị sau hàng loạt chủ trương tăng cường bồi dưỡng trình độ cho đội ngũ bảo mẫu, cấp dưỡng tại các trường học của UBND TPHCM. Tương tự, tại Trường TC Mai Linh (quận Phú Nhuận), thông báo xét tuyển hệ TC năm 2014 của nhà trường chỉ vỏn vẹn 4 ngành học gồm bảo trì và sửa chữa ô tô, kế toán doanh nghiệp, quản lý và kinh doanh khách sạn, thư ký văn phòng nhưng hệ đào tạo ngắn hạn lại có tới 11 lớp.

Đó là các khóa học luyện thi ĐH cấp tốc, luyện thi và cấp chứng chỉ ngoại ngữ, tin học bằng A, B quốc gia, luyện thi TOEIC, thực hành khai báo thuế, bartender (pha chế rượu), kỹ năng giao tiếp, nghiệp vụ bàn, nghiệp vụ buồng, sử dụng phần mềm autocad, đồng – sơn (ô tô) và hàn nâng cao. Học phí các khóa học thường dao động 400.000 – 3.000.000 đồng/khóa kéo dài từ 1 – 2 tháng.

Mặc dù không thể phủ nhận hiệu quả đào tạo của một số khóa đào tạo ngắn hạn, song đằng sau sự “ôm đồm” đó là trăn trở của không ít phụ huynh. Vì sao các trường TC với mục tiêu đăng ký thành lập ban đầu là đào tạo nghề phải lấn sân qua phạm vi đào tạo của các trung tâm bồi dưỡng đa ngành nghề, đa lĩnh vực?

Liệu hướng đi này sẽ giúp các trường cầm cự đến bao giờ khi đã có không ít đơn vị làm đơn xin “chết” dù dự báo nhu cầu xã hội trong vài năm tới vẫn là tình trạng “thừa thầy, thiếu thợ”? Câu trả lời không thể có trong một sớm một chiều, xin nhường lại cho các cơ quan quản lý.

MINH QUÂN (SGGP)