Truyền thuyết đất cọp: Kỳ 2: Ông Cọp đi học võ

Cứ đến mùa tế thần, các bậc trưởng lão trong làng lại cúng vái để gọi thần Cọp Râu Trắng về. Trong các lần tế lễ, đêm đến trên các ngọn cây thường có những tiếng động rì rào cùng nhiều âm thanh réo rắt. Người xưa nói đó là tiếng đàn bầu do Cọp Râu Trắng gảy.

Khoảng 50 năm sau, người dân trong làng đã tìm được miếu ông Cọp Râu Trắng. Lúc bấy giờ, huyền thoại về Cọp Râu Trắng càng được tô đậm. Miếu Cọp Râu Trắng được phát hiện bởi một đội du kích. Đó là một ngày trong những năm kháng chiến chống Pháp, nửa đêm giặc đổ quân từ ngoài hướng biển vào bất ngờ khiến cả làng bị giặc vây kín. Đội du kích của ta đi qua một đoạn sông dài để lên đò. Họ đi trên những bước chân của ông Cọp Râu Trắng. Đi, đi mãi, rồi họ thấy một ngôi miếu dần hiện rõ trước mặt. Dù bóng tối bao trùm mọi thứ nhưng đội du kích vẫn thấy bóng Cọp Râu Trắng mờ ảo phía trước. Phía sau là một toán lính giặc đang bám theo. Cuối cùng, cả đội du kích cũng thoát khỏi vòng vây của địch để ra được núi Mỹ Dự một cách an toàn. Phát hiện con đường mà du kích ta đã thoát ra, một toán lính Pháp lần theo để truy lùng nhưng họ đi rồi không trở ra nữa. Sau đó, người dân phát hiện toán lính Pháp ấy đã chết không còn một ai.

Thời điểm trước khi dựng miếu Ông Cọp, có hai “miếu Văn” và “miếu Võ” lập từ khoảng thế kỷ XVI. “Miếu Võ” nằm phía tây nam được xây bằng đá. Hồi ấy “miếu Võ” là nơi họp hội của các tướng lĩnh. “Miếu Võ” sau này được dời về thờ chung với miếu Ông Cọp hiện nay. Còn “miếu Văn” được di dời về xã An Thạch, huyện Tuy An, cách miếu Ông Cọp hiện nay khoảng 12km theo đường chim bay.

Chiều 30 Tết năm Tân Mão vừa qua, tôi lại một mình leo núi. Điểm tôi cần đến là đỉnh núi Mỹ Dự cách QL1A khoảng 7km, nơi được người dân trong khu phố Bình Thạnh trước đây cho rằng có nhiều người từng thấy cọp thưởng ngoạn đồng bằng. Khó khăn lắm tôi mới gặp được ông Cao Tòng, người cao tuổi nhất xóm núi Mỹ Dự. Tuy thuộc nằm lòng truyền thuyết về ông Cọp Bạch nhưng ông Tòng khẳng định rằng, trước khi có truyền thuyết như ông Thu và nhiều người đã kể thì đời cha ông đã có một truyền thuyết khác nghe gần gũi và hấp dẫn hơn.

Ngày ấy, xóm Đồng Đò nằm cạnh con sông Bình Bá có một gia đình ngư dân hiếm muộn. Sau bao năm tháng nguyện cầu, cuối cùng người vợ cũng hạ sinh được một bé trai kháu khỉnh. Lúc ấy, vợ chồng ông ngư dân đã ngoài tuổi tứ tuần. Sau hơn một tuần suy nghĩ, họ đặt tên cho con là An để cầu mong mọi điều an lành đến với gia đình. Thời ấy, trong làng có một pháp sư giỏi giang phán rằng An sinh trúng vào giờ xấu nên số phận của cậu bé không thể thoát khỏi cọp beo. Nghe vị pháp sư phán chắc nịch như thế nên khi An lớn lên, vợ chồng lão ngư đã đi tìm thầy cho con học võ để phòng thân khi gặp cọp dữ. Vốn hoạt bát, thông minh, An đã học rất nhanh các thế võ do thầy truyền lại và tự mình nghĩ ra nhiều thế võ hiểm hóc khác khiến thầy cũng phải nể phục. Khi trở thành một thanh niên thực thụ, An bắt đầu cuộc sống tự lập, thường xuyên đi làm ăn xa. Một lần đi làm về, anh An bị một đàn cọp trên 10 con chặn đường. Nhờ những thế võ độc chiêu, anh An đã đánh gục đàn cọp hung tợn đang chực chờ ăn thịt mình. Nghe tin anh An hạ “nốc ao” bọn cọp nổi tiếng hung hăng, cư dân trong làng hết mực tôn sùng và kéo nhau đến học võ để phòng thân. Ông Cọp Bạch cũng đến hỏi xin để đưa đàn cọp con đến học. Và điều kiện được thỏa thuận giữa anh An và ông Cọp Bạch là ông Cọp Bạch không để đồng loại hại dân làng.

Thời gian ấy, hai bên thực hiện đúng theo lời cam kết. Ngoài giờ học ở nhà anh An, các cọp con của Cọp Bạch được cha dạy học đạo, không hà hiếp dân lành. Anh An cũng đã truyền lại cho lớp học trò những gì mình có được từ các thế võ. Cảm kích tấm lòng thành của anh An, ông Cọp Bạch dùng hai chân trước nắm chặt tay anh An nhưng vô tình tay anh bị móng vuốt cào xước nhẹ. Không may vết xước nhẹ lại làm độc. Không còn cách cứu chữa, anh An đã chết chỉ vài ngày sau tai nạn hi hữu ấy. Mộ anh An được gia đình chôn cất ngay dưới chân núi. Hay tin anh An mất, hàng đêm ông Cọp Bạch từ hang xuống núi nằm cạnh mộ anh. Ông Cọp Bạch buồn vì mình đã gây ra chuyện không hay. Ông bỏ ăn và chết. Miếu Ông Cọp được người dân lập nên từ ngày ấy. Khi tuổi cao, sức yếu, ông Cọp Bạch không sống ở hang nữa mà về dưới chân núi Mỹ Dự, cách QL1A khoảng 200 mét để sinh sống. Thời gian này, ở đây cũng đã dần vắng bóng cọp beo, cuộc sống của bà con yên ổn. Để tưởng nhớ ông Cọp Bạch hiền lành, biết quý trọng ân nhân, sau ngày ông mất, người dân đã lập miếu thờ tại nơi ông mất. Miếu Ông Cọp có từ đó.

Ngày nay, ngôi mộ anh An vẫn còn nằm đó dưới chân núi phía sau miếu Ông Cọp. Ngôi mộ là một tấm bia đá đã ngả màu rêu phong. Sở dĩ người dân không xây mới, làm lớn hơn vì trước ngày mất, anh An có đề nghị cha mẹ xây mộ đơn giản. Người đời sau cũng làm theo ước nguyện của người đã khuất.

 

Miếu thờ Cọp có ở nhiều nơi trên vùng đất Phú Yên, nhưng tiêu biểu về giá trị văn hóa, thể hiện niềm tin trong dân gian là miếu Ông Cọp.