Sự kiện giáo dụcVấn đề - Sự kiện

Tự chủ tuyển giáo viên: Không làm là tụt hậu

Tạp Chí Giáo Dục

Năm học 2018-2019, Sở GD-ĐT TP.HCM bắt đầu thực hiện tự chủ biên chế và tổ chức trong các trường THPT. Lộ trình thực hiện đầu tiên được áp dụng tại hai trường THPT chuyên là Lê Hồng Phong và Trần Đại Nghĩa. Theo đó, hai trường này được phân cấp tuyển dụng giáo viên, nhân viên. Sau năm 2020, tất cả các trường THPT sẽ được giao quyền tự chủ tuyển dụng nhân sự…

Tự chủ tuyển dụng, các trường sẽ tuyển được nhiều giáo viên giỏi. Ảnh: Y.Hoa

Theo nhiều cán bộ quản lý, đây là xu hướng hoàn toàn phù hợp với thực tiễn của GD, đặc biệt trong hoàn cảnh TP.HCM đang tiến tới quyền tự chủ của các trường công lập. Tuy nhiên, để quy định được thực hiện một cách “đều tay”, cần có thêm những ràng buộc đi kèm.

Cơ hội tuyển được người giỏi

Quyết định phân cấp này dựa trên cơ sở thực tế của nhiều đơn vị. Trước đó, Bộ GD-ĐT từng đề xuất xóa bỏ chủ trương biên chế trong ngành để trao quyền cho các trường tự chủ toàn phần, ngành chỉ quản lý chuyên môn và chất lượng đầu ra. Nhiều lãnh đạo trường học cho rằng, đây là chủ trương đột phá, tạo sự cạnh tranh, đổi mới trong GD khi các trường trực tiếp sử dụng lao động sẽ tuyển dụng được giáo viên đáp ứng đúng nhu cầu, đúng đặc thù hoạt động từng trường.

Là đơn vị được phân cấp tuyển dụng nhân sự trong năm học này, thầy Phạm Quốc Việt – Phó Hiệu trưởng Trường THPT chuyên Trần Đại Nghĩa – hết sức ủng hộ quyết định tự chủ biên chế. Bởi nhà trường có được sự chủ động trong tuyển dụng. Thực tế, những năm trước, Sở GD-ĐT TP đưa giáo viên về trường theo như yêu cầu trường gửi lên. Đội ngũ dù rất chất lượng, đáp ứng yêu cầu dạy học, tuy nhiên do không trực tiếp tuyển dụng nên vẫn có những mặt không được như ý muốn của trường.

“Với quyết định phân cấp trách nhiệm lần này, nhà trường có sự chủ động, tuyển người có năng lực, chịu đổi mới, sáng tạo… đáp ứng được những yêu cầu dạy học của một trường chuyên”, thầy Việt nhấn mạnh.

Đồng tình, thầy Huỳnh Thanh Phú – Hiệu trưởng Trường THPT Nguyễn Du – cho rằng, đây là bước đột phá lớn; là cơ hội người sử dụng lao động tuyển dụng được người giỏi, thỉnh giảng được người tốt, phù hợp với đặc thù từng trường để nâng cao chất lượng GD. Mặt khác cũng là cách làm hướng đến việc xã hội hóa GD, hợp đồng tất cả lao động, gánh bớt một phần lương Nhà nước.

Cũng theo thầy Phú, tự chủ biên chế trong trường học không mới. Hiện tỉnh Bến Tre đã làm. Đối với TP.HCM là thành phố lớn, đòi hỏi GD cần một nguồn lực nhân tài thì đây là cơ hội để các trường thực hiện, nếu không làm thì rõ ràng là tụt hậu.

Chia sẻ về chủ trương này, thầy Nguyễn Bảo Quốc – Hiệu trưởng Trường THPT Gia Định – nhận định, đây là chủ trương cực kỳ hay và “các trường rất mong đợi” khi giúp nhà trường tìm được những giáo viên phù hợp với định hướng phát triển của từng trường và đảm bảo được sự phát triển của trường.

Thế nhưng, “Bản thân tôi thấy “lo nhiều hơn là mừng”. Lo về áp lực tuyển dụng. Nếu như trước đây, Sở GD-ĐT chịu trách nhiệm tuyển dụng – thành viên phỏng vấn đa dạng, nay giao quyền về các trường thì có thể khó khăn trong việc chọn lựa ra những người phỏng vấn có kinh nghiệm lẫn chuyên môn. Bởi giáo viên dạy giỏi nhưng có thể không thẩm định được những giáo viên tốt”, thầy Quốc tỏ ra lo ngại.

Thầy Quốc cũng băn khoăn việc triển khai đến giáo viên trong trường cùng đồng hành trước chủ trương phân cấp trách nhiệm tuyển dụng để đảm bảo tính công bằng trong tuyển dụng.

Ngoài ra, theo thầy Quốc, trước khi có chủ trương này thì tại một số trường đã có động thái tìm nguồn nhân lực phù hợp bằng hình thức sơ tuyển giáo viên làm việc trong một khoảng thời gian (thử việc), sau đó mới lựa chọn. Còn với việc mở tuyển chọn đại trà thì có thể mang lại “yếu tố” may rủi cho trường.

Tránh lạm quyền ở hiệu trưởng

Để chủ trương phát huy tối đa hiệu quả khi đưa vào thực hiện, theo thầy Quốc, cần phải có những quy định, hướng dẫn cụ thể về mặt tuyển dụng, quản lý về mặt nhân sự sau tuyển dụng của hiệu trưởng hoặc hội đồng trường, để thay đổi nhận thức của giáo viên về “quyền” hiệu trưởng. Hiệu trưởng sai, hiệu trưởng phải chịu trách nhiệm hoàn toàn. Ngoài ra, đối với tuyển dụng nhân sự, thay vì biên chế sẽ ký hợp đồng ngắn hạn 2-3 năm với người lao động. Sau thời gian đó, sẽ đánh giá lại xem có phù hợp với sự phát triển của các trường.

Từng tham gia Ban tuyển sinh công chức của Sở GD-ĐT (môn toán), thầy Thái Quang Cường – Hiệu trưởng Trường THPT Nguyễn Hữu Thọ – chia sẻ, để thuận lợi và “đều tay” cho các trường khi bắt tay vào làm thì Sở GD-ĐT TP cần ban hành thêm những văn bản, quy định cụ thể. Trong đó, sẽ ban hành rõ ràng những tiêu chuẩn tuyển dụng để hiệu trưởng các trường làm căn cứ. Những quy định về hồ sơ, về nội dung khi thi tuyển, quy định về thành lập hội đồng tuyển dụng, các quy định công khai để tránh lạm quyền.

Tuy nhiên, trên hết thầy Cường cho hay, chủ trương này cần người hiệu trưởng phải có tâm khi thực hiện, đặc biệt là các quy định về biên chế để tránh việc hiệu trưởng lạm quyền, tuyển dụng người năng lực kém, thân quen.

Đồng quan điểm, thầy Việt cho rằng, bất cứ việc gì cũng có hai mặt. Trong việc này, có thể xảy ra tình trạng hiệu trưởng tuyển dụng người quen, đưa người nhà vào giảng dạy hoặc nhận đút lót…

“Trước kia, Sở GD-ĐT đưa giáo viên về, nếu xảy ra bất cứ chuyện gì thì Sở GD-ĐT sẽ chịu mọi trách nhiệm. Như vậy, hiệu trưởng tuyển dụng, nếu xảy ra tiêu cực thì cũng phải chịu trách nhiệm trước toàn trường”, thầy Việt nhấn mạnh.

Đứng ở góc độ khác, thầy Huỳnh Thanh Phú tin tưởng Sở GD-ĐT đã giao cho các trường tuyển dụng nhân sự thì sở cũng sẽ làm tốt công tác kiểm tra, đánh giá nhằm tránh sử dụng quyền để trục lợi, lợi ích nhóm, lôi kéo người thân quen vào làm.

Y.Hoa – N.Trinh

Bình luận (0)