Những ngày thu nắng vàng, Lê Minh Hiếu (nguyên học sinh Trường THPT thị xã Quảng Trị, tỉnh Quảng Trị) cẩn thận xếp vào hành lý những món quà quê: móc khóa cầu Hiền Lương, mũ tai bèo, tranh 3D Thành cổ. Đầu năm 2026, chàng trai 18 tuổi sẽ mang chúng lên Tàu Thanh niên Đông Nam Á – Nhật Bản (SSEAYP) lần thứ 49, kể câu chuyện Quảng Trị với bạn bè quốc tế. Đằng sau chuyến đi là hành trình bền bỉ nuôi dưỡng đam mê khoa học, ngoại ngữ và khát vọng cống hiến, đưa một học sinh vùng đất lửa vươn ra biển lớn.
Từ ý tưởng nhân văn đến giải thưởng quốc tế
Ít ai biết rằng, chỉ vài tháng trước, Hiếu cùng bạn học Cao Trung Quân đã đại diện Việt Nam tới Columbus, bang Ohio (Hoa Kỳ) tham dự Cuộc thi Khoa học kỹ thuật quốc tế (ISEF 2025). Dự án mà Hiếu và Quân mang đến cuộc thi có tên: “Xe lăn tự hành hỗ trợ người mắc bệnh xơ cứng teo cơ một bên trong di chuyển và giao tiếp”. “Một lần tình cờ tìm hiểu về căn bệnh ALS, căn bệnh từng gắn liền với nhà vật lý Stephen Hawking, em mới biết những người mắc bệnh này vẫn minh mẫn nhưng lại dần mất khả năng điều khiển cơ bắp. Từ trăn trở đó, em và Quân muốn tạo ra một sản phẩm giúp người không may mắc căn bệnh này có thể di chuyển và giao tiếp dễ dàng hơn, từ đó cải thiện chất lượng cuộc sống”, Hiếu chia sẻ.
Chiếc xe lăn do hai em chế tạo có hai chế độ di chuyển: tự hành, tự động né vật cản, tìm đường mới và thủ công, điều khiển bằng mắt. Chức năng giao tiếp cho phép bệnh nhân chọn từ rời rạc trên bàn phím ảo bằng ánh nhìn, hệ thống sẽ tạo ra 3 câu văn hoàn chỉnh và sau khi người dùng chọn xong thì hệ thống sẽ phát ra loa hoặc gửi về Telegram của người thân. Để hoàn thiện, nhóm đã áp dụng hàng loạt thuật toán từ Gaze Tracking, PID đến SLAM, cải tiến cả hệ thống lùi và va chạm để phù hợp môi trường chật hẹp. Theo Hiếu, khó khăn lớn nhất trong quá trình hiện thực hóa ý tưởng là kinh phí, nhưng cả hai kiên trì tối ưu giải pháp, nhận được sự hỗ trợ từ Tỉnh đoàn và nhà trường. Thành quả mang về sau những nỗ lực đó là giải nhì cấp tỉnh, giải nhất quốc gia và giải tư ISEF 2025.
Nhắc đến Hiếu, nhiều bạn học sinh bậc tiểu học, THCS ở Quảng Trị còn biết đến chàng trai này với vai trò là một hướng dẫn viên tận tình của tour học tiếng Anh tại các di tích lịch sử, danh thắng ở mảnh đất miền Trung như Huế, Quảng Trị, Quảng Bình… Hiếu gắn bó với việc tham gia lớp học ngoại khóa tiếng Anh ở Amazing English Tour từ lớp 4. “Ban đầu chỉ là học viên, lên lớp 7, em được thử làm Leader thực tập, rồi trở thành Leader chính thức. Mỗi chuyến dẫn tour là một lần rèn luyện: giao tiếp với du khách quốc tế, điều phối hoạt động, xử lý tình huống bất ngờ. Sau mỗi tour, em đều tự đánh giá bản thân, ghi lại những điểm cần cải thiện. Nhờ vậy, em học được kỹ năng mềm, tư duy phản biện, làm việc nhóm và thích ứng nhanh. Chính môi trường này đã bồi đắp cho em khả năng giao tiếp quốc tế và niềm đam mê mang hình ảnh Việt Nam ra thế giới”, Hiếu nói.
Từ nhỏ, Hiếu đã nuôi ước mơ đóng góp cho cộng đồng, dù là những việc nhỏ bé. Em chủ động tham gia hoạt động Đoàn, phong trào thanh niên, triển khai các dự án xã hội. “Điều quý giá nhất em nhận được chính là tình cảm, sự ủng hộ từ mọi người. Đó là nguồn động lực để em tiếp tục sẻ chia và đóng góp nhiều hơn”, Hiếu bày tỏ.
Hành trình đến với tấm vé SSEAYP
Hiếu biết đến SSEAYP từ khi mới vào cấp 3, nhưng phải chờ đến lớp 12 mới đủ tuổi đăng ký. Hồ sơ thành tích nổi bật giúp em vượt qua vòng xét tuyển, nhưng thử thách thực sự nằm ở vòng phỏng vấn trực tiếp bằng tiếng Anh và thi tài năng. Vốn đam mê âm nhạc nhưng không tiện mang đàn guitar, Hiếu chọn cách thể hiện khác biệt. Đó là lập trình một ứng dụng tạo hợp âm cho các bài hát về Việt Nam, kèm hình ảnh 3D in cờ Tổ quốc. Ý tưởng độc đáo này gây ấn tượng mạnh với ban giám khảo, đưa Hiếu vào danh sách 16 đại biểu Việt Nam tham gia SSEAYP 2026. Theo lịch trình, đoàn sẽ ghé Nhật Bản, Singapore, Thái Lan. Trên tàu, Hiếu và các thành viên sẽ tham gia diễn đàn, giao lưu văn hóa, giới thiệu quê hương. “Là đại biểu duy nhất của Quảng Trị góp mặt trong chương trình, em sẽ viết nội dung thuyết trình trên tàu để giới thiệu hình ảnh đất nước và con người Việt Nam, đặc biệt là câu chuyện về Quảng Trị, nơi có vùng đất Thành cổ kiên cường, giàu truyền thống hiếu học và chứa đựng nhiều tiềm năng vươn mình hội nhập. Em cũng sẽ mang theo những hình ảnh, vật phẩm đặc trưng của Quảng Trị để câu chuyện về mảnh đất và con người quê mình được bạn bè quốc tế hình dung rõ hơn”, Hiếu nói đầy tự hào.
| SSEAYP là chương trình giao lưu thanh niên thường niên do Chính phủ Nhật Bản phối hợp cùng các quốc gia ASEAN tổ chức từ năm 1974, nhằm tăng cường hiểu biết, thắt chặt tình hữu nghị và hợp tác giữa thanh niên trong khu vực. Dự kiến, hành trình lần thứ 49 sẽ diễn ra từ ngày 15-1 đến 17-2-2026 trên tàu Nippon Maru, xuất phát từ Nhật Bản đi qua Singapore, Thái Lan. Trong suốt hơn một tháng trên biển, các đại biểu sẽ đến chào xã giao lãnh đạo Chính phủ nước sở tại, tham quan cơ quan, trường học, danh lam thắng cảnh, giao lưu với thanh niên địa phương và trải nghiệm văn hóa bản địa các nước. |
Nhìn lại, Hiếu không xem các giải thưởng từ ISEF, khởi nghiệp, truyền thông là đích đến mà là bàn đạp. Trong 5 năm tới, chàng trai miền đất lửa này đặt mục tiêu phát triển đề tài khoa học ứng dụng, xây dựng mạng lưới kết nối thanh niên và tham gia các diễn đàn khu vực để mang tiếng nói thanh niên Việt ra thế giới. Hiếu bảo: “Em muốn mình không chỉ là người đạt giải mà còn là người đồng hành, truyền cảm hứng, tạo tác động tích cực lâu dài”.
Ở lứa tuổi đẹp nhất đời người – tuổi 18, hành trang của Hiếu là danh sách thành tích dày đặc, hàng trăm giờ tình nguyện, hàng chục dự án nghiên cứu và cộng đồng đã tham gia. Nhưng hơn hết, ở chàng trai này là tinh thần ham học hỏi, kiên trì và khát vọng đóng góp. Sinh ra và lớn lên trên mảnh đất Thành cổ, biểu tượng của ý chí kiên cường và truyền thống hiếu học, Lê Minh Hiếu đã sớm nuôi trong mình khát vọng vươn xa, mang tri thức và hình ảnh quê hương ra thế giới qua những chuyến tour tiếng Anh, những đêm miệt mài lập trình, đến giải thưởng quốc tế và tấm vé SSEAYP. Câu chuyện của Lê Minh Hiếu là minh chứng rõ ràng rằng sức trẻ, khi được dẫn dắt và nuôi dưỡng đúng hướng, có thể vươn xa ra biển lớn.
Thiên Phúc
Bình luận (0)