Sáng 15-10, Bảo tàng Lịch sử TP.HCM phối hợp với Bảo tàng TP.HCM, Bảo tàng Phụ nữ Nam bộ và Hội Cổ vật TP khai mạc trưng bày chuyên đề “Tượng gốm Sài Gòn xưa – Nghệ thuật và di sản”.
Trưng bày nhằm tôn vinh nghề gốm truyền thống và giá trị văn hóa đặc trưng của vùng đất Nam bộ.
Trưng bày chia thành 4 nhóm chủ đề: Tượng thờ Phật giáo gồm các hình tượng như Phật, Bồ Tát, La Hán, Diêm Vương, Hộ Pháp, Tiêu Diện… với tư thế và trang phục tuân thủ nghiêm ngặt quy tắc đồ tượng học Phật giáo.
Tượng thờ Đạo giáo, tiêu biểu là bộ Tam Quan Đại Đế gồm 9 tượng, trong đó 3 vị chính (Thiên Quan, Địa Quan, Thủy Quan) trong tư thế ngồi ngai, đi cùng là 6 người hầu đứng chầu.
Tượng thờ dân gian gồm các pho tượng đặc sắc như Ngọc Hoàng, Phúc Đức Thổ Địa, Quan Thánh Đế Quân, Chúa Tiên Nương Nương… mang đậm phong cách tạo hình dân gian.
Tượng trang trí kiến trúc bao gồm tượng các nhân vật Đạo giáo và dân gian như Bát Tiên, Ông Nhật – Bà Nguyệt, Lưu Hải câu cóc, Ngọc Nữ dâng bình… cùng các quần thể tiểu tượng (ngõa tích), thường được gắn trên mái đình, chùa, miếu, hội quán của cả người Việt lẫn người Hoa.
Bên cạnh giá trị mỹ thuật, một số bức tượng còn có giá trị lịch sử với minh văn chữ Hán ghi rõ niên đại chế tác, tên lò gốm và địa điểm sản xuất. Đây chính là nguồn tư liệu quý, giúp cho việc nhận diện và nghiên cứu sâu hơn về dòng gốm Sài Gòn xưa.
TS. Hoàng Anh Tuấn – Giám đốc Bảo tàng Lịch sử TP.HCM – cho biết, gốm là sản phẩm được tạo nên từ sự kết hợp hài hòa giữa đất, nước, men, lửa và đôi bàn tay khéo léo của con người.
Từ những nguyên liệu tưởng chừng đơn giản và thô sơ, qua các công đoạn: nhào nặn, tạo hình, tráng men, đem nung, nghệ nhân đã thổi hồn vào từng sản phẩm, biến chúng thành những tác phẩm nghệ thuật độc đáo, mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc.
Tại vùng đất Nam bộ, cùng với quá trình khai hoang lập ấp, nghề gốm cũng sớm hình thành và phát triển, tạo nên nhiều dòng gốm nổi tiếng như Sài Gòn, Lái Thiêu, Biên Hòa. Trong đó, gốm Sài Gòn xuất hiện từ thế kỷ 18-19, với các sản phẩm đa dạng như đồ gia dụng, vật liệu xây dựng, phù điêu, gốm trang trí kiến trúc và tượng thờ trong đình, chùa, hội quán. Đặc biệt, tượng thờ gốm Sài Gòn với tạo hình độc đáo, thể hiện rõ đời sống tâm linh phong phú của cư dân Sài Gòn nói riêng và Nam bộ nói chung.
“Trưng bày không chỉ tôn vinh nghề gốm truyền thống của vùng đất Sài Gòn – Gia Định mà còn là cách gìn giữ ký ức tinh thần của một vùng đất khai mở. Thông qua tượng gốm, chúng ta kết nối giá trị quá khứ và hiện tại, để di sản sống cùng đời sống đô thị hôm nay”, TS. Tuấn nhấn mạnh.
Trưng bày diễn ra đến hết ngày 17-11 tại Bảo tàng Lịch sử TP.HCM.
Hồ Trinh
Bình luận (0)