Tùy tiện đăng ảnh người khác để quảng cáo: Vi phạm pháp luật!

Vừa qua, MC Nguyễn Khánh Ly và ca sĩ Thu Minh đã bày tỏ bức xúc trên trang facebook cá nhân trước tình trạng bị “người lạ” tự tiện sử dụng hình ảnh cá nhân để quảng bá cho việc kinh doanh trà lợi sữa. Cả hai “người bị hại” đều đang nhờ luật sư vào cuộc để làm rõ vụ việc.

MC Khánh Ly và ca sĩ Thu Minh bức xúc khi hình ảnh con trai và hình ảnh của mình bị “thương hiệu” trà lợi sữa đăng quảng cáo một cách tùy tiện

“Người của công chúng” bị lợi dụng

“Đau lòng quá! Bữa giờ kìm nén lắm! Hôm nay nhìn thấy cái hình này thì bật khóc vì tổn thương thật sự, vì nó đánh vào trái tim của một người mẹ, đó là con. Họ lấy hẳn cái post của mình, cả đích danh tên Win, hình Win lúc còn đỏ hỏn để PR cho họ…”. Đó là lời tự sự của MC Nguyễn Khánh Ly, người dẫn chương trình của hàng loạt talk show được nhiều người yêu thích như “Hộp bí mật”, “Bệnh viện nụ cười”, “Vui sống mỗi ngày”… Nội dung status của nữ MC xinh đẹp được đăng tải vào lúc 10 giờ sáng ngày 3-8 đã “tố cáo” tài khoản “Trà lợi sữa Pù Mát – đặc trị mất sữa ít sữa” đã rất nhiều lần sử dụng tùy tiện hình ảnh của mẹ con chị (trên facebook) để quảng cáo cho sản phẩm của mình. Chị khẳng định: “Tôi đã từ chối không nhận PR cho hãng lợi sữa nào và cố gắng dành dụm chút thời gian ngoài công việc để chăm con. Bên cạnh đó tôi đã chia sẻ rất nhiều kinh nghiệm từ bản thân trong việc nuôi con bằng sữa mẹ cho mọi người thông qua những hình ảnh, video clip và bài viết trên trang facebook cá nhân. Vậy mà tất cả những công sức đó ngày hôm nay, người ta lấy để làm PR cho một sản phẩm mà tôi chưa biết đến vì lợi ích của họ”.

Khánh Ly cho biết, cách đây một tháng, chị đã nhắn tin yêu cầu chủ tài khoản này gỡ hình ảnh con chị, nhưng yêu cầu đó đã không được thực hiện. Sau đó, chồng của Khánh Ly đã nêu rõ Luật Bản quyền hình ảnh, nhưng “Trà lợi sữa Pù Mát” chẳng những không tháo gỡ ảnh, mà còn thách thức bằng cụm từ “Cút đi”. Thậm chí chủ nhân tài khoản này đã khóa comment và lấy cả hình ảnh tủ sữa mẹ của Khánh Ly rồi “đóng” logo thương hiệu của mình vào. Trước hành động cố tình này, Khánh Ly không khỏi thắc mắc: “Không lẽ sử dụng những sản phẩm lợi sữa không có hiệu quả thật, hình thật, phản hồi thật của khách hàng nên phải lấy hình ảnh từ những người không sử dụng sản phẩm lợi sữa như mình để làm hình minh họa. Vậy khác nào đi lừa dối các mẹ sữa để bán hàng?”.

Cũng là “nạn nhân” của “thương hiệu” trà lợi sữa trên, vào sáng 31-7 ca sĩ Thu Minh cũng đã bày tỏ nỗi ấm ức trên facebook cá nhân khi phát hiện “Trà lợi sữa Pù Mát” tự ý đăng tải hình ảnh và những chia sẻ kinh nghiệm bảo quản sữa mẹ đông lạnh của mình. Bên cạnh hình ảnh của Thu Minh còn có hình tủ sữa của Khánh Ly, bị “trà trộn” với sản phẩm của Pù Mát. Việc chưa từng biết đến sản phẩm trà lợi sữa này, nhưng đã bị gán ghép sai sự thật khiến ca sĩ Thu Minh bức xúc: “Tại sao người ta lại đem những thành quả tự nhiên trong những tháng ngày nhọc nhằn vắt sữa cho con của tôi để đem ra quảng cáo cho một sản phẩm mà bản thân tôi còn chưa biết đến, thì nói chi là đem ra để kêu gọi các bà mẹ sử dụng. Tôi mong rằng các bà mẹ hãy chia sẻ thông tin này để tránh những trường hợp vì nghĩ rằng Minh sử dụng mà sử dụng theo để rồi gặp những hậu quả không mong muốn”. Trước tình trạng hình ảnh và thông tin cá nhân bị sử dụng tùy tiện, MC Khánh Ly và ca sĩ Thu Minh đều đang nhờ luật sư vào cuộc để làm rõ sự việc.

Vi phạm điều 32 Bộ luật Dân sự năm 2015

Theo nhận định của luật sư Nguyễn Thị Ngọc Tài (Đoàn luật sư TP.HCM), việc một cá nhân hay tổ chức sử dụng hình ảnh của người khác cho mục đích nào đó (không phân biệt thương mại hay phi thương mại), mà chưa được phép của người có quyền cá nhân đối với hình ảnh đó thì được xem là hành vi vi phạm pháp luật theo quy định của Bộ luật Dân sự 2015. Cụ thể, tại khoản 1, điều 32 Bộ luật Dân sự 2015 quy định: “Cá nhân có quyền đối với hình ảnh của mình. Việc sử dụng hình ảnh của cá nhân phải được người đó đồng ý. Việc sử dụng hình ảnh của người khác vì mục đích thương mại thì phải trả thù lao cho người có hình ảnh, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác”. Bên cạnh đó, tại khoản 3 điều 32 Bộ luật Dân sự 2015 cũng quy định: “Việc sử dụng hình ảnh mà vi phạm quy định tại điều này, thì người có hình ảnh có quyền yêu cầu tòa án ra quyết định buộc người vi phạm, cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan phải thu hồi, tiêu hủy, chấm dứt việc sử dụng hình ảnh, bồi thường thiệt hại và áp dụng các biện pháp xử lý khác theo quy định của pháp luật.” Ngoài ra, hành vi trên còn vi phạm Nghị định 158/2013/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa, thể thao, du lịch và quảng cáo. Cụ thể, tại mục b, khoản 3, điều 51 quy định: “Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng đối với trường hợp quảng cáo có sử dụng hình ảnh, lời nói, chữ viết của cá nhân khi chưa được cá nhân đó đồng ý, trừ trường hợp được pháp luật cho phép”.

Điều đáng nói là quy định của pháp luật rất rõ ràng về bản quyền hình ảnh cá nhân, nhưng trong thực tế hành vi xâm phạm này vẫn diễn ra khá phổ biến. Những chủ thể vi phạm thường sử dụng hình ảnh “người của công chúng” như nghệ sĩ, ca sĩ, MC cho mục đích thương mại để kiếm lợi cho mình, nhưng lại không xin phép chủ thể có quyền đối với hình ảnh. Điều đáng nói là khi sự việc xảy ra, “người bị hại” thường có xu hướng tự dàn xếp hoặc im lặng cho qua, nên tình trạng này vẫn còn tiếp diễn. Do đó, trong trường hợp lâm vào các tình huống tương tự, giới chuyên môn khuyên “người của công chúng” nên nhờ cơ quan chức năng can thiệp, xử lý. Đây là động thái vừa để bảo vệ quyền lợi cá nhân, vừa góp phần ngăn chặn hành vi xâm phạm quyền cá nhân một cách triệt để.

Bích Vân