Tuyển sinh ĐH-CĐ 2013: Ngổn ngang trước kỳ thi

Thanh tra Bộ GD-ĐT lại vừa có công văn xử lý sai phạm liên thông, liên kết đối với 7 trường ĐH, CĐ. Trường ĐH Dược Hà Nội vừa bị Thanh tra Bộ GD-ĐT xử phạt vi phạm hành chính theo quy định của Chính phủ số tiền 5 triệu đồng do tuyển sinh chương trình liên kết đào tạo với nước ngoài với Trường ĐH Paris Descartes, Trường ĐH Paul Sabatier – Toulouse III, Trường ĐH Aix – Marseille (Cộng hòa Pháp) sai đối tượng 2 người. Hai học viên tuyển sai quy định không có bằng DELF B1, Trường ĐH Dược Hà Nội phải cho thôi học, trả lại các khoản tiền đã thu của người học và chịu mọi chi phí cho việc trả lại đối với người học.Trường ĐH Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội bị xử phạt 60 triệu đồng do tuyển sinh các chương trình liên kết đào tạo với nước ngoài sai đối tượng theo quy định của các quyết định cho phép thực hiện chương trình của Bộ GD-ĐT. Thanh tra bộ buộc Trường ĐH Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội phải kiểm tra, rà soát, cho thôi học và trả lại các khoản tiền đã thu cho người học, chịu mọi chi phí cho việc trả lại đối với số sinh viên đã tuyển sai đối tượng.Trường ĐH dân lập Hải Phòng bị xử phạt hành chính với số tiền 7,5 triệu đồng do năm 2010, trường đã tuyển sinh và đào tạo 225 sinh viên (SV) (khóa 4) từ trình độ CĐ liên thông lên trình độ ĐH chính quy tại trường khi không được Bộ GD-ĐT giao chỉ tiêu đào tạo liên thông. Thanh tra bộ xử phạt hành chính theo quy định của Chính phủ đối với Trường CĐ Xây dựng số 2 – TP.HCM với số tiền là 15 triệu đồng do vi phạm về quản lý, cấp phát văn bằng theo quy định. Bộ yêu cầu trường thu hồi, hủy bỏ số bằng tốt nghiệp CĐ đã cấp sai quy định và tổ chức đào tạo, thi tốt nghiệp, cấp bằng cho người học khi có đủ điều kiện theo quy định. Trường CĐ Sư phạm Lào Cai bị xử phạt hành chính 4 triệu đồng theo quy định của Chính phủ do năm 2010, trường đã tuyển sinh và đào tạo 310 SV hệ vừa làm vừa học trình độ CĐ tại trường khi không được Bộ GD-ĐT giao chỉ tiêu đào tạo hệ vừa làm vừa học. Trường ĐH Nông nghiệp Hà Nội bị xử phạt7,5 triệu đồng do trường tuyển sinh chương trình liên kết đào tạo với Hội đồng liên ĐH Cộng đồng Pháp ngữ Bỉ sai đối tượng 3 người. Thanh tra bộ yêu cầu nếu trước 1-8-2013, ba học viên tuyển sai chưa đạt trình độ tiếng Anh TOEFL 450, Trường ĐH Nông nghiệp Hà Nội phải cho thôi học, trả lại các khoản tiền đã thu của người học và chịu mọi chi phí cho việc trả lại đối với người học.

Trước đó, bộ cũng đã ra quyết định xử phạt hành chính với CĐ ASEAN, ĐH Công nghệ Vạn Xuân, ĐH Tài chính Ngân hàng Hà Nội cũng liên quan đến vấn đề liên thông, liên kết. Chánh thanh tra Bộ GD-ĐT Nguyễn Huy Bằng cho biết: Đây là kết quả của việc kiểm tra, chấn chỉnh việc đào tạo tại chức, đào tạo liên kết với nước ngoài bảo đảm chất lượng, hiệu quả với các trường mà Bộ GD-ĐT thực hiện theo kết luận 51 của Ban Chấp hành TƯ.

Đối với những trường đã mắc sai phạm vượt chỉ tiêu mà biện pháp xử lý yêu cầu là chuyển SV đủ điều kiện sang trường khác nhưng SV không đủ điều kiện, đủ tiêu chuẩn thì phải hủy quyết định và trả lại học phí cho SV. Quan điểm của bộ là xử phạt luôn theo hướng đặt quyền lợi của SV lên trên nhưng không thể cứ làm theo hướng “phạt để cho tồn tại”. Tuy nhiên, có thể thấy, trường nào bộ đến kiểm tra cũng đều có sai phạm dù ít dù nhiều. Do đó, những trường chưa bị kiểm tra không có nghĩa là không có sai phạm.

Trước mùa tuyển sinh, Hiệp hội Các trường ngoài công lập đã đệ trình lên Bộ GD-ĐT một số phương án tuyển sinh của các trường. Tuy nhiên, cho đến giờ, chưa có một quyết định nào của lãnh đạo bộ được đưa ra. Trong khi đó, các trường ngoài công lập năm nay một lần nữa lại phải đối mặt với những khó khăn thách thức mới trong công tác tìm nguồn tuyển sinh. Năm 2012, tổng chỉ tiêu ĐH, CĐ 560.000; năm nay đã vọt lên 643.423 chỉ tiêu. Điều đáng nói, tổng số học sinh thi tốt nghiệp năm nay giảm rất nhiều, chỉ có 942.600 thí sinh. Như vậy, tính một cách cơ học, để các trường ĐH, CĐ tuyển đủ 643.423 chỉ tiêu, hơn 900.000 học sinh năm nay phải tốt nghiệp hết và phải đạt điểm sàn hết thì tỷ lệ chọi vào ĐH, CĐ mới được là 1 chọi 1,46 (1,46 học sinh thì có 1 học sinh đi học ĐH, CĐ). Chưa kể hiện cả nước có 150 đầu mối dạy CĐ nghề, mỗi đầu mối chỉ cần tuyển 1.000 chỉ tiêu là đã thêm 150.000 người học; hệ vừa học vừa làm được tuyển số chỉ tiêu bằng 1/2 hệ chính quy nữa thì số người phải đi học cao hơn bậc phổ thông (tính từ CĐ nghề trở lên) sẽ âm.

Đó là còn chưa kể, các trường ngoài công lập còn phải đưa ra các giải pháp để không phải nằm trong “danh sách đen” có nguy cơ phải giải thể theo cam kết thành lập trường. Theo đánh giá của UB VHGDTNTN&NĐ, việc thực hiện các cam kết nhìn chung còn chậm và gặp nhiều khó khăn. Nhiều cơ sở giáo dục ĐH, khi lập dự án thành lập trường thì các bộ, ngành chủ quản, lãnh đạo các địa phương đưa ra rất nhiều cam kết cả về đất đai, đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị cũng như các chính sách về đào tạo, phát triển đội ngũ… nhưng sau khi đi vào hoạt động, việc thực hiện các cam kết này rất hạn chế. Việc cấp đất, mở rộng diện tích cho các trường, đặc biệt là đối với các trường ngoài công lập còn rất nhiều khó khăn, vướng mắc ngay từ khâu quy hoạch giới thiệu địa điểm xây dựng trường. Việc đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất, mua sắm trang thiết bị của các trường mới thành lập còn nhiều bất cập, nhất là đối với các trường thuộc địa phương. Tỉ lệ triển khai đầu tư xây dựng cơ sở vật chất của nhiều trường thường chỉ đạt khoảng 50% so với cam kết, cá biệt có trường chỉ đạt khoảng 10% (Trường CĐ Kinh tế Kỹ thuật Phú Thọ…) và đôi khi còn diễn ra tình trạng lãng phí trong đầu tư xây dựng (Trường CĐ Cộng đồng Hậu Giang…). Trang thiết bị thí nghiệm, thực hành của nhiều cơ sở mới thành lập vẫn còn hạn chế, hệ thống thư viện còn nhỏ; một số trường đã xây dựng được thư viện điện tử nhưng dữ liệu còn nghèo và chưa thực sự đáp ứng được yêu cầu đào tạo, nghiên cứu khoa học, nhất là đối với các ngành nghề kỹ thuật, công nghệ.

Một mùa tuyển sinh nữa lại đến và dường như giáo dục ĐH của Việt Nam vẫn chưa hết các vấn đề tồn tại.

Nghiêm Huê