Ukraine dùng vũ khí mật của Mỹ đánh vào sân bay ở Crimea?

Các tên lửa này được sử dụng lần đầu tiên vào sáng 17-4, nhằm vào một sân bay Nga ở Crimea, cách chiến tuyến Ukraine khoảng 165 km.

Ukraine đã sử dụng vũ khí này lần thứ hai trong đêm cùng ngày để chống lại lực lượng Nga ở Đông Nam Ukraine.

Hệ thống tên lửa chiến thuật quân đội (ATACMS). Ảnh: Reuters

Theo hãng tin Reuters, cố vấn an ninh quốc gia Nhà Trắng Jake Sullivan xác nhận có một "số lượng đáng kể" tên lửa đã được gửi đến Ukraine và cho biết Mỹ sẽ gửi thêm. Theo ông Sullivan, Ukraine đã cam kết chỉ sử dụng những vũ khí này bên trong lãnh thổ Ukraine chứ không phải ở Nga.

Ông Sullivan tiết lộ một số tên lửa nằm trong gói vũ khí trị giá 1 tỉ USD cho Ukraine mà Tổng thống Joe Biden đã phê duyệt hôm 24-4. 

Việc có gửi Hệ thống tên lửa chiến thuật quân đội (ATACMS) với tầm bắn lên tới 300 km cho Ukraine hay không đã được thảo luận ở Mỹ trong nhiều tháng. ATACMS tầm trung được cung cấp vào tháng 9 năm ngoái.

Lầu Năm Góc ban đầu phản đối việc triển khai tên lửa tầm xa vì lo ngại việc giảm số tên lửa trong kho dự trữ sẽ ảnh hưởng đến khả năng sẵn sàng chiến đấu của quân đội Mỹ. Bên cạnh đó cũng xuất hiện lo ngại Ukraine sẽ sử dụng chúng để tấn công các mục tiêu sâu bên trong nước Nga.

Quan chức Mỹ cáo buộc việc Nga sử dụng tên lửa đạn đạo tầm xa do Triều Tiên cung cấp vào tháng 12-2023 và tháng 1 đã khiến Washington đổi ý. Tuy nhiên, Nga chưa từng xác nhận việc nhận và sử dụng tên lửa Triều Tiên.

Một nguyên nhân khác khiến Mỹ đổi ý, theo Reuters, là việc Nga nhắm mục tiêu vào cơ sở hạ tầng quan trọng của Ukraine. Tổng thống Biden đã gặp đội ngũ an ninh vào giữa tháng 2 và đồng ý gửi tên lửa tầm xa tới Ukraine.

Thách thức vào thời điểm đó là tìm ra cách trả tiền cho số tên lửa này. Mỹ đã cạn kiệt tất cả khoản tài trợ trong khi Quốc hội chưa thông qua dự luật viện trợ. Cơ hội đã xuất hiện vào tháng 3 khi một số hợp đồng của Lầu Năm Góc được đưa ra đấu thầu. Nhà Trắng đã có thể sử dụng số tiền chênh lệch để gửi gói viện trợ 300 triệu USD hỗ trợ cho Ukraine.

Khi đó, ông Biden đã yêu cầu đưa ATACMS tầm xa vào gói tài trợ này nhưng thực hiện một cách bí mật để duy trì an ninh và đảm bảo yếu tố bất ngờ cho các hoạt động của Ukraine.