Ùn tắc giao thông ở TP.HCM: Kỳ 1: Đâu là nguyên nhân

Nhằm phát huy thành quả đạt được trong những năm trước, những tháng đầu năm 2011, TP.HCM tiếp tục triển khai nhiều biện pháp để công tác bảo đảm trật tự ATGT có được kết quả cao hơn. Tuy nhiên, tai nạn giao thông (TNGT) xảy ra vẫn còn nhiều. Cụ thể, trong 7 tháng đầu năm 2011, trên địa bàn TP xảy ra 568 vụ TNGT, làm 487 người chết và 291 người bị thương; so với 7 tháng năm 2010 thì tăng cả 3 mặt. Về đường sắt, trong 7 tháng năm 2011 xảy ra 4 vụ tai nạn, làm chết 4 người, không có người bị thương; so với cùng kỳ năm 2010 tăng 2 vụ, tăng 2 người chết.Tình hình trật tự ATGT ở lĩnh vực đường bộ trên địa bàn TP.HCM riêng trong tháng 7-2011 xảy ra 86 vụ TNGT, làm 75 người chết và 31 người bị thương. So với cùng kỳ năm ngoái tăng 8,86%, số người chết tăng 15,38% và số người bị thương giảm 13,89%. So với tháng 6, tăng 1,18% về số vụ TNGT, số người chết tăng 2,74%, số người bị thương giảm 22,50%. Cũng trong tháng 7 vừa qua, lực lượng CSGT TP đã kiểm tra, phát hiện và xử lý 116.917 trường hợp vi phạm, thực hiện quyết định xử phạt 102.341 trường hợp. Trong đó, Phòng CSGT đường bộ-đường sắt đã kiểm tra, phát hiện và xử lý 90.092 trường hợp vi phạm, thực hiện quyết định xử phạt 80.212 trường hợp. Nếu tính về tình trạng ùn tắc giao thông thì riêng trong 6 tháng đầu năm 2011, có xu hướng tăng lên. Cụ thể, xảy ra 24 vụ ùn tắc giao thông kéo dài từ 30 phút trở lên, cao hơn 9 vụ so với cùng kỳ năm 2010. Trên thực tế hàng năm, số vụ ùn tắc giao thông dưới 30 phút trên địa bàn TP lên đến hàng ngàn vụ. Nếu như trước đây, tình trạng kẹt xe thường diễn ra vào giờ cao điểm và ở một số điểm nhất định thì giờ đây ùn tắc giao thông đã lan ra hầu như khắp nơi và bất cứ giờ nào vào ban ngày.

Hiện nay, rất nhiều người đi đường bất chấp Luật Giao thông, ngang nhiên vi phạm các lỗi cơ bản như: giành đường, phóng nhanh, vượt ẩu, đổi hướng bất ngờ, tránh vượt không đúng quy định, không chấp hành các biển báo, đi ngược chiều, lưu thông lấn phần đường… Trong khi đó, cơ quan quản lý giao thông phân luồng giao thông trên nhiều tuyến chưa hợp lý. Việc tái lập mặt đường cẩu thả của một số đơn vị thi công cũng như tình trạng ngập nước các tuyến đường cũng là nguy cơ gây TNGT và ùn tắc giao thông. Lực lượng CSGT do quá mỏng cho nên thường đến chậm khi xảy ra các vụ ùn tắc giao thông. Một nguyên nhân khác là tình trạng lấn chiếm lòng, lề đường vẫn còn phổ biến. Một số đầu cầu bị chiếm dụng làm nơi họp chợ. Nhiều trường học đóng trên những tuyến đường giao thông chính nên rất dễ xảy ra tình trạng kẹt xe khi phụ huynh tập trung chờ đưa đón học sinh. Tuy nhiên, nguyên nhân sâu xa làm cho công tác bảo đảm trật tự ATGT ở TP chưa đạt hiệu quả cao là do sự mất cân đối giữa số lượng phương tiện giao thông lưu thông trên đường và cơ sở hạ tầng kỹ thuật giao thông. TP.HCM là nơi có số lượng phương tiện giao thông tăng nhanh nhất nước.

Chỉ tính trong sáu tháng đầu năm nay, Phòng CSGT đường bộ, đường sắt đã đăng ký mới cho 13.998 xe ô tô và 180.368 xe mô tô, gắn máy, nâng tổng số phương tiện hoạt động trên địa bàn lên 5.176.298 xe (trong đó có 469.872 xe ô tô và 4.754.987 xe mô tô, gắn máy). Bên cạnh đó, hàng ngày có hàng chục ngàn lượt xe các loại đăng ký ngoài TP qua lại trên đường. Phương tiện vận tải hành khách công cộng, hiện nay chủ yếu là xe buýt chưa thu hút được nhiều “thượng đế” nên chỉ đáp ứng được khoảng 8% nhu cầu đi lại của nhân dân. Trong khi đó, cơ sở hạ tầng, kỹ thuật giao thông tuy được cải thiện nhưng không thể theo kịp tốc độ phát triển chóng mặt của các phương tiện giao thông, nhất là xe gắn máy. TP.HCM có gần 3.900 con đường với chiều dài khoảng 3.600 km. Tuy nhiên, 70% trong số đó có chiều rộng mặt đường nhỏ hơn 7m. Mật độ đường giao thông so với diện tích TP chỉ đạt khoảng 1,8 km/km2. Nhưng điều đáng quan tâm hơn cả là có tới hơn 4.300 nút giao thông, trong đó chỉ có 16 nút là khác mức (có cầu vượt), còn lại là đồng mức. Đó, chính là nguyên nhân hàng đầu làm cản trở giao thông và tiềm ẩn những vụ ùn tắc giao thông.