Ước mơ người lớn, bi kịch trẻ con

Có mặt tại khu vực khám bệnh của BV Tâm thần TP.HCM, chúng tôi gặp một gia đình đưa con đến khám. Đang chờ đợi bỗng cô bé bật khóc khiến người mẹ hốt hoảng. Một lúc sau em mới chịu nín, nhưng gương mặt vẫn lộ rõ vẻ thảng thốt. Chị Nguyễn Thị V. (nhà ở Tiền Giang) – mẹ cô bé – rơm rớm nước mắt: “Cháu đang học lớp 12. Từ trước tới nay, năm nào cháu cũng đạt danh hiệu HS khá giỏi. Năm nay, muốn con thi vào ĐH Kinh tế TP.HCM nên vợ chồng tôi động viên con ráng học hết sức. Mới chừng hai tuần nay, cháu không chịu học hành, lúc nào cũng ngơ ngơ ngác ngác. Có lần, nửa đêm đang ngủ cháu bật dậy ngồi nói lảm nhảm rồi khóc hu hu. Lần khác, cháu đã giận dữ xé nát sách vì không giải được bài tập”.

Một trường hợp khác, em H.A – là HS giỏi của một trường THCS nổi tiếng tại TP.HCM. Nhưng thời gian gần đây, chị T.A, mẹ H.A bắt đầu lo ngại khi thấy con trở nên trầm lặng, hay buồn và liên tục hỏi mẹ về những câu chuyện liên quan đến cái chết. Đến phòng khám trẻ em, BV Tâm thần TP.HCM, chị mới hiểu sự kỳ vọng của gia đình về chuyện học hành, thi cử của con vô tình đã đặt lên vai trẻ một áp lực nặng nề. Qua các bác sĩ, chị T.A mới biết con rất có ý thức về việc học hành nên cháu tranh thủ học ngày học đêm. Lúc nào cháu cũng lo thua kém bạn bè, sợ ba mẹ trách mắng vì bị điểm thấp, sợ không vào được trường điểm… Căng thẳng, mệt mỏi khiến khả năng tập trung và trí nhớ của cháu sa sút. Kết quả học tập sút kém càng khiến cháu căng thẳng và bị áp lực… Lúng túng trong cái vòng luẩn quẩn, H.A bỗng nghĩ đến cái chết vì thấy mình là đứa bất tài, vô dụng, không làm cha mẹ hài lòng. BS Trịnh Tất Thắng, Giám đốc BV Tâm thần TP.HCM cho biết: “Do tâm lý ngại đến BV Tâm thần, nhiều phụ huynh chỉ đưa trẻ đến phòng khám sau khi đã đến nhiều nơi khác không có kết quả. Vì vậy, hầu hết trẻ được đưa đến đây đều đã ở giai đoạn khá trầm trọng. Bên cạnh đó, một số phụ huynh cũng chưa thật sự quan tâm đến những biểu hiện bất thường của con”.

Nỗi lo con cái căng thẳng trong mùa thi đã khiến không ít phụ huynh phạm sai lầm khi cho con sử dụng thuốc tăng cường trí nhớ. Tại nhà thuốc H. (Q.10, TP.HCM), chúng tôi chứng kiến nhiều phụ huynh tìm mua thuốc giúp con ôn thi tốt. Chị Huỳnh Ph. đang lúng túng trước hai loại thuốc Tanakan và Berocca do người bán giới thiệu. Đã tham khảo trước ý kiến của một số bác sĩ, chúng tôi hỏi: “Tanakan hình như là thuốc điều trị chứng suy giảm trí năng, bệnh lý của người lớn tuổi?”. Cô bán hàng trả lời không chút đắn đo: “Dùng cho HS cũng không sao, vì thuốc có tác dụng giúp tăng cường trí nhớ”. Còn chị K.T (Q.3 – TP.HCM) cho biết: “Năm nay hai đứa con tôi đều học cuối cấp. Đứa lớn thi đại học, đứa nhỏ thi vào lớp 10. Các cháu than học bài không vô, không nhớ nổi bài. Nghe nói các nhà thuốc Tây có loại thuốc Arcalion và Nootropyl giúp HS tăng cường trí nhớ cũng như khả năng tập trung nên tôi cũng muốn cho hai cháu thử bởi tôi đọc công dụng đầu tiên ghi trong tờ hướng dẫn sử dụng bằng tiếng Việt là giúp cải thiện trí nhớ có dấu hiệu sa sút. Nhưng thật sự, tôi cũng hơi hoang mang vì không biết có đúng như vậy không”.

Cái sự “hoang mang” của chị K.T là hoàn toàn có cơ sở bởi theo BS Nguyễn Tường Vũ khuyến cáo thì: “Chưa thí nghiệm khoa học nào chứng minh có một loại thuốc tạo ra trí thông minh, tăng cường trí nhớ đối với người bình thường. Trí nhớ một phần là khả năng bẩm sinh, một phần phải do luyện tập. Do vậy, thuốc chỉ có tác dụng hỗ trợ tạm thời, không có tác dụng như thần dược giúp tăng cường trí nhớ và cũng không được phép lạm dụng. Việc sử dụng thuốc vô tội vạ, không theo chỉ dẫn của bác sĩ còn có thể gây hại cho HS và là nguyên nhân gây ra những triệu chứng mau quên, buồn ngủ. Một số loại thuốc bổ thần kinh nếu dùng lâu ngày có thể gây rối loạn hành vi, hoang tưởng, suy gan, suy thận, cơ thể bị suy kiệt…”.