Vẫn âm ỉ “chạy trường”

Năm học 2015-2016, con gái đầu lòng của anh Quốc (Q.4, TP.HCM) sẽ vào lớp 1. Ngay từ khi con mới chuyển từ lớp chồi lên lớp lá, anh Quốc đã ngược xuôi tìm hiểu về các trường tiểu học trên địa bàn quận và đặc biệt là ngôi trường mà con anh sẽ vào học theo phân tuyến của Phòng GD-ĐT Q.4. Mặc dù Q.4 có nhiều trường cơ sở vật chất khang trang nhưng anh Quốc vẫn không chọn được trường nào. Sau đó anh chuyển “địa bàn” sang Q.1 và Q.3. Tại đây, anh đã sàng lọc ra 4 trường (mỗi quận 2 trường) và bắt đầu chiến dịch “chạy trường”.

Anh Quốc tâm sự: “Vợ chồng tôi muốn con mình được học ở một ngôi trường, vì có vậy bé mới phát triển tốt. 4 trường mà tôi chọn để “chạy” cho con đều là những trường có uy tín lâu năm, cơ sở vật chất tốt, giáo viên có chuyên môn vững vàng. Vả lại, tôi thì làm ở Q.3, bà xã làm ở Q.1 nên việc đưa đón cũng tiện hơn nếu cháu phải học đúng tuyến gần nhà”.

Trước đó, vợ chồng anh Quốc cũng đã hai lần “chạy trường” cho hai đứa con vào một trường mầm non ở Q.1.

Giống anh Quốc, chị Phượng (thị trấn Nhà Bè) cũng đang tìm mối “chạy trường” cho con. Hiện con chị đang học lớp 5 Trường Tiểu học Phú Mỹ (Q.7). 5 năm trước, chị cũng đã mất một số tiền kha khá để “chạy” cho con từ Trường Tiểu học Trần Thị Ngọc Hân (Nhà Bè) về đây. Bây giờ, “Qua tìm hiểu tôi được biết con mình sẽ vào học lớp 6 tại Trường THCS Phạm Hữu Lầu. Tuy nhiên trường có vẻ hơi nhỏ, vì vậy tôi muốn xin cho con học ở Trường THCS Hoàng Quốc Việt. Trước lễ 30-4, tôi có ghé vào trường gặp Ban Giám hiệu thì được trả lời là trường chỉ nhận trái tuyến đối với các trường hợp học sinh có ba hoặc mẹ là giáo viên, nhân viên trong trường. Điều kiện này thì con tôi không có nhưng không đi đường thẳng được thì phải đi đường vòng. Dù sao thì việc học hành của con cái cũng rất quan trọng, nếu không vào được những trường tốt thì phụ huynh làm sao mà yên tâm…”, chị Phượng thổ lộ.

Vấn nạn “chạy trường” đã diễn ra hàng chục năm nay ở các TP lớn, nhất là Hà Nội và TP.HCM. Mặc dù ngành GD-ĐT đang ra sức ngăn chặn nạn “chạy trường” nhưng tiếc rằng căn bệnh này không những không giảm mà đang bắt đầu lan ra các địa phương khác.

Riêng TP.HCM, mấy năm trở lại đây, theo chỉ đạo của UBND TP thì các trường tuyệt đối không nhận học sinh trái tuyến ngoài quận, huyện. Chỉ đạo thì là vậy nhưng trên thực tế học sinh trái tuyến ngoài quận, huyện vẫn xuất hiện ở khá nhiều trường “điểm”. Năm học 2014-2015, trong ngày công bố danh sách học sinh trái tuyến trúng tuyển vào lớp 1 của một trường tiểu học “điểm” ở Q.1, một phụ huynh cho tôi biết: “Hộ khẩu ở huyện Nhà Bè, tạm trú ở Q.Tân Bình nhưng con tôi vẫn có tên trong danh sách trúng tuyển”. Và khi chị cho biết người phê vào đơn xin học trái tuyến cho con chị là ai thì tôi không còn ngạc nhiên tại sao bé lại có tên trong danh sách trúng tuyển.

Cho con học trái tuyến, phụ huynh không chỉ mất kinh phí “chạy trường” mà còn rất vất vả trong việc đưa rước con vì trường và nhà cách nhau quá xa. Song, phụ huynh vẫn cứ muốn “chạy”. Và lý do duy nhất là họ muốn con mình có được môi trường giáo dục tốt nhất…

Không thể phủ nhận trong những năm gần đây, chất lượng giáo dục ở các quận, huyện đang dần đi đến sự đồng đều. Riêng điểm chuẩn vào lớp 10 của các trường THPT công lập ở các quận, huyện vẫn còn có sự chênh lệch tương đối. Trong khi điểm bình quân vào lớp 10 ở Q.1, Q.3, Q.5 là trên 30 điểm, thì ở các quận ven chỉ khoảng  23-25 điểm, ở ngoại thành còn thấp hơn nhiều. Thậm chí có những trường chỉ 13 điểm (3 môn) cũng trúng tuyển nguyện vọng 1. Đầu vào thấp thì đương nhiên đầu ra cũng… thấp. Tỷ lệ học sinh đậu ĐH-CĐ, học sinh giỏi cấp TP… ở các trường này khá khiêm tốn. Nếu những trường như THPT Bùi Thị Xuân, Nguyễn Thị Minh Khai… tỷ lệ đậu ĐH lên tới 90, thậm chí là 100% thì các trường ở vùng ven, ngoại thành chỉ chiếm 30-60%. Trong khi đó, hiện nay hầu hết phụ huynh vẫn hướng con cái vào việc học ĐH.

Bên cạnh đó, các trường ở khu vực nội thành, nhất là các trường “điểm” tổ chức nhiều hoạt động ngoại khóa hơn, giáo viên bộ môn cũng đầy đủ hơn. Vì vậy học sinh được phát triển toàn diện. Trình độ ngoại ngữ, tin học của học sinh cũng khá hơn…

Với một thực tế như vậy, thật khó để trị dứt căn bệnh “chạy trường”. Nhưng không phải “cái gì khó thì bỏ” mà cần phải chấm dứt tình trạng “thư tay”, “bút phê” ở ông nọ, bà kia gây khó dễ cho hiệu trưởng các trường. Và thêm vào đó, TP cần đầu tư nhiều hơn nữa cho vùng ven và ngoại thành. Ngoài đầu tư cơ sở vật chất như xây dựng trường lớp khang trang, trang thiết bị hiện đại, còn phải đầu tư cả con người – đó là một đội ngũ giáo viên đủ về số lượng và đảm bảo về chất lượng, đặc biệt những giáo viên này phải sống được bằng nghề dạy học…

Và khi chất lượng giáo dục ở các trường đã thật sự ngang nhau thì phụ huynh không còn phải vất vả “chạy trường” cho con.

Bài, ảnh: Hòa Triều