- 1 Vận dụng tinh thần “ Không có gì quý hơn độc lập, tự do” của Bác Hồ
“Không có gì quý hơn độc lập, tự do” trong “Lời kêu gọi đồng bào và chiến sĩ cả nước” vào ngày 17-7-1966, khi đế quốc Mỹ mở rộng đánh phá miền Bắc – câu nói bất hủ của Chủ tịch Hồ Chí Minh không chỉ là kim chỉ nam cho sự nghiệp cách mạng giải phóng dân tộc Việt Nam mà còn là một triết lý sống sâu sắc, mang tính thời đại…
Câu nói “Không có gì quý hơn độc lập, tự do” được Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định trong bối cảnh đất nước đang đấu tranh quyết liệt với đế quốc Mỹ và chính quyền tay sai để giành độc lập và thống nhất. Độc lập ở đây không chỉ là độc lập của một quốc gia mà còn là sự tự do của mỗi con người – tự do tư tưởng, tự do hành động và tự do mưu cầu hạnh phúc. Với Chủ tịch Hồ Chí Minh, độc lập và tự do không chỉ là mục tiêu chính trị mà còn là giá trị nhân văn cao cả, là điều kiện tiên quyết để con người sống đúng nghĩa. Trong thời đại ngày nay, khi chiến tranh đã lùi xa, ý nghĩa của “độc lập, tự do” không còn bó hẹp trong phạm vi đấu tranh chống ngoại xâm mà mở rộng sang các lĩnh vực khác của đời sống. Độc lập có thể hiểu là sự tự chủ về kinh tế, văn hóa, tư tưởng của đất nước trước áp lực toàn cầu hóa. Tự do là quyền được bày tỏ ý kiến, sáng tạo, phát triển cá nhân mà không bị ràng buộc bởi những định kiến hay áp lực xã hội. Đối với giới trẻ, tinh thần này trở thành nguồn cảm hứng để khẳng định bản thân, vượt qua thách thức và góp phần xây dựng một Việt Nam hiện đại, văn minh.
Thế giới ngày nay đang thay đổi nhanh chóng với sự bùng nổ của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, sự phát triển của trí tuệ nhân tạo và sự giao thoa văn hóa mạnh mẽ. Việt Nam vừa phải tận dụng cơ hội từ hội nhập quốc tế, vừa phải đối mặt với nguy cơ đánh mất bản sắc và sự tự chủ. Giới trẻ, với vai trò là lực lượng tiên phong, đang đứng trước nhiều cơ hội nhưng cũng không ít thách thức. Đó là, sự phát triển của công nghệ và mạng xã hội mang lại cho giới trẻ khả năng tiếp cận thông tin, học hỏi và kết nối toàn cầu. Tuy nhiên, nó cũng đặt ra nguy cơ lệ thuộc vào công nghệ, bị cuốn theo những trào lưu thiếu chọn lọc, hoặc mất đi quyền tự do tư tưởng khi bị thao túng bởi các luồng thông tin sai lệch. Đó là, áp lực từ xã hội về thành công cá nhân, việc làm và lối sống hiện đại đôi khi khiến giới trẻ đánh mất sự độc lập trong suy nghĩ, chạy theo những giá trị vật chất mà quên đi ý nghĩa thực sự của cuộc sống. Đó là, trong bối cảnh hội nhập, sự xâm nhập của văn hóa ngoại lai có thể làm mai một bản sắc dân tộc nếu giới trẻ không có ý thức giữ gìn và phát huy những giá trị truyền thống.
Trước những thách thức này, tinh thần “Không có gì quý hơn độc lập, tự do” của Chủ tịch Hồ Chí Minh trở thành ngọn lửa soi đường, giúp giới trẻ tìm thấy định hướng và sức mạnh để vượt qua khó khăn, sống đúng với giá trị của mình. Do đó, giới trẻ cần hiểu rõ rằng câu nói ấy không đơn thuần chỉ có định hướng về độc lập của đất nước, tự do của dân tộc mà của chính bản thân từng người, đặc biệt trong bối cảnh nguy cơ đánh mất độc lập, tự do rất dễ dàng và ở nhiều khía cạnh chứ không như ngày trước. Để vận dụng tinh thần này, giới trẻ cần hiểu rằng độc lập và tự do không chỉ là món quà được ban tặng mà là thành quả cần nỗ lực giành lấy và gìn giữ.
Thứ nhất, luôn tự chủ trong nhận thức và hành động. Trong thời đại thông tin bùng nổ, việc giữ được sự độc lập trong tư duy là điều vô cùng quan trọng. Giới trẻ cần học cách tiếp nhận thông tin một cách chọn lọc, không chạy theo đám đông hay bị cuốn vào những trào lưu vô bổ. Chẳng hạn, khi sử dụng mạng xã hội, thay vì chỉ lướt qua những nội dung giải trí, các bạn trẻ có thể dành thời gian tìm hiểu kiến thức, tham gia các diễn đàn học thuật hoặc chia sẻ ý kiến cá nhân một cách có trách nhiệm. Điều này không chỉ thể hiện sự tự do trong tư tưởng, giúp nâng cao nhận thức mà còn có thể định hướng cho các hành động đúng đắn và từ đó khẳng định bản lĩnh cá nhân trước những tác động bên ngoài.
Hơn nữa, tự chủ trong hành động đòi hỏi giới trẻ phải có trách nhiệm với bản thân và cộng đồng. Thay vì phụ thuộc vào gia đình hay xã hội, các bạn cần rèn luyện kỹ năng sống, học tập và làm việc để tự đứng vững trên đôi chân mình. Một ví dụ điển hình là phong trào khởi nghiệp đang nở rộ trong giới trẻ Việt Nam hiện nay, những người dám nghĩ, dám làm, không ngại thất bại để xây dựng sự nghiệp riêng, chính là hiện thân của tinh thần độc lập mà Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nhấn mạnh.
Thứ hai, không ngừng phát huy sáng tạo và khẳng định bản thân. Tự do không chỉ là quyền được sống theo ý muốn mà còn là cơ hội để mỗi người phát huy tối đa năng lực của mình. Giới trẻ ngày nay có điều kiện học tập, tiếp cận công nghệ và sáng tạo vượt xa các thế hệ trước. Việc vận dụng tinh thần “Không có gì quý hơn độc lập, tự do” có thể được thể hiện qua việc dám bước ra khỏi vùng an toàn, thử nghiệm những ý tưởng mới và khẳng định giá trị cá nhân. Đặc biệt, trong xã hội mà yếu tố cá nhân ngày càng được đề cao thì yêu cầu khẳng định bản thân cũng càng lớn, mỗi người trẻ cần tạo ra dấu ấn khác biệt, mà một trong những cách rất tốt là sáng tạo. Ví dụ, nhiều bạn trẻ Việt Nam đã thành công trong các lĩnh vực như công nghệ, nghệ thuật và khoa học nhờ sự sáng tạo và tinh thần không ngừng học hỏi. Đây chính là cách các bạn sống đúng với tinh thần tự do mà Chủ tịch Hồ Chí Minh mong muốn – tự do để phát triển, để cống hiến và để khẳng định vị thế của Việt Nam trên bản đồ thế giới.
Thứ ba, luôn gìn giữ bản sắc dân tộc trong hội nhập. Hội nhập quốc tế là xu thế tất yếu, nhưng điều đó không có nghĩa là giới trẻ phải đánh mất bản sắc của mình. Tinh thần “Không có gì quý hơn độc lập, tự do” nhắc nhở các bạn trẻ rằng độc lập không chỉ là thoát khỏi ách đô hộ mà còn là giữ vững văn hóa, tư tưởng và giá trị truyền thống trước sự xâm lấn của các nền văn hóa khác. Thực tiễn cho thấy, nếu để lệ thuộc văn hóa, bị hòa tan văn hóa thì yếu tố độc lập về chủ quyền cũng không còn nguyên vẹn.
Giới trẻ có thể thực hiện điều này bằng cách tìm hiểu lịch sử, trân trọng các giá trị văn hóa dân tộc như tiếng Việt, áo dài, âm nhạc truyền thống, và tích cực quảng bá chúng ra thế giới. Chẳng hạn, việc sử dụng mạng xã hội để chia sẻ vẻ đẹp của văn hóa Việt Nam – từ những bài hát dân ca đến các món ăn truyền thống – không chỉ là cách giữ gìn bản sắc mà còn thể hiện niềm tự hào dân tộc. Đây là biểu hiện của sự giữ gìn bản sắc văn hóa nhưng không ngừng tiếp thu các tinh hoa văn hóa của nhân loại, một khía cạnh quan trọng mà Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn nhấn mạnh.
Thứ tư, tích cực đóng góp cho xã hội và đất nước. Tinh thần “Không có gì quý hơn độc lập, tự do” không chỉ dừng lại ở phạm vi cá nhân mà còn hướng tới lợi ích cộng đồng. Giới trẻ ngày nay cần nhận thức rằng tự do của bản thân phải gắn liền với trách nhiệm đối với xã hội. Tham gia các hoạt động tình nguyện, bảo vệ môi trường, hay đóng góp vào các dự án phát triển cộng đồng là những cách thiết thực để thể hiện tinh thần này. Tự do không phải là thoát khỏi các giá trị, tiêu chuẩn và các quy củ của cộng đồng, càng không phải chỉ quan tâm đến lợi ích của riêng mình mà tự do đó phải hướng đến mục tiêu lớn lao là thúc đẩy tự do của nhiều người khác. Càng tự do thì tinh thần “mỗi người vì mọi người, mọi người vì mỗi người” càng cần được phát huy. Chẳng hạn, trong bối cảnh biến đổi khí hậu đang đe dọa Việt Nam, nhiều nhóm thanh niên đã tiên phong trong các phong trào trồng cây, giảm rác thải nhựa, sống thân thiện với môi trường hơn, nâng cao nhận thức cộng đồng… Những hành động này không chỉ thể hiện tinh thần tự do trong việc lựa chọn lối sống tích cực mà còn góp phần bảo vệ sự độc lập của đất nước trước các thách thức toàn cầu.
Nguyễn Minh Hải
Bình luận (0)