Văn hóa giao thông dưới góc nhìn của học sinh

Một cán bộ Cục Cảnh sát an toàn giao thông (ATGT) đường bộ đường sắt đã làm một phép tính nhẩm:  Với con số trung bình gần 40 người chết/ngày vì TNGT thì trong 1 tháng chúng ta mất đi gần 1.200 người, 1 năm gần 14.600 người. Đây quả là con số quá lớn trong khi hạ tầng giao thông tại Việt Nam được coi là khá tốt, nhiều con đường, loại hình giao thông đã được mở rộng nhằm phục vụ nhu cầu đi lại của nhân dân. Trong số những nguyên nhân gây ra TNGT, văn hóa giao thông của người điều khiển phương tiện được coi là nguyên nhân chính dẫn tới thực trạng trên.

Hầu hết các trường học từ mầm non, tiểu học, THCS cho tới THPT đều giáo dục học sinh (HS) ý thức chấp hành khi tham gia giao thông, các điều luật ATGT cơ bản khi lưu thông trên đường phố. Thông qua các buổi ngoại khóa, sinh hoạt dưới cờ, sinh hoạt giờ chủ nhiệm, các em HS luôn gặt hái được những bài học bổ ích về Luật ATGT. Thế nhưng, đối ngược với những điều hay các em được tiếp thu từ nhà trường chính là những hình ảnh không đẹp mắt vẫn diễn ra trên đường phố hàng ngày. Đặng Hoàng Quân, HS lớp 11 Trường THPT Marie Curie cho biết: Chuyện vượt đèn đỏ, giành nhau đi trước là hình ảnh em vẫn thường chứng kiến mỗi khi tan trường. Bản thân em cũng từng chứng kiến không ít trận cãi vã, những câu chuyện xung quanh hiện tượng này. “Đó là lần em đang dừng lại ở một ngã tư để chờ đèn đỏ. Khi còn 5 giây nữa đèn mới chuyển sang màu xanh thì một người đàn ông chở theo một em nhỏ học tiểu học từ đằng sau lao về phía trước. Dù em nhỏ la lên “Vẫn còn đèn đỏ mà ba” và ngúng nguẩy tỏ vẻ không chịu nhưng người đàn ông vẫn không dừng lại mà nói với con “Về nhanh ăn cơm, lát ba đưa đi chơi”. Có thể em này được các giáo viên ở trường dạy phải dừng lại khi đèn tín hiệu giao thông chuyển sang màu đỏ nhưng hành động của người lớn đã đảo ngược những gì em được học”.

Kẹt xe là vấn nạn thường xuyên xảy ra tại các thành phố có mật độ dân số cao. Tại TP.HCM, người dân luôn phải “cảnh giác” mỗi khi đi qua những điểm “nóng” về kẹt xế. “Em nghĩ chưa ở đâu người dân lại khổ sở vì kẹt xe như ở Việt Nam. Em từng nghe nhiều người nói về nạn kẹt xe ở Bangkok (Thái Lan) thường kéo dài cả mấy tiếng đồng hồ nhưng không xảy ra tình trạng ùn ứ vì xe ở làn nào thì đi theo làn ấy. Có làn xe xếp dài hơn làn bên cạnh tới cả trăm mét nhưng họ vẫn không sang vì giữa hai làn đã có vạch liền, không thể vượt qua được. Trong khi tại TP.HCM mỗi lần kẹt xe là mạnh ai nấy chạy, không ai chịu nhường ai nên đã kẹt lại càng kẹt hơn. Nhất là sau giờ tan tầm, trời mưa càng khiến cho giao thông thành phố gần như rối loạn. Hầu như người tham gia giao thông chỉ biết đến khái niệm “không đi được” thì phải chịu chứ không có khái niệm “không được đi””, Lê Mạnh Nguyên, HS Trường THPT Gia Định nhận xét.

Hằng ngày, giới trẻ đang phải chứng kiến không ít hình ảnh không đẹp mắt về ý thức của người tham gia giao thông như đi ngược chiều, đi trên lề đường, đi vào đường cấm, chở quá số người quy định trên xe. Chính ý thức chấp hành giao thông kém của người lớn đã khiến những kiến thức về Luật ATGT mà giới trẻ tiếp thu được bị vô hiệu hóa. Đơn giản vì nhiều bạn nghĩ rằng: Người lớn làm được thì mình cũng làm được, có chấp hành hay không cũng chẳng ai biết. Những hiện tượng không đẹp mắt hằng ngày đã vô tình cổ vũ cho tâm lý hiếu thắng của tuổi mới lớn vi phạm Luật Giao thông như lạng lách, đánh võng, phóng nhanh, đi xe phân khối lớn khi chưa đến tuổi quy định…

Tại cuộc hội thảo bàn về thực trạng và giải pháp giáo dục ATGT trong trường học do Bộ GD-ĐT tổ chức mới đây, rất nhiều đại biểu cho rằng: Sự giáo dục trong nhà trường đối với thế hệ trẻ sẽ có tác dụng nhất định đối với xã hội bởi chính các em sẽ là những thế hệ tiếp theo thực hiện điều đó. Tuy nhiên, các em HS khẳng định: Cần phải thay đổi nhận thức của người dân về văn hóa giao thông, ý thức chấp hành Luật Giao thông bằng những hoạt động thiết thực hơn nữa. Ngoài việc xử phạt nghiêm túc các trường hợp vi phạm, gây cản trở giao thông, các ban  ngành chức năng cần tuyên truyền rộng rãi tới quần chúng nhân dân về ý thức chấp hành Luật ATGT đường bộ, đường sắt. “Ở các điểm giao thông, có thể căng băng rôn với nội dung mang tính thực tế hơn về hình thức xử phạt  như vượt đèn đỏ phạt 100.000-200.000 đồng, đi sai làn đường phạt 200.000-300.000 đồng hoặc dùng các hình ảnh về TNGT để minh họa”, Võ Hoàng Uyên, HS Trường THPT Mạc Đĩnh Chi, góp ý.

Bên cạnh biện pháp của các cơ quan chức năng, nhiều HS cho rằng: Nên phát huy hình ảnh giới trẻ trong việc tuyên truyền văn hóa giao thông nhằm góp phần hạn chế những vấn nạn đang xảy ra hiện nay. “Giới trẻ là hình ảnh của một tương lai không xa. Khi những HS – vốn được cho là chưa thoát khỏi sự bảo bọc của gia đình – làm nên một hoạt động tuyên truyền văn hóa giao thông với quy mô rộng lớn thì em nghĩ những người tham gia giao thông và toàn xã hội sẽ phải nhìn nhận lại hành động của chính bản thân để không phải hổ thẹn với chính con em mình”, Lê Nhã Trúc, HS Trường THPT Nguyễn Thượng Hiền khẳng định.

Tường Vy