Văn học nghệ thuật của TP.HCM gần 50 năm qua có sự đa dạng, khởi sắc. Điều này đã tạo nên bức tranh đa sắc màu, song hành với sự phát triển kinh tế – xã hội của TP.
Nét riêng biệt của vùng đất phương Nam
Tại tọa đàm “Văn học nghệ thuật TP.HCM – Hà Nội – Huế: 50 năm tự hào bản anh hùng ca” diễn ra mới đây tại TP.HCM, ông Lê Nguyên Hiều – Chủ tịch Hội Nghệ sĩ múa TP.HCM nhìn nhận, TP.HCM là nơi “Đất lành chim đậu”, nơi hội tụ công sức, tâm huyết của cả dân tộc Việt Nam để tạo nên một diện mạo của TP. Dù là nơi gặp gỡ, hội tụ, giao thoa của nhiều vùng, miền nhưng Sài Gòn – TP.HCM vẫn có những nét riêng biệt tiêu biểu của vùng đất mới – vùng đất phương Nam phì nhiêu và hào sảng. Nét riêng biệt tiêu biểu đó được thể hiện bởi sự trẻ trung, hiện đại nhưng vẫn hội đủ, chứa đựng đủ các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc Việt Nam. Đó chính là thành quả của nơi hội tụ, kết tinh của nhiều vùng miền văn hóa của cả nước trong hơn 300 năm hình thành và phát triển của TP. Bên cạnh sự hội tụ và chứa đựng đủ các giá trị văn hóa truyền thống, Sài Gòn – TP.HCM còn là nơi hội tụ, giao thoa của nhiều dòng chảy văn hóa của các nước trong khu vực và hơn thế nữa là ảnh hưởng của nền văn hóa phương Tây, văn hóa Mỹ. Vì thế văn hóa TP.HCM gần như có đủ các đặc tính văn hóa của mọi miền đất nước nhưng lại đa dạng hơn, hiện đại hơn và mang tính hướng ngoại, cởi mở, hào sảng.
Bà Trịnh Bích Ngân – Chủ tịch Hội Nhà văn TP.HCM cho hay, văn học nghệ thuật luôn song hành cùng tiến trình phát triển của đất nước. Thành tựu văn học chính là giá trị mà các tác phẩm văn học đã lay động cảm xúc con người và tác động đến đời sống xã hội. Riêng truyện ngắn, sau 1975 là một tập hợp khá đồ sộ về số lượng và chất lượng, phản ánh hiện thực ngổn ngang được và mất về con người và xã hội Việt Nam đang dò dẫm đổi mới với nhiều rạn nứt, nhiều góc khuất, nhiều số phận, từ chiến tranh sang hòa bình, từ dằn vặt riêng tư đến ưu tư nhân tình thế thái, từ khao khát của bản thân đến khát vọng của cộng đồng. Cái mới dễ nhận ra ở hầu hết các cây bút thời kỳ này là chọn cho mình một góc nhìn, một cách nhìn và tìm cách thể hiện cách nhìn đó vào tác phẩm. Sự chấp nhận và nhìn nhận cuộc sống như vốn có, đa dạng, phức tạp, nhiều chiều cũng chính là lúc ngòi bút buộc phải điều chỉnh, phải thay đổi, phải vận hành cùng với sự thay đổi không ngừng của cuộc sống. Trong số hàng chục ngàn truyện ngắn đó, hàng trăm truyện ngắn đã được nhiều nhà xuất bản in thành sách, là những tập truyện ngắn hay, truyện ngắn đặc sắc. Nếu có thể chuyển ngữ và phát hành ra thế giới, về giá trị văn chương, những tác phẩm ấy sẽ không thua bất kỳ một quốc gia nào ở thể loại truyện ngắn.
Tiếp tục phát triển văn học nghệ thuật
Theo đạo diễn Thanh Hiệp – Trưởng ban Lý luận phê bình, Hội Sân khấu TP.HCM, để văn học, nghệ thuật có thể thực hiện được sứ mệnh cao cả, trở thành động lực thúc đẩy sự phát triển xã hội, người nghệ sĩ TP.HCM hôm nay vẫn cần trau dồi phẩm chất “chiến sĩ” trên mặt trận văn hóa, bản lĩnh và tiên phong “trực tiếp tham gia vào sự nghiệp đổi mới đất nước, miêu tả cho hay, cho chân thật, sinh động và có sức thuyết phục sự nảy sinh và phát triển cái mới, cái tốt đẹp, cao cả trong đời sống; dũng cảm, nghiêm khắc lên án, phê phán những cái xấu xa, thấp hèn, sự thoái hóa biến chất, tham nhũng, thói hư, tật xấu, tệ nạn xã hội, qua đó góp phần tích cực vào thắng lợi của sự nghiệp xây dựng con người, đổi mới và phát triển đất nước.
Ở lĩnh vực âm nhạc, PGS.TS Nguyễn Thị Mỹ Liêm – Phó Chủ tịch Hội Âm nhạc TP.HCM cho rằng, cần bắt đầu từ đào tạo, bởi nguồn nhân lực sẽ được cung cấp bằng con đường đào tạo. Cần phá bỏ vị trí “độc quyền” của cơ sở đào tạo chuyên ngành âm nhạc học của Nhạc viện TP.HCM, TP có thể đầu tư cho một trường công lập về hướng đào tạo này như một “đơn hàng” tạo nguồn nhân lực cho TP.HCM. Với việc chủ động đặt hàng, TP có thể đặt hàng cho việc nghiên cứu, biên soạn chương trình, nội dung đào tạo theo yêu cầu đối với chất lượng nhân lực, theo hướng giải quyết những vấn đề của đời sống âm nhạc TP. Cần đổi mới nội dung chương trình hoặc đột phá, mở rộng thêm hướng đào tạo kiến thức và kỹ năng cho nguồn nhân lực phê bình âm nhạc. Và tiếp nối là các chương trình bồi dưỡng đối với những đối tượng đang hành nghề. Từ việc bồi dưỡng, sẽ nhanh chóng củng cố đội ngũ phê bình cũng như biên tập, nguồn nhân lực đã có kinh nghiệm thực tế mà chưa có những kiến thức, phương pháp cơ bản.
Thúy Kiều
Bình luận (0)