Về rừng ngập mặn học sử, địa, sinh

Ngoài việc được làm quen với các loài thực vật, động vật trên cạn và dưới nước, học sinh còn hiểu thêm về truyền thống lịch sử anh hùng mà nhiều thế hệ cha anh đã để lại. Đó là chuyến trải nghiệm học tập sáng tạo của học sinh khối 11 Trường THPT Lê Thánh Tôn (Q.7) tại Khu dự trữ sinh quyển rừng ngập mặn Cần Giờ (TP.HCM) mới đây.

Tại chiến khu Rừng Sác, các em học sinh được nghe anh Đặng Văn Hiếu (hướng dẫn viên) thông tin về hoạt động của đặc công Rừng Sác với những chiến công hiển hách đi vào huyền thoại

Trong số 600 học sinh khối 11 tham gia chuyến trải nghiệm, có rất ít em hiểu rõ về Khu dự trữ sinh quyển rừng ngập mặn Cần Giờ. Vì thế, hầu hết học sinh đều náo nức và nhiệt tình tham gia chuyến đi. Trong cảm nhận của em Nguyễn Tuấn Kiệt (lớp 11A2), Cần Giờ là vùng đất ngập mặn nằm sát bờ biển với thảm thực vật đặc trưng như cây đước, cây mắm, cây bần bạt ngàn màu xanh. Nơi đây còn là dấu tích anh hùng của nhiều đơn vị đặc công mà tiêu biểu là bộ đội đặc công Rừng Sác với hình ảnh những người chiến sĩ “nếm mật nằm gai” chịu đựng cuộc sống gian khổ trong rừng rậm đã làm cho kẻ thù kinh hồn bạt vía.

Ngoài chuyến trải nghiệm tại Khu dự trữ sinh quyển rừng ngập mặn Cần Giờ, Trường THPT Lê Thánh Tôn còn tổ chức 2 chuyến về nguồn cho học sinh khối 10, khối 12 tại Bảo tàng Hồ Chí Minh, Bảo tàng Chứng tích chiến tranh và quê hương Đồng Khởi (Bến Tre) để các em có thêm sự trải nghiệm bổ ích.

Khi xe vừa qua phà Bình Khánh, cả thầy và trò cảm thấy tâm hồn thật thư thái, bỏ lại phía sau sự ồn ào của cuộc sống đô thị. Từng cây cầu sơn trắng thanh thoát bắc qua các con sông nước trong xanh như mỗi trang sách mở ra bài học mới mà đầu tiên là bài học về Khu dự trữ sinh quyển rừng ngập mặn Cần Giờ. Khi được anh Đặng Văn Hiếu (hướng dẫn viên của khu du lịch) giới thiệu tỉ mỉ, học sinh bắt đầu khám phá nét đặc trưng của các loài cây rừng ngập mặn. Tuy nhiên, phải đến khi đặt chân đến Khu du lịch sinh thái Dần Xây và Rừng phòng hộ Cần Giờ, các em mới “mắt thấy” về gia tài quý báu của thảm thực vật nơi đây. Hầu hết những loài cây ở đây tuy không to lớn nhưng tán lá rộng có bóng mát và có một đặc điểm chung là… rất xa lạ với học sinh thành thị. Thế nhưng, chỉ dạo quanh khu rừng khoảng 1 giờ, các em đã có thêm nhiều “bạn mới” trên vùng đất ngập mặn này, đó là cây bần trắng, mắm trắng, su ổi, bần chua, ô rô… chen chúc nhau vươn lên đón ánh mặt trời. Như một hệ tuần hoàn khép kín, nhiều loại thủy sinh đã biết nương tựa vào nhau để sinh tồn, đó là các loài động vật đặc trưng như khỉ, tắc kè, rắn, chim, bướm (trên cạn); cá sấu hoa cà, thòi lòi, kỳ đà nước (dưới nước)… Bài học về sinh vật không chỉ nằm lặng lẽ trong sách giáo khoa mà có sức hấp dẫn từ những điều các em đang được trải nghiệm giữa thực tế sinh động.

Tiếp tục hành trình, học sinh được tìm hiểu địa danh lịch sử chiến khu Rừng Sác. Tại đây, bài học về chiến khu Rừng Sác như hoạt động của Đoàn 10 đặc công với nhiều chiến công hiển hách đã đi vào huyền thoại bây giờ không còn nằm trên trang sách mà tất cả như hiện diện giữa rừng đước bao la. Bục giảng hôm nay là bức phù điêu về đội đặc công Rừng Sác nhuộm màu vàng cao lớn tỏa khói hương nghi ngút làm cho “giờ học” càng thêm nghiêm trang. Anh Đặng Văn Hiếu đã trở thành thầy giáo không cần giáo án với những lời thuyết trình dào dạt cảm xúc. Không cần giám thị nhắc nhở, tất cả học sinh ngồi trật tự, im lặng lắng nghe. Các em như “nuốt lấy từng lời” để làm tư liệu cho bài thu hoạch sau chuyến đi. Không có phòng thí nghiệm, không có phòng chức năng mà “đồ dùng dạy học” ở đây rất phong phú để học sinh mặc sức trải nghiệm. Đó là những căn nhà nhỏ mọc giữa rừng đước như Trạm công binh, Trạm cứu thương, Trạm thông tin mà bộ đội đặc công từng sinh hoạt với những dụng cụ tự chế rất sáng tạo… Em Nguyễn Lê Hồng Vinh bày tỏ cảm xúc: “Chuyến đi đã để lại cho chúng em nhiều giá trị về cuộc sống, mở mang thêm kiến thức về lịch sử, địa lý, sinh học…”.

Bài, ảnh: Phan Ngọc Quang