Vì một môi trường học đường không khói thuốc

Vì một môi trường học đường không khói thuốc - Audio

00:00 / 00:00

An audio error has occurred, player will skip forward in 2 seconds.

1 Vì một môi trường học đường không khói thuốc Audio

Không khó để bắt gặp hình ảnh những bạn trẻ phả khói thuốc trong sân trường, quán cà phê hay thậm chí ngay trước cổng trường. Họ biết hút thuốc có hại, nhưng vẫn khó dứt bỏ. Đặc biệt là thuốc lá điện tử – với vẻ ngoài hiện đại và những lời quảng cáo đầy hấp dẫn – đang kéo ngày càng nhiều học sinh, sinh viên vào vòng xoáy nghiện nicotine mà không hề hay biết.

TS.BS Nguyễn Nam Hà (ở giữa) và ThS.BS Nguyễn Duy Quốc Khánh (bên phải) cung cấp những kiến thức quan trọng về tác hại của thuốc lá và phương pháp cai thuốc lành mạnh

Hiến kế giúp giới trẻ cai thuốc lá

Cai thuốc có thực sự khó đến vậy? Tại sao nhiều người dù đã nhận ra tác hại vẫn không thể từ bỏ? Và liệu có con đường nào giúp giới trẻ thoát khỏi “mối quan hệ độc hại” này một cách an toàn và hiệu quả? Sinh viên Trường Đại học FPT TP.HCM vừa có buổi talkshow “Hiểu kế move on” với mục tiêu nâng cao nhận thức về phương pháp cai thuốc lá và thuốc lá điện tử.

Theo các chuyên gia y tế, nicotine trong thuốc lá và thuốc lá điện tử có tác động mạnh mẽ đến hệ thần kinh trung ương. Nó không chỉ gây nghiện mà còn làm thay đổi hoạt động của não bộ, ảnh hưởng đến trí nhớ, khả năng tư duy và kiểm soát cảm xúc. Đặc biệt, đối với thanh thiếu niên, khi hệ thần kinh vẫn đang trong quá trình phát triển, việc tiếp xúc sớm với nicotine sẽ gây ra những hệ lụy lâu dài mà đôi khi không thể khắc phục.

Không chỉ dừng lại ở tác động lên hệ thần kinh, thuốc lá còn là một trong những nguyên nhân chính gây ra các bệnh nguy hiểm như ung thư phổi, ung thư vòm họng và các bệnh lý về tim mạch. Người hút thuốc thường xuyên có nguy cơ mắc bệnh cao hơn gấp nhiều lần so với người không hút thuốc. Những con số thống kê từ các tổ chức y tế cho thấy, tỷ lệ tử vong do các bệnh liên quan đến thuốc lá luôn ở mức đáng báo động, đặt ra một thách thức lớn đối với hệ thống y tế và cộng đồng.

TS.BS Nguyễn Nam Hà – Trưởng Chi hội Truyền thông Giáo dục sức khỏe TP.HCM nhấn mạnh: “Trong kiềng ba chân bảo vệ sức khỏe, tinh thần và tâm lý đóng vai trò rất quan trọng. Khi muốn từ bỏ một thói quen nào đó, chúng ta cần hiểu rõ lợi ích và tác hại của nó. Do đó, việc tham gia các buổi hội thảo như thế này rất cần thiết để có thêm kiến thức và động lực cai thuốc. Đồng thời, việc lan tỏa thông tin này đến nhiều người hơn cũng sẽ giúp cộng đồng nhận thức rõ hơn về tác hại của thuốc lá”.

ThS.BS Nguyễn Duy Quốc Khánh – Thư ký Chi hội Truyền thông Giáo dục sức khỏe TP.HCM bổ sung: “Trong quá trình cai thuốc, yếu tố cá nhân và cộng đồng đều rất quan trọng. Nếu một bạn trẻ muốn từ bỏ thuốc lá nhưng vẫn bị bao quanh bởi những người hút thuốc, việc cai nghiện sẽ vô cùng khó khăn. Chính vì vậy, các nhóm hỗ trợ, những câu lạc bộ không khói thuốc sẽ là nguồn động viên lớn giúp các bạn vượt qua giai đoạn khó khăn này”.

Những phương pháp cụ thể

Một trong những phương pháp hỗ trợ cai thuốc hiệu quả là sử dụng liệu pháp thay thế nicotine như kẹo cao su, miếng dán hoặc thuốc xịt nicotine. Những phương pháp này giúp giảm dần sự phụ thuộc vào nicotine mà không gây ra tác hại của khói thuốc. Ngoài ra, các phương pháp điều trị tâm lý như tư vấn cai thuốc, tham gia các hội nhóm cai nghiện cũng giúp người hút có thêm động lực và giảm nguy cơ tái nghiện.

Sinh viên, học sinh nói không với thuốc lá điện tử

Bên cạnh các giải pháp y tế, môi trường học đường cũng đóng vai trò quan trọng trong việc giúp học sinh từ bỏ thuốc lá. Các trường học cần chủ động triển khai các chương trình giáo dục về sức khỏe, giúp học sinh hiểu rõ về những hậu quả mà thuốc lá có thể mang lại. Những buổi hội thảo, tọa đàm với sự tham gia của các chuyên gia y tế không chỉ giúp các bạn trẻ trang bị kiến thức mà còn tạo động lực để họ từ bỏ thói quen có hại này.

Tuy nhiên, để hạn chế tình trạng hút thuốc lá trong trường học, chỉ riêng giáo dục nhận thức là chưa đủ. Một môi trường học đường không khói thuốc cần có sự giám sát chặt chẽ từ nhà trường, cùng với những biện pháp mạnh mẽ như quy định cấm hút thuốc trong khuôn viên trường, xử phạt nghiêm minh đối với những học sinh vi phạm. Bên cạnh đó, cần có những chương trình hỗ trợ cụ thể dành cho những bạn trẻ đang muốn từ bỏ thuốc lá nhưng gặp khó khăn trong quá trình cai nghiện.

TS.BS Nguyễn Nam Hà cho biết: “Nếu trong một nhóm bạn, ai cũng hút thuốc để xã giao, việc từ bỏ thuốc sẽ rất khó khăn. Nhưng nếu có một nhóm bạn không hút thuốc và có ý thức hỗ trợ, khuyến khích nhau cai nghiện, việc từ bỏ thuốc sẽ trở nên dễ dàng hơn rất nhiều. Sự đồng hành và động viên của bạn bè, gia đình là yếu tố quan trọng giúp người nghiện thuốc có thêm quyết tâm”.

Công tác truyền thông cũng cần được đẩy mạnh để nâng cao nhận thức của cộng đồng về tác hại của thuốc lá. Với sự phát triển của mạng xã hội, các trường học có thể tận dụng nền tảng này để lan tỏa thông điệp về môi trường không khói thuốc, chia sẻ những câu chuyện thành công của những người đã cai thuốc, tạo động lực cho những ai đang muốn từ bỏ nhưng còn do dự.

Song song với những giải pháp trong môi trường học đường, vai trò của Nhà nước cũng vô cùng quan trọng trong việc kiểm soát sử dụng thuốc lá trong giới trẻ. Các biện pháp như tăng thuế thuốc lá, hạn chế quảng cáo, cấm hoàn toàn việc bán thuốc lá điện tử sẽ giúp giảm tỷ lệ người hút thuốc, đặc biệt là trong độ tuổi thanh thiếu niên. TS.BS Nguyễn Nam Hà nhận định: “Để thay đổi một thói quen xã hội nào đó, cần đi qua nhiều cấp độ, từ quản lý Nhà nước đến tập thể và cá nhân. Khi Quốc hội đã ra nghị quyết cấm thuốc lá điện tử, thì Chính phủ chắc chắn cũng đã chuẩn bị những biện pháp dần dần trong tương lai”.

Cai thuốc không chỉ là một quyết định cá nhân, mà còn là một hành động có ý nghĩa với cả cộng đồng. Một thế hệ trẻ không khói thuốc sẽ là một thế hệ khỏe mạnh, tự tin và làm chủ tương lai. Hãy đặt dấu chấm hết cho thói quen cũ, và bắt đầu một hành trình mới – nơi bạn kiểm soát chính mình, thay vì để nicotine điều khiển cuộc sống.

Thủy Phạm