Nhiều năm qua, việc đọc sách dường như đã bị lãng quên, hiếm người còn đam mê đọc sách, thích đọc sách. Không chỉ ở người lớn mà ngay cả trẻ em, giờ đây cũng không còn thấy “mê truyện” như những đứa trẻ của mấy mươi năm về trước…
Hình ảnh các em học sinh chuyền tay nhau, cho nhau mượn những quyển sách hay đã không còn nữa. Văn hóa nghe nhìn lấn át văn hóa đọc đến mức báo động. Trước thực trạng đáng buồn đó, tôi nghĩ trường học, thầy cô phải là “đòn bẫy” để vực dậy văn hóa đọc cho học sinh, cho thế hệ trẻ.
Là một giáo viên tiểu học, thời gian qua tôi thật sự lo lắng về việc học sinh không đọc sách nhưng tôi không thể trách các em được, bởi cả gia đình các em cũng không ai đọc sách. Ở trường tôi đang công tác, đầu năm học mới, thư viện trường thường phát động quyên góp sách để làm phong phú thêm cho tủ sách của nhà trường. Giáo viên và học sinh cùng tham gia hoạt động này. Thế nhưng, số học sinh đóng góp sách cho nhà trường ngày càng ít. Ngay lớp tôi đang giảng dạy, khi tôi phát động góp sách cho thư viện trường, tất cả học sinh đều trả lời là “em không đọc sách nên không có sách để góp”. Tôi bảo các em có thể hỏi xin ba mẹ, anh chị những quyển sách mà gia đình thấy phù hợp với nhà trường để góp cho thư viện thì câu trả lời của học sinh là: “Nhà em không ai đọc sách hết thầy ơi”. Một câu trả lời thật đáng buồn!
| Để mọi người nhất là thế hệ trẻ quay lại với sách, đam mê sách như ngày nào, nhà trường phải tiên phong dẫn bước để cho văn hóa đọc sớm được “lên ngôi”. |
Hiện nay, sách giáo khoa tiếng Việt của Chương trình giáo dục phổ thông 2018 đã thiết kế những tiết đọc mở rộng – sinh hoạt câu lạc bộ đọc sách theo chủ đề của nội dung môn tiếng Việt. Tiết học này yêu cầu học sinh đọc các tác phẩm được gợi ý theo chủ đề và ghi nhật ký đọc sách với các nội dung như: tên truyện, tác giả, nhân vật, các sự việc chính, ý nghĩa… Theo tôi, đây chính là một thuận lợi để thầy cô tập luyện học sinh cách đọc sách và cũng để tập học sinh thói quen đọc sách. Giáo viên cần tận dụng tối đa thời lượng của tiết dạy này để nâng cao việc đọc hiểu cho học sinh; đồng thời phải thường xuyên khen ngợi, động viên những học sinh thực hiện tốt việc làm nhật ký đọc sách để khuyến khích các em đọc sách. Thầy cô cũng có thể giới thiệu thêm cho học sinh những tác phẩm cùng chủ đề ngoài các tác phẩm đã được gợi ý trong sách giáo khoa để học sinh tìm đọc thêm. Trong quá trình giảng dạy, những bài đọc trích từ các tác phẩm hay, tôi thường giới thiệu các quyển sách ấy để học sinh có thể tìm xem trên mạng hay mua về đọc như: Dế mèn phiêu lưu ký, Đất rừng phương Nam, Không gia đình, Những tấm lòng cao cả, Hai vạn dặm dưới đáy biển… Tôi tóm tắt nội dung, phân tích những điểm hay của sách, khơi gợi sự tò mò của học sinh về kết thúc truyện rồi gợi ý học sinh mua sách hoặc tìm sách đọc để biết kết truyện ra sao. Với môn lịch sử, sau mỗi bài dạy, tôi thường dùng các truyện tranh lịch sử Việt Nam cho học sinh đọc. Hình ảnh, màu sắc, lời thoại… trong truyện tranh sẽ thu hút học sinh xem. Các em sẽ hào hứng đọc truyện hơn vì thấy những gì mình học được thể hiện thật hấp dẫn qua trang sách. Nhiều trường học đã cố gắng tạo mọi điều kiện cho học sinh được đọc sách. Như ở trường tôi đang công tác, thư viện luôn mở cửa đầu giờ học và giờ chơi để học sinh có thể thoải mái vào đọc sách. Năm học 2025-2026 này, trường tôi còn mở thư viện số ở ngay góc sân từ cổng bước vào. Học sinh không có điện thoại để sử dụng nhưng khi các em thắc mắc hay khi phụ huynh đưa đón con nhìn thấy hỏi, giáo viên của trường sẽ hướng dẫn phụ huynh cách thực hiện để con mình được đọc sách trên điện thoại. Với thư viện số này, nhà trường hy vọng thu hút học sinh thích đọc hơn và phụ huynh sẽ chú ý đến việc đọc sách của con mình hơn. Trong phòng học tôi đang dạy, tôi làm một góc sách nhỏ. Học sinh có thể đọc sách vào đầu giờ học, giờ chơi hoặc ngay cả khi học xong, làm bài xong. Các quyển sách ở góc sách này sẽ được thay đổi thường xuyên để đa dạng nội dung và thể loại.
Hiện nay, các trường học thỉnh thoảng cũng tổ chức hội thi kể chuyện theo sách. Để vực dậy văn hóa đọc, trường học cần tăng cường các hoạt động kể chuyện sách. Nhà trường có thể thay việc kể chuyện sách bình thường bằng cách tổ chức đổi mới như kể chuyện sách có diễn minh họa, hoạt cảnh trích đoạn từ sách, vẽ tranh theo nội dung sách… để không nhàm chán. Những phần thưởng, quà tặng cho các lớp, cho các chi đội thay vì tập vở, bánh kẹo… thì bằng sách, truyện tranh. Nếu từng trường, từng thầy cô đều đồng lòng, cố gắng hướng học sinh đến việc đọc sách thì chắc chắn các em sẽ có thói quen đọc sách, để rồi từ đó thích đọc sách, “nghiện” sách.
Để mọi người nhất là thế hệ trẻ quay lại với sách, đam mê sách như ngày nào, nhà trường phải tiên phong dẫn bước để cho văn hóa đọc sớm được “lên ngôi”.
Lê Phương Trí
Bình luận (0)