World Cup – Những điều cần biết

Ngày 26-10-1863, trong một cuộc chơi bóng bầu dục (được dùng cả tay và chân) tại Trường Trung học Rugby (nước Anh), một cầu thủ đã ôm bóng bằng tay chạy thẳng vào gôn đối phương. Và một cuộc tranh cãi bắt đầu.

Những người đàn ông ham thích thể thao đã tập trung tại quán rượu trên phố Gret Kuyn, tranh luận với nhau về lối chơi của cầu thủ trên, cuối cùng họ đi đến thống nhất ý kiến nên tách thành hai loại hình chơi bóng: một loại hình chơi bóng bằng tay và một loại hình chơi bóng chỉ dùng chân nhưng được phép dùng đầu, thân đỡ bóng (chân – foot; bóng – ball; football – môn thể thao chơi bóng bằng chân – bóng đá). Môn bóng đá ra đời từ đó. Ngày 26-10-1863 trở thành ngày lịch sử của bóng đá thế giới.

Theo sự phát triển mạnh mẽ của môn bóng đá, ngày 25-5-1904, Liên đoàn Bóng đá quốc tế (FIFA) được thành lập.

Ý tưởng tập hợp những đội bóng mạnh nhất của các quốc gia trong một trận cầu tranh chức vô địch thế giới bắt nguồn từ thập niên 1920, do một nhóm các nhà quản lý bóng đá Pháp, đứng đầu là Jules Rimet, đề xướng.

Tại một cuộc hội nghị họp ở Amsterdam (Hà Lan) năm 1928, FIFA đã thông qua nghị quyết về tổ chức Giải vô địch bóng đá thế giới diễn ra 4 năm/ lần. Các nền bóng đá hội viên đều có quyền tham gia thi đấu vòng loại, không phân biệt đội bóng nghiệp dư hay chuyên nghiệp.

Lúc đầu tên gọi chính thức Giải vô địch bóng đá thế giới là Cúp thế giới, sau đó đổi thành “Cúp Jules Rimet” (gọi theo tên của cố Chủ tịch FIFA đầu tiên, người Pháp, có công đề xướng tổ chức Giải vô địch bóng đá thế giới), về sau gọi chung là World Cup.

Giải đấu đầu tiên năm 1930 chính thức được tổ chức tại Uruguay, với sự tham dự của 13 đội tuyển. Và chiếc cúp vàng thứ nhất mang tên “Jules Rimet” đã lọt vào tay đội chủ nhà.

FIFA World Cup diễn ra đều đặn 4 năm một lần, trừ hai kỳ bị hủy bỏ vào các năm 1942 và 1946 vì ảnh hưởng của thế chiến thứ hai.

Trong thập niên 1950, Giải vô địch bóng đá thế giới nhanh chóng tái khẳng định vị trí và tiếp tục duy trì thế độc tôn là sự kiện thể thao lớn nhất trong thời hiện đại, được tổ chức luân phiên ở các nước khu vực châu Âu và châu Mỹ.

Đến nay đã có 19 kỳ World Cup (tính luôn giải đang diễn ra tại Nam Phi) nhưng chỉ có 7 quốc gia đoạt giải vô địch. Trong đó, Brazil dẫn đầu với 5 lần đoạt cúp vàng và cũng là đội tuyển duy nhất có mặt trong tất cả các vòng chung kết Cúp bóng đá thế giới. Ý đã 4 lần vô địch, Đức đã 3 lần nhận danh hiệu vô địch. Còn Hungary là đội tuyển ghi bàn nhiều nhất trong lịch sử World Cup và cũng là đội duy nhất ghi được hơn 10 bàn thắng trong một kỳ giải.

Lucien Laurent là cầu thủ ghi bàn thắng đầu tiên trong lịch sử World Cup được tổ chức tại Uruguay, ông là thành viên duy nhất của đội tuyển Pháp tham dự World Cup 1930 hiện còn sống để chứng kiến Pháp đăng quang tại Pháp vào năm 1998. “Vua bóng đá” Pelé được xem là cầu thủ trẻ tuổi nhất (17 tuổi) ghi bàn tại World Cup và Roger Milla (Cameroon) là cầu thủ lớn tuổi nhất (42 tuổi) tham gia Cúp bóng đá thế giới.

Từ năm 1970 trở về trước, đội vô địch thế giới được trao “cúp vàng” hay còn gọi là “vật phẩm nghệ thuật”. Đó là bức tượng nhỏ hình “Nữ thần chiến thắng Nike” (theo thần thoại Hy Lạp) mà trong giới bóng đá thường gọi là tượng “Nữ thần vàng”. Theo đơn đặt hàng của FIFA, chiếc tượng này được hoàn thành năm 1928 do một người thợ kim hoàn ở Paris tên là Abel Lafleur đúc bằng vàng thật, nặng 1,8kg (với chiếc đế bằng đá hoa cương nặng chừng 4kg), trị giá 10.000 USD. Năm 1970, sau ba lần vô địch, như trong điều lệ quy định, đội Brazil đã được trao tặng vĩnh viễn “Nữ thần vàng”. Sau đó FIFA đặt làm chiếc cúp mới lấy tên là Cup thế giới FIFA. Chiếc cúp này là cúp luân lưu, không đội bóng nào có thể đoạt vĩnh viễn cả. Chiếc cúp mới được đúc bằng vàng thật do nghệ sĩ người Ý Silvio Gazzaniga sáng tác, chiều cao 36cm, nặng 5kg, trị giá 20.000 USD. Cúp này do người thợ kim hoàn Stabilimento Artistico Bertoni ở thành phố Milano đúc. Chiếc cúp mang hình hai thanh niên với bốn cánh tay giơ cao đỡ lấy quả Địa Cầu.

Anh Kiệt (tổng hợp)