Xâm phạm đời tư… đâu là giới hạn?

“Nạn nhân” là bà Lê Thị Thu S. (61 tuổi) và chồng là Triệu Hoa C. (26 tuổi). Hai người đã đăng ký kết hôn tại UBND phường Sông Bằng, TP.Cao Bằng (tỉnh Cao Bằng). Trong những ngày chờ lấy giấy chứng nhận kết hôn, cặp đôi này đã rất bức xúc khi thông tin đời tư bị người khác phát tán trên mạng xã hội.

Hình cưới và hình chụp giấy chứng nhận đăng ký kết hôn của vợ chồng bà S. bị phát tán trên mạng xã hội

Đã tìm ra “thủ phạm”

Sự việc bắt nguồn vào ngày 5-7, khi trên mạng xã hội xuất hiện hình cưới, giấy chứng nhận kết hôn và một số thông tin liên quan đến chuyện “tình yêu không tuổi” của bà S. và vị hôn phu kém 35 tuổi. Nội dung được phát tán được viết như sau: “Tình yêu không tuổi (chú rể 26 tuổi – cô dâu 61 tuổi) đã xuất hiện tại Cao Bằng như minh chứng cho chuyện tình yêu là vô bờ bến, không có giới hạn về tuổi tác. Cặp đôi đã chụp ảnh cưới, hôn lễ sẽ được tổ chức công khai vào thời gian tới. Cô dâu là Lê Thị Thu S. (sinh năm 1957), chú rể tên Triệu Hoa C. (SN 1992). Cả hai đã đăng ký kết hôn tại UBND phường Sông Bằng, TP.Cao Bằng, tỉnh Cao Bằng…”. Được biết sau khi bài viết kèm các hình ảnh cầu hôn, hình cưới, hình chụp giấy chứng nhận kết hôn của vợ chồng bà S. được đăng tải, đã thu hút hàng nghìn lượt chia sẻ và bình luận. Bên cạnh những người có thiện chí chúc phúc cho họ, cũng không ít ý kiến “bình phẩm” khiếm nhã về sự chênh lệch tuổi tác của cặp đôi này. Trong đó có người cho rằng người chồng trẻ lấy vợ vì ham của.

Phản ứng trước những thông tin đời tư bị phát tán, bà S. và vị hôn phu đã lập tức làm đơn tố cáo lên UBND phường Sông Bằng. Nội dung đơn cho biết, vào ngày thứ sáu (29-6-2018), bà S. và anh C. đến Phòng Tư pháp của phường Sông Bằng để đăng ký kết hôn và được hẹn lấy giấy chứng nhận vào ngày thứ hai. Tuy nhiên, khi chưa đến ngày hẹn thì cả hai người bất ngờ phát hiện giấy chứng nhận kết hôn của mình đã bị phát tán trên mạng xã hội. Bà S. bức xúc: “Trong bài viết đã có những bình luận xúc phạm, không đúng mực, không đúng sự thật, suy diễn quá mức về quyền riêng tư của vợ chồng tôi. Việc đó đã làm ảnh hưởng đến cuộc sống, công việc và gia đình hai bên”. Tiếp xúc với vợ chồng bà S. tại trụ sở làm việc, lãnh đạo phường Sông Bằng xác nhận người đã chụp giấy chứng nhận kết hôn là một nữ cán bộ công tác tại phường. Người cán bộ này đã gửi ảnh cho một người bạn, rồi người này đăng lên zalo và bị phát tán sau đó.

Để giải quyết vụ việc, lãnh đạo phường cho biết sẽ triệu tập nữ cán bộ và người bạn của người này đến trụ sở làm việc. Đồng thời yêu cầu hai người phải xin lỗi vợ chồng bà S. Được biết, bà S. đã chấp thuận cách xử lý của lãnh đạo, nhưng đề nghị hai người phải đăng lời xin lỗi một cách công khai trên facebook.

Xâm phạm đời tư là vi phạm pháp luật

Luật sư của Công ty Luật Thái An (quận 1, TP.HCM) nhận định, các thông tin về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình là bất khả xâm phạm. Trong trường hợp công khai thông tin về đời sống riêng tư của bất kỳ một người nào thì phải được người đó đồng ý. Nếu không sẽ trở thành hành vi vi phạm và bị xử phạt theo quy đinh của pháp luật. Ở trường hợp của vợ chồng bà S., những người đã phát tán thông tin đời tư của họ trên mạng xã hội là vi phạm pháp luật về quyền của cá nhân đối với bí mật đời tư, được quy định tại điều 38 Bộ luật Dân sự 2015. Điều luật này quy định: “Đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình là bất khả xâm phạm và được pháp luật bảo vệ. Việc thu thập, lưu giữ, sử dụng, công khai thông tin liên quan đến đời sống riêng tư, bí mật cá nhân phải được người đó đồng ý…”.

Theo quy định của pháp luật, vợ chồng bà S. có quyền yêu cầu các đối tượng xin lỗi công khai, hoặc có thể khiếu nại lên cơ quan Nhà nước có thẩm quyền để xử phạt vi phạm hành chính. Bên cạnh đó, việc phát tán thông tin đời tư như trên còn vi phạm điểm d, khoản 2, điều 159 Bộ luật Hình sự 2015, về hành vi “tiết lộ các thông tin đã chiếm đoạt làm ảnh hưởng đến danh dự, uy tín, nhân phẩm của người khác”, với mức phạt tù từ 1 năm đến 3 năm. Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ nhất định từ 1 năm đến 5 năm.

Vũ Phương