Xây dựng niềm tin tích cực giúp trẻ thành công

Niềm tin tích cực vào cuộc sống và tương lai là nền tảng quan trọng trong sự phát triển nhân cách của trẻ em. Trong cuộc sống hiện đại, việc xây dựng niềm tin tích cực cho trẻ em không chỉ là trách nhiệm của gia đình mà còn là của toàn xã hội. Niềm tin không chỉ giúp trẻ em phát triển toàn diện về mặt tinh thần mà còn tạo nền tảng vững chắc cho sự thành công trong tương lai.

Phụ huynh xây dựng môi trường an toàn và yêu thương là yếu tố quan trọng giúp trẻ phát triển niềm tin vào bản thân và người khác. Ảnh: IT

Có một nghịch lý là khi xã hội càng phát triển thì trẻ em càng đối mặt với nhiều áp lực và các em không tránh khỏi những niềm tin sai lạc hay còn gọi là niềm tin phi lý. Cha mẹ cần hiểu được rằng niềm tin là sự hòa quyện chặt chẽ, linh hoạt giữa nhận thức, thái độ và hành vi. Đó là sự tin tưởng vào một điều đang tồn tại, đúng đắn hoặc có giá trị. Nó có thể là sự tin tưởng vào bản thân, vào người khác, vào một thế lực siêu nhiên, hoặc vào một hệ thống giá trị. Niềm tin có thể được hình thành từ kinh nghiệm sống, từ giáo dục, hoặc từ sự ảnh hưởng của những người xung quanh.

Tạo môi trường an toàn và yêu thương

Môi trường an toàn và yêu thương là yếu tố quan trọng giúp trẻ phát triển niềm tin vào bản thân và người khác. Khi trẻ cảm thấy an toàn, chúng sẽ tự tin khám phá thế giới xung quanh và phát triển các kỹ năng xã hội, tình cảm và trí tuệ. Môi trường an toàn bao gồm: an toàn về thể chất, an toàn về tâm lý và những mối quan hệ tốt đẹp.

An toàn về thể chất là yếu tố cơ bản nhất. Trẻ cần được bảo vệ khỏi các nguy cơ gây hại như: tai nạn, bạo lực và các tình huống nguy hiểm khác. Để đảm bảo an toàn cho trẻ, mỗi gia đình phải luôn đồng hành, theo dõi và giám sát trẻ, đặc biệt là khi chúng chơi đùa hoặc tham gia các hoạt động ngoài trời.

Sống trong bầu không khí tâm lý an toàn giúp trẻ cần cảm thấy được yêu thương, tôn trọng và không bị áp lực hay căng thẳng. Để tạo môi trường an toàn về tâm lý cho trẻ, hãy thể hiện tình yêu thương và sự quan tâm đối với trẻ qua lời nói và hành động. Những cái ôm, lời khen ngợi và sự động viên sẽ giúp trẻ cảm thấy an toàn và được yêu thương.

Xây dựng mối quan hệ tốt đẹp giữa trẻ và người lớn, cũng như giữa trẻ với bạn bè là yếu tố quan trọng giúp trẻ củng cố niềm tin. Để xây dựng mối quan hệ tốt đẹp, người lớn cần giao tiếp với trẻ một cách rõ ràng, chân thành và tôn trọng. Điều này sẽ giúp trẻ cảm thấy an toàn và tin tưởng vào người lớn.

Khuyến khích trẻ tự tin tích cực

Sự tự tin là yếu tố quan trọng giúp trẻ phát triển toàn diện và đạt được thành công trong cuộc sống. Khi trẻ tự tin, chúng sẽ dám thử thách bản thân, khám phá thế giới xung quanh và đối mặt với những khó khăn một cách mạnh mẽ, quyết liệt. Để khuyến khích sự tự tin cho trẻ, chúng ta cần chú trọng vào khuyến khích trẻ thử thách bản thân thông qua việc tạo cơ hội cho trẻ tham gia các hoạt động mới như học một môn thể thao mới, tham gia câu lạc bộ hoặc thử sức với các dự án sáng tạo. Động viên trẻ vượt qua khó khăn, đặt mục tiêu phù hợp với khả năng của chúng và khuyến khích chúng nỗ lực để đạt được những mục tiêu đó. Khi trẻ nhận được sự khen ngợi và động viên từ người lớn, chúng sẽ cảm thấy tự tin hơn vào khả năng của mình hơn.

Giáo dục về giá trị sống

Giá trị sống là những nguyên tắc cơ bản giúp trẻ nhận biết và hành xử đúng chuẩn mực. Giáo dục về giá trị sống là một phần quan trọng trong việc xây dựng niềm tin tích cực cho trẻ. Khi trẻ được giáo dục về giá trị sống, chúng sẽ phát triển một nền tảng vững chắc để trở thành những công dân có trách nhiệm. Chính vì thế, chúng ta cần chú trọng giải thích cho trẻ về các giá trị đạo đức như: trung thực, tôn trọng, trách nhiệm, lòng nhân ái… Sử dụng các ví dụ cụ thể và câu chuyện để giúp trẻ hiểu rõ hơn về những giá trị này. Khuyến khích trẻ thực hành các giá trị đạo đức trong cuộc sống hàng ngày như: giúp đỡ người khác, giữ lời hứa và tôn trọng người lớn.

Bước 1. Tạo sự tin cậy, thân thiện để trẻ xác định tất cả các câu chuyện dẫn đến trẻ có những suy nghĩ, niềm tin chưa tích cực: con là người không may mắn, không đủ sức khỏe, không hạnh phúc, không được mọi người quan tâm, không hữu ích…

Bước 2. Hỗ trợ, chăm sóc, khích lệ giúp trẻ hướng đến câu chuyện tốt đẹp mà trẻ đã đang trải qua cùng người thân, gia đình, bạn bè… Giúp trẻ nhận thức ra mình vẫn là người may mắn, hạnh phúc, có ích, vẫn được mọi người quan tâm, nhận ra niềm tin vào những điều chưa tốt đẹp là niềm tin phi lý.

Bước 3. Xây dựng cho trẻ niềm tin vào những điều tích cực, tốt đẹp hơn hướng tới điều hợp lý. Có những vấn đề chỉ tập trung vào điều phù hợp. Kỹ năng ứng phó với những tình huống không tích cực xuất hiện, chủ động thích ứng, kiểm soát, quản lý suy nghĩ, cảm xúc và hành vi trước các sự kiện kích hoạt căng thẳng.

ThS. Lê Phạm Phương Lan