Xóa mù tin học cho “bô lão”

Hiếm thấy lớp học nào mà học viên đầu bạc nhiều như thế. Người nhiều tuổi nhất cũng gần thuộc vào tốp “thất thập cổ lai hy”. Họ đa phần là cán bộ tổ, phường đã về hưu hay còn công tác, những người suốt ngày bận rộn với “trăm công ngàn việc” nhưng vẫn không ngại “vượt lên chính mình” để theo kịp đà phát triển của xã hội. Là Chủ tịch Hội Cựu chiến binh phường, ông Lê Phú Hanh (63 tuổi) có bao nhiêu việc phải làm. Khi có thời gian rảnh, ông tham gia lớp thể dục dưỡng sinh hoặc vui đùa cùng con cháu. Thế nhưng, khi nghe tin phường mở lớp tin học phổ cập, ông là một trong những người đăng ký đầu tiên. Hồi nào tới giờ mỗi khi viết báo cáo hay soạn thảo văn bản, ông cũng như những bạn già khác chỉ biết “làm bạn” với cây bút bi. Khi CNTT phủ sóng toàn cầu, họ bắt đầu cảm thấy lạc lõng khi “diện kiến” những bản báo cáo được đánh bằng máy vi tính của các đồng nghiệp. “Thực tình những người lớn tuổi như tôi cũng muốn biết chút ít về máy tính nhưng lại e ngại và quan trọng hơn là không biết học ở đâu. May mà đầu năm nay, UBND phường có chủ trương mở lớp vi tính cho cán bộ trong phường, mấy ông bà lão như tôi mới dám đi học”.

Cũng giống như ông Hanh, bà Phan Thị Ni (phường 13, quận Bình Thạnh) dù đã U60 nhưng vẫn hàng đêm cắp sách đến học lớp vi tính của thầy Phan Văn Hiệp. Các học viên khác trong lớp tuy có trẻ hơn một chút như chị Nguyễn Thị Sen, Nguyễn Thị Ngọc Anh nhưng tất cả đều “mù” tin học. Trước đây khi chưa có trụ sở chính thức của Trung tâm Học tập cộng đồng, lớp tin học căn bản này phải “ở ké” trong khu biệt thự của vợ chồng chị Hai Lan ở cuối đường Nơ Trang Long. Tôi cũng đã một vài lần đến “dự giờ” lớp học đó. Con đường dẫn vào khu biệt thự của gia đình chị Hai Lan khá ngoằn ngoèo. Nói là lớp học cho oai chứ tại đây chỉ có một ngôi nhà với hai gian trống hoác được ngăn bởi một bức tường dã chiến. Muốn vào được lớp Tin học căn bản phải đi qua một lớp học Tiếng Hoa.

Nắm trên tay danh sách mà thầy giáo Hiệp đưa cho, tôi thử đếm xem lớp có đủ 26 học viên không. Mà đúng là không đủ thật. Nhưng đó cũng là đặc điểm chung của các lớp phổ cập buổi tối vì không phải ai cũng học đủ 3 buổi/tuần như trong thời khóa biểu. Thế nhưng đã đến lớp thì ai cũng phải “bò ra” mà học để theo kịp chúng bạn. Có hôm trên bảng thầy giáo Hiệp đã dạy sang bài 3 nhưng chị Sen phải mượn tập của bạn để chép lại bài 2 do hôm trước có công chuyện nhà phải nghỉ học. Mặc dù có mấy trò nghỉ học nhưng máy trong lớp vẫn không đủ dùng nên hai cái đầu phải chụm vào nhau để thực hiện các thao tác mà thầy giáo đang hướng dẫn. Thế nhưng theo chị Ngọc Anh, nhờ cách học đó mà mấy chị em lớn tuổi nhanh hiểu bài hơn, chỗ nào không biết thì có người “dạy kèm”.

Khi được hỏi về lớp phổ cập tin học của phường mình, chị Võ Thị Phương Uyên – Phó chủ tịch phường 28 cho biết: “Phải quyết tâm lắm chúng tôi mới mở được hai lớp, khai giảng từ đầu tháng 9 năm nay nhưng do triều cường nên cứ kéo dài mãi chưa thể kết thúc khóa học để cấp chứng chỉ cho học viên được”. Cái khó của những người đứng ra mở lớp là phải vận động cho bằng được những người lớn tuổi trong phường đến học. Trong đó các ông bà là tổ trưởng tổ dân phố, trưởng ban điều hành khu phố phải gương mẫu ra lớp trước. Từ thực tế công việc và đặc biệt là thấy rõ vai trò của CNTT trong công tác quản lý ở địa phương, Phòng GD-ĐT và UBMT Tổ quốc quận Bình Thạnh luôn mong muốn có thể mở các lớp phổ cập tin học tại các phường. Thế nhưng không phải địa phương nào cũng có trung tâm học tập cộng đồng và quan trọng hơn là cơ sở vật chất để mở lớp. Nếu các lớp phổ cập xóa “mù” chữ chỉ cần vài bộ bàn ghế là xong thì lớp phổ cập tin học phải có đầy đủ máy móc cùng những thiết bị cần thiết. Có một điều luôn đúng với thực tế là trong khó khăn ai biết năng động thì sẽ khắc phục được tất cả. Những “đầu tàu” của phường 28 cũng thế. Nhờ liên kết tốt với Công ty Info World, quận 10 và Trường ĐH RMIT mà hai lớp phổ cập tin học của phường được hỗ trợ 12 máy vi tính. Tin vui này khiến cả thầy lẫn trò mừng như “trời hạn gặp mưa”. Lớp tin học ở phường 13 không chỉ được Công ty Vi tính Phan Hoàng cho dàn máy cũ mà còn cử “chuyên gia máy tính” về đứng lớp luôn. Thấy “đứa con” mới ra đời còn “thiếu cơm thiếu áo”, một số cán bộ phường như ông Phan Thanh Lâm, Trần Nguyên Dũng hỗ trợ thêm tiền mặt để bổ sung các đồ dùng dạy học khác.

Hôm đến gặp lại ông Lê Phú Hanh, tôi được người cựu chiến binh đưa cho xem một bản báo cáo tổng kết hoạt động Hội Cựu chiến binh phường cho Ban Tuyên giáo được đánh máy rất đẹp. Tôi thật sự bất ngờ khi biết bản báo cáo đó do chính tay ông trình bày. “Khi chưa biết dùng vi tính, tôi phải nhờ người khác đánh máy giùm. Còn bây giờ tôi có thể tự soạn thảo được văn bản một cách rất tự tin”, ông Hanh phấn khởi. Cũng do mưa gió nhiều, lớp học mở không đều nên ngoài việc đến lớp, ông còn phải tự học ở nhà với sự hướng dẫn của hai đứa cháu. Ông Hanh chia sẻ: “Nhiều lần in bài ra mới thấy chữ quá to vì khi đánh máy phóng ra cỡ chữ lớn lên để dễ nhìn thấy, sau đó quên không thu nhỏ lại”. Cầm bản báo cáo trong tay đọc kỹ tôi vẫn thấy còn vài lỗi chính tả về cách viết hoa, các dấu câu nhưng các phông chữ rất chuẩn với một văn bản hành chính – sự vụ.

Những người thuộc U60, 70 như ông Hanh, ông Tuyền, bà Ni và những cán bộ lão thành khác của 4 phường 28, 25, 13 và 26 trong quận Bình Thạnh đã có cơ hội tiếp cận với CNTT để ứng dụng đơn giản hóa công việc hàng ngày của mình. Tôi vẫn không quên câu nói của ông Hồ Quốc Khánh – đồng môn của ông Hanh, ông Tuyền: “Lớn tuổi như chúng tôi học vi tính vô cùng khó và vất vả nhưng không phải là không học được”. Có lẽ chính vì thế mà ông Ba Tâm – Chủ tịch phường 5, quận Bình Thạnh đang tha thiết: “Mặc dù mới khánh thành Trung tâm Học tập cộng đồng đầu tháng 12 năm nay nhưng học tập các phường bạn, sang quý 1 năm sau chúng tôi sẽ mở ngay lớp phổ cập tin học cho người lớn tuổi”.