Xóa nghèo từ… bông cỏ

Nghề làm hoa từ bông cỏ chỉ tồn tại một mùa trong năm. Cuối mùa đông, đầu mùa xuân, độ tháng 11 âm lịch hàng năm, người người, nhà nhà đổ xô nhau đi tìm bông cỏ làm nguyên liệu. Bông cỏ đủ loại, từ cỏ mực, cỏ ống, cỏ đuôi gà… Bông cỏ hái về phơi khô rồi chọn lọc những bông tốt để bảo quản lâu. Sau đó mới đến công đoạn nhuộm màu. Tùy theo loại bình hoa trang trí mà người làm có thể nhuộm các loại màu sắc tương ứng hoặc theo yêu cầu của đơn đặt hàng. Bông cỏ nhiều nhưng không phải bông nào cũng sử dụng được. Điều này đòi hỏi người làm có kiến thức cơ bản về nghề mới có thể cho ra sản phẩm ưng ý.

Tôi được chị Nga (P.Bình Trị Đông B, Q.Bình Tân) cho tháp tùng chuyến đi hái bông cỏ. Dụng cụ hái bông cỏ khá đơn giản, không có gì khác ngoài dao và kéo. Tôi cùng chị rảo một vòng quanh đám cỏ dại còn sót lại phía sau Sân vận động Q.8. Với con mắt nhà nghề, từ xa chị Nga nhận thấy bông cỏ không nhiều, chị vẫy tay ra hiệu cho tôi lên xe đi tiếp. Chị Nga nói vọng: “Ở đây cỏ không nhiều lại xấu nữa, giờ phải đi đến khu nghĩa địa ở Q.8”. Biết điểm đến tìm bông cỏ khá xa nhưng tôi vẫn cố để được mục sở thị công việc của chị. Sau hơn 30 phút đi xe máy, chị Nga dừng lại trước một căn chòi xiêu vẹo nằm khuất sau nghĩa địa thuộc khu phố 4. Len vào giữa bốn bề là mồ mả, mùi tử khí nặng nề lan tỏa khắp nơi. Rồi chúng tôi cũng đến được nơi hái bông cỏ. Trước mặt chúng tôi, cỏ mực, cỏ ống xanh ngút ngàn. Chị Nga bắt tay vào công việc. Tôi quyết định học nghề. Thế là chị Nga nhường cho tôi con Thái sắc nhọn rồi thòng một câu như thể khẳng định nghề này không đơn giản: “Chú cắt được 100 bông tôi sẽ mua 100 ngàn”.

Chị Nga nói phải. Không phải thấy bông cỏ to, khỏe là cắt mà phải trải qua bước “khảo sát”. Khảo sát ở đây được hiểu là chọn bông tốt và bông cần để làm nguyên liệu. Tôi quan sát chị Nga. Tay trái chị nắm bông cỏ rung nhẹ, bông cỏ không rơi rụng và thân không gãy là tay phải thoăn thoắt cắt. Chẳng mấy chốc, chị đã hái được một nắm bông cỏ, ước tính cũng ngoài 50 bông. Khi chúng tôi vào trong bụi rậm để nghỉ giải lao thì gặp một tốp người cũng đi hái bông. Một phụ nữ trong nhóm vừa đến nói với những người đi cùng: “Miếng đất có vài bụi cỏ mà hai người hái thì còn đâu đến mình”. Nghe vậy, chị Nga nói: “Còn nhiều lắm, tụi tui mới cắt có một khu nhỏ”. Câu nói của chị Nga như xua đi nỗi lo lắng của cả nhóm, bước chân họ đi nhanh, hăng hái hơn.

Chị Nga đến với nghề như một sự tình cờ. Cách đây vài năm, chị giúp việc cho một gia đình ở Bến Lức, Long An. Những khi rỗi, chị phụ gia đình chủ làm hoa khô từ các loại hoa và bông cỏ. Có được chút kinh nghiệm, mới đây chị thôi làm giúp việc, tự đi tìm bông cỏ về làm thử. “Khó khăn nhất là đầu ra cho sản phẩm. Hàng làm ra chủ yếu mang ra vỉa hè bày bán. Mất ba năm sau, tôi mới mạnh dạn đầu tư về mẫu mã, chủng loại và ký gửi ở các tiệm hoa”. Chị Nga cho biết như thế. Ánh mắt, nụ cười của chị Nga cho thấy đã qua rồi quãng thời gian khốn khố. Chị Nga hào hứng nói tiếp: “Cả gia đình 7 miệng ăn sống thoải mái nhờ nghề này”. Và niềm vui lại nhân lên gấp bội trong dịp Tết vừa qua là không chỉ có trên 30 cửa hàng chuyên lấy hoa của gia đình chị mà còn có hai đơn đặt hàng trị giá hàng trăm triệu đồng để xuất khẩu sang Đài Loan.

Tiếp chuyện với chúng tôi, người phụ nữ tên Tâm (ngụ P.Cát Lái, Q.2) cùng hái bông cỏ ở khu nghĩa địa Q.8 cho hay chị hái để bán lại cho một cơ sở làm hoa khô ở Q.10. Theo đó, mỗi bông cỏ chất lượng chủ cơ sở thu mua với giá từ 500 đến 700 đồng. Trung bình mỗi ngày, chị Tâm hái được khoảng 200 bông, thu được trên 100 ngàn đồng. Chị Tâm trải lòng: “Mình hái về nhà làm hoa thì mới có lợi nhuận cao chứ chỉ hái bông bán thì chẳng được bao nhiêu”. Thế sao chị không tự làm hoa để bán? Tôi hỏi. “Đâu phải muốn là làm được đâu. Có nghề nhưng không có đầu ra thì đành bó tay”. Gia đình chị Tâm có đến ba người theo nghề hái bông cỏ. Không chỉ hái ở các quận, huyện vùng ven thành phố mà chồng chị còn rong ruổi về các tỉnh miền Đông, miền Tây để tìm nguyên liệu.