Xuất khẩu cá tra: Tiền hung hậu có kiết?

Tạp Chí Giáo Dục

Thứ tư, 11.05.2011, 10:05

Mặc dù phải đối phó với nhiều khó khăn, từ nguy cơ kiểm soát cá da trơn từ Mỹ đến giá nguyên liệu, chi phí tăng cao, nhưng xuất khẩu cá tra vẫn đạt nhiều kết quả khả quan. Mặc dù vậy, tương lai của con cá tra trong năm nay vẫn không hẳn đã sáng sủa.

Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) dự đoán thị trường xuất khẩu cá tra của Việt Nam thu hẹp lại chỉ còn 63% trong năm 2011. Bên cạnh đó, các nước trong khu vực cũng đang nổi lên thành những đối thủ cạnh tranh với cá tra Việt Nam.

Phòng bị cho việc đối phó với những đối thủ cạnh tranh tương lai, VASEP đã bắt đầu đề ra nhóm giải pháp ngay từ cuối năm 2011 để giữ được vị trí hàng đầu của con cá tra Việt Nam khi “xuất ngoại”.

Chế biến cá tra xuất khẩu – Ảnh Quý Hòa

Tuy nhiên, giá nguyên liệu trong nước hiện nay vẫn chưa hạ nhiệt. Giá cá tra nguyên liệu đã tăng lên mức 28.500 – 28.800 đồng/kg, trong khi, thời điểm thu hoạch cá tra chưa tới. Đầu vào nuôi cá tăng cộng với việc các doanh nghiệp (DN) tranh nhau mua cá là nguyên nhân đẩy giá cá nguyên liệu tăng cao.

Trong khi đó, VASEP dự báo từ nay cho đến cuối năm, nguyên liệu sẽ vẫn thiếu. Ước tính, sản lượng nguyên liệu năm nay chỉ đạt khoảng 800.000 tấn cho xuất khẩu, từ nay đến cuối năm còn khoảng 500.000 tấn và sẽ có dấu hiệu thiếu hụt mạnh trong quý III.

Ba tháng đầu năm 2011, Việt Nam xuất khẩu 16.966 tấn cá tra sang Mỹ. Đây là thị trường có mức giá trung bình xuất khẩu cao nhất trong số 130 quốc gia và vùng lãnh thổ nhập khẩu cá tra Việt Nam. Trong khi xuất khẩu sang thị trường Brazil đạt 5.411 tấn, trị giá 13,02 triệu USD, tăng 290,5% về khối lượng và 334,7% về giá trị so với cùng kỳ năm ngoái.

Theo ông Dương Ngọc Minh, Chủ tịch Ủy ban Cá nước ngọt, do giá nguyên liệu tăng cao nên hiện giá thành sản xuất cá tra đã xấp xỉ 3,4USD/kg.

Với lãi suất vay ngân hàng dao động ở mức 18 – 21% cùng với giá thu mua nguyên liệu cao, nên nếu xuất khẩu cá tra loại 1 sang EU với giá 3,4USD/kg rất khó có lời.

Tuy nhiên, nếu giá cá tra tiếp tục tăng quá nhanh, vượt mức 3,6USD/kg (ngoại trừ thị trường Mỹ) sẽ giảm khả năng cạnh tranh trên thị trường so với các loại cá khác như tilapia (họ cá rô phi) hay cá pollack (nguồn gốc từ Nhật), ông Minh nói.

Tuy nhiên, tình hình cũng có những tín hiệu khả quan. Chẳng hạn, lần đầu tiên các DN xuất khẩu cá tra Việt Nam có khả năng đàm phán giá với khách hàng. Mới đây, VASEP tiến hành kiểm tra các bảng giá của 5 nước xuất khẩu chủ lực sản phẩm cá philê vào EU là Việt Nam, Trung Quốc, Hoa Kỳ, Nga và Argentina.

Kết quả cho thấy, giá cá tra Việt Nam có ảnh hưởng lớn đối với tất cả các nước trong nhóm này. Mặt khác, tình trạng các DN vi phạm giá sàn cũng đã giảm. Lượng hàng tồn kho của các DN trong tháng 3/2011 đã được xuất hết.

Theo khảo sát, sản lượng cá tra nuôi từ nay đến cuối năm 2011 ước đạt trên 500.000 tấn, trong đó các hộ dân đạt khoảng 265.000 tấn; các DN khoảng 280.000 tấn. Kim ngạch xuất khẩu cá tra năm nay có thể đạt 1,3 tỷ USD.

PHAN LÊ/ DNSG